Wat is de droom van heel de mensheid? Wat is ons diepste verlangen, niet alleen voor de Advent en voor Kerstmis?
Eucharistieviering in de federatie H. Laurentius (RRM), in de kerken van de H. Liduina (Hillegersberg) en de HH. Laurentius en Elisabeth (kathedraal), weekeinde van 3 en 4 december 2022, om 09.30 en 11.00 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2023ADV02A
Lezingen
E.L: Jesaja 11,1-10
Psalm: Ps. 72 (71), 2, 7-8, 12-13, 17
T.L: Romeinen 15, 4-9
All: Lucas 3, 4.6
EV: Matteüs 3, 1-12
Homilie
Wat is de droom van heel de mensheid? Wat is ons diepste verlangen, niet alleen voor de Advent en voor Kerstmis? Kijken we daarvoor naar de eerste lezing: “Dan huist de wolf bij het lam, vlijt de panter zich neer naast het geitje, grazen tezamen het kalf en het leeuwenjong, … Koe en berin hebben vriendschap gesloten, … en de leeuw vreet hooi met het rund. De zuigeling speelt bij het hol van de adder, en het kleine kind steekt zijn handje in het nest van de slang!”
Ik zag laatst zo’n dierenfilmpje op YouTube van een jong poesje dat kennismaakt met kleine kuikentjes. Allemaal heel leuk en lief, maar over een half jaar gedragen ze zich heel anders. Je kunt bij de eerste lezing van de profeet Jesaja denken aan een sprookje, aan een dierenvertelling. Maar gaat dit verhaal daarover? Gaat het wel over dieren of moet je de vraag stellen: “Wie is die wolf naast dat lam, wie is die panter naast het geitje, wie is die jonge leeuw en die slang waar dat kind mee speelt?”
Deze gelijkenis uit het visioen van Jesaja gaat eigenlijk niet over dieren, de Bijbel is geen sprookjesboek, het heeft gelijkenissen en parabels. Deze vergelijking gaat over mensen, over steden, over volken en machten die zich gedragen als een wolf, een panter, een leeuw, een berin, een slang.
Maar dan, wat ziet Jesaja? Ze zijn niet langer bloeddorstig, ze verscheuren de kleinen en de weerlozen niet meer, de slang liegt niet meer, bedriegt niet meer, en spuit zijn dodelijke gif niet meer. Tegenpolen en aartsvijanden sluiten vriendschap, de kinderen zijn veilig.
Is dat niet het visioen van Kerstmis, is dit niet een prachtige schildering over vrede op aarde, dat het niet over dieren gaat, maar over mensen? Jesaja zegt: “Dan zondigt niemand meer, doet niemand meer kwaad op heel mijn heilige berg, maar zal de gehele aarde vervuld zijn met liefde tot God, zoals de zeebodem bedolven is onder het water”. Een nieuwe liefde die de aarde overspoelt, een ander soort vrede die alle harten vervult; is dat niet onze hoop en ons verlangen in de Advent, waarmee we toeleven naar Kerstmis? Liefde tot God, eerbied voor Gods schepping, zorg voor Gods kinderen, respect voor Gods geboden, achting voor God als onze Schepper; als dát de aarde overspoelt; als dát de harten van de mensen vervult.
Hoe stelde Jesaja zich dat voor? Hij dacht aan een nazaat van Isaï, uit de stam van aartsvader David: “De geest van de Heer zal op hem rusten, de geest van wijsheid en verstand, de geest van raad en heldenmoed, de geest van liefde en vreze des Heren, en deze vreze des Heren zal hij uitstralen”. Niet voor niets klinken deze woorden bij het Sacrament van het Vormsel. Dit zien we in Jezus en dat is waar Jezus ons mee wil vervullen, met Gods Geest. Jesaja dacht aan een nazaat van Isaï, een leraar, een koning, een rechter, een profeet, een priester, een die de machtigen, de leeuwen en panters, de beren en slangen van zijn tijd weet te temmen.
Zou Jesaja Jezus hebben herkend en erkend als Messias, wanneer hij Jezus zou hebben meegemaakt? Het is maar de vraag. Jezus is mild, is bekommerd om zieken, tegenover Pilatus zwijgt Hij. Ja, Hij kan fel zijn tegenover Farizeeën en Schriftgeleerden, maar zelfs met hen blijft Hij in gesprek. Jezus lijkt niet op een krachtpatser, een superman met heldenmoed. Johannes de Doper, toen hij in de gevangenis zat, had ook vragen aan Jezus. Hij kende Jezus, hij was familie van Hem. Hij had Hem aangewezen; “zie het Lam Gods”. Toch zegt Hij: “Ook ik ‘kende’ Hem niet”. Johannes stelt zich zo de messias voor: “De wan heeft Hij in zijn hand en Hij zal zijn dorsvloer grondig zuiveren; zijn tarwe zal Hij in de schuur verzamelen, maar het kaf verbranden in onblusbaar vuur.” Inderdaad, Jezus komt zuivering brengen; Hij brengt de vervulling van de belofte, maar zo anders dan wat wij mensen ons voorstellen. Wie had ooit gedacht aan de Menswording en de kruisdood van Gods Zoon?
God zendt zijn Messias, dat vieren we in de Advent, op weg gaan naar Kerstmis. God kwam ons niet alleen 2023 jaar geleden te hulp, Hij blijft ons te hulp komen. Als God het klagen, het bidden en smeken van zijn volk hoort, dan zendt Hij zijn bode, zijn gezant, zijn profeet. Het hoogtepunt is dat Hij zijn Zoon heeft gezonden, maar ook nu blijft God ons te hulp komen door zijn Kerk, door zijn Woord en Sacramenten, door degene die Hij zendt.
De vraag is nu: verlangen wij echt naar de vervulling van dat visioen, dat die panter en die leeuw, die beer en die slang getemd zijn, dat zij in vrede leven met alle kwetsbaren op aarde? Dan moeten we beseffen dat Jezus daarin onze Weg is. Zijn Weg is de weg van bekering. Als Jezus in de openbaarheid treedt, zegt Hij: “bekeert u en gelooft in het Evangelie”. Zijn weg is de weg van de navolging; het is je kruis opnemen, kwaad verdragen en overwinnen met liefde, zondaars vergeven en je eigen tekorten en zwakheden onder ogen durven zien, vergeving vragen en er steeds opnieuw weer aan werken.
Dit is de weg, wie die weg gaat met Jezus, leert de wolf en de panter, de leeuw, de berin en de slang in zichzelf te temmen. Alleen zo realiseert God zijn Koninkrijk, het Nieuwe Jerusalem, het paradijs van de toekomst. God wijst ons de weg. Hij geneest ons en redt ons, Hij brengt de vervulling van de belofte door ons geloof in zijn Zoon. Door naar Hem te luisteren en Hem na te volgen, zo vindt het visioen zijn vervulling in ons leven en in onze wereld. Zo alleen kan de Advent ons tot Kerstmis brengen. Amen.
Voorbede
Bidden wij vol vertrouwen tot God, onze barmhartige Vader.
Wij bidden voor alle mensen die in deze Advent uitzien naar Kerstmis, dat zij durven geloven in het visioen van vrede, dat een nieuw vuur hun harten vervult zodat zij in Christus de vervulling van hun verlangen vinden. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze samenleving, dat alle mensen die verlangen naar vrede, gaan begrijpen dat Jezus ons de weg wijst, dat het Woord van de Kerk erkennen vindt als een veilige baken, een licht in de duisternis van onze tijd. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, dat deze Advent ons helpt stappen te zetten die leiden tot verzoening en vrede, tot herstel en verbetering van relaties, dat we de leeuw en de panter in onszelf weten te temmen en vredebrengers worden. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, dat we ons in deze Advent oefenen in vriendelijkheid en aandacht voor elkaar, dat we oog hebben voor wie achtergesteld is en in hen Christus liefhebben en dienen. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties