Vandaag horen we hoe Jezus door Johannes wordt gedoopt. Dit herinnert ons aan ons eigen doopsel.
Eucharistieviering in de parochiefederatie RRM – H. Laurentius, in de kerk van de H. Liduina (Hillegersberg), de Pax Christi (Spangen) en de HH. Laurentius en Elisabeth (Kathedraal), 14 en 15 januari 2023, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2023DHJ02A
Lezingen
E.L: Jesaja 49, 3. 5-6
Psalm: Ps. 40 (39), 2 en 4ab, 7-8a, 8b-9, 10
T.L: 1 Korinte 1, 1-3
All: Matteüs 11, 25
EV: Johannes 1, 29-34
Homilie
Wat weet u nog van uw doopsel? Wanneer ik rondkijk zijn er misschien enkelen die niet als baby, maar als jongere of als volwassenen gedoopt zijn. Maar verreweg de meesten van ons zijn als baby gedoopt. Ik weet van mijzelf dat ik de dag na mijn geboorte ben gedoopt. Waarschijnlijk ben ik pas wat later op de dag geboren, anders was ik mogelijk nog op dezelfde dag gedoopt.
Misschien hebt u nog een foto, een doopbewijs, een doopkaars van uw doopsel. Maar wat weet u er nog van? Of u nu in Nederland bent gedoopt, in de Nederlandse Antillen, Suriname, Kaapverdië, Indonesië, Kroatië, Polen of welk land ook; meestal werd je gedoopt in de eerste dagen of maanden na je geboorte.
Dat betekent dat u toen niet zelf hebt gekozen voor uw doopsel. Uw ouders, peter en meter, zij hebben namens u geantwoord en de geloofsbelijdenis uitgesproken. Daar zit een voordeel en een nadeel aan. Het voordeel is dat je al heel jong deel uitmaakt van de Kerk, dat je sacramenteel bent ingelijfd in het Lichaam van Christus dat de Kerk is, dat je bent opgenomen in Gods Volk. Het nadeel is dat u toen niet zelf hebt gekozen.
Natuurlijk is de Kerk zich dat bewust. Daarom volgt rond je zevende, achtste of negende jaar de Eerste Heilige Communie. Dan ben je al wat ouder, je gaat meer bewust meedoen in het sacramentele leven van de Kerk. Maar ook dan ben je nog kind. Bij het heilig Vormsel sta je meestal op de brug tussen basis- en middelbare school, je gaat keuzes maken voor de toekomst. Dan word je uitgenodigd ook een keuze te maken voor Christus en zijn Kerk. Toch beseffen we dat je rond de leeftijd van 12, 13 jaar nog steeds jong bent.
Dat roept de vraag op wanneer je nu echt bewust hebt gekozen, ja hebt gezegd op Christus, op zijn Nieuwe Verbond, op zijn Kerk en zijn leer?
Vandaag horen we over de doop van Jezus door Johannes de Doper. Johannes getuigt: “Ik heb de Geest als een duif uit de hemel zien neerdalen en Hij bleef op Hem rusten. Ook ik kende Hem niet, maar die mij gezonden had om met water te dopen, Hij had tot mij gesproken: ‘Op wie gij de Geest zult zien neerdalen en blijven rusten, Hij is het die doopt met de heilige Geest’. Ik heb het zelf gezien en ik heb getuigd: Deze is de Zoon van God.”
Hierin horen we iets bijzonders. Johannes zegt: Ook ik kende Hem niet. Is dat niet vreemd? Hij is toch een neef of achterneef! We lezen toch bij Lucas dat hij als baby in de moederschoot opsprong toen Maria op bezoek kwam. Wat bedoelt Johannes als hij zegt: “Ook ik kende Hem niet”.
Johannes kende Jezus als mens, als familielid, als gelovige Jood. Maar hij kende Hem niet als Messias, als Zoon van God. Dat moest hem geopenbaard worden. Daarom zegt hij: “Die mij gezonden had om met water te dopen, Hij had tot mij gesproken: ‘Op wie gij de Geest zult zien neerdalen en blijven rusten, Hij is het die doopt met de heilige Geest’. … Deze is de Zoon van God.” Kind van God zijn is niet zomaar aan de buitenkant te zien. We lopen daardoor het risico enkel met elkaar om te gaan als familie, als broer en zus, als vrienden, echtgenoten, collega’s. Maar kennen we elkaar ook als kinderen van God?
Wat is het verschil? Het is een hemelsbreed verschil; in hoogte en diepte, in breedte en lengte; ons leven krijgt een ander perspectief; het reikt voorbij de dood. We leven in een andere verbondenheid, het is God die ons met elkaar verbindt. We leven op de aarde, maar met de hemel als ons einddoel. We mogen de aarde beheren, besturen en benutten, maar we zijn geen eigenaar, we mogen het leven doorgeven, maar we weten en beseffen dat het van God komt.
In onze tijd maken we grote veranderingen door. Onze samenleving wordt steeds minder christelijk, steeds minder gelovig, steeds minder kerkelijk. Wat komt daarvoor in de plaats? Dat zien we aan de samenleving, als de liefde van Christus die ons bindt, uit de samenleving verdwijnt, wordt deze harder en egoïstischer. Als de vrede van Christus uit de samenleving, uit de regeringen, uit de handel en uit de media verdwijnt, komen oorlogen op. Wat we kunnen zien in de geschiedenis van Israël, zien we ook in onze dagen.
Jesaja in de eerste lezing hoort dit Woord van de Heer: “Gij zijt niet alleen mijn dienaar om Jakobs stammen op te richten en de rest van Israël terug te brengen. Ik maak u nu ook tot een licht voor de heidenen, zodat mijn heil tot de grenzen der aarde zal gaan.” In Christus is dat heil gaan stralen voor alle volken, tot de grenzen der aarde, maar als Christus gaandeweg verdwijnt uit onze samenleving, verdwijnt ook het heil dat God ons wil schenken. Kind van God zijn betekent dat je deelt in het ideaal en de zending van Christus. Natuurlijk ieder op zijn of haar eigen niveau en manier. Zijn genade werkt net zo sterk in kleine daden van liefde als in grote gebeurtenissen.
Onze tijd is een overgangstijd. Naarmate het geloof uit de samenleving verdwijnt, is het niet genoeg dat onze ouders de geloofsbelijdenis hebben uitgesproken bij onze doop, maar is het nodig dat wij zelf met overtuiging kiezen voor Christus en zijn Kerk. Dan worden wij de lichtdragers van het geloof voor de toekomst en dragen wij Gods heil de wereld in. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot God onze hemelse Vader.
Wij bidden voor de Kerk, voor alle mensen wereldwijd die gedoopt zijn, dat zij innerlijk hun doopsel mogen vernieuwen, dat ieder persoonlijk, in geloof en liefde, tot een positieve keuze komen voor Christus en zijn Kerk. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor de wereld, bijzonder vandaag voor de oecumene, dat alle mensen van goede wil bereid zijn tot ontmoeting en gesprek, zodat er meer samenwerking ontstaat en verbondenheid die deze wereld zo nodig heeft. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, dat wij in staat zijn hen die het doopsel hebben ontvangen te blijven begeleiden, zodat zij allen uitgroeien tot volwassen leden van de Kerk; tot gelovigen die leven in verbondenheid met God en elkaar. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, wij vragen dat de Heilige Geest ons allen mag vormen tot vurige christenen, dat wij elke dag opnieuw ons geloof omzetten in daden van liefde. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties