Vandaag horen wij een krachtige oproep; van Mozes en van Jezus: Wees heilig en weest volmaakt. Dat kunnen wij alleen in verbondenheid met Christus, die in ons midden is in de Eucharistie.
Eucharistieviering in de parochiefederatie H. Laurentius (RRM), in de kerken van de H. Liduina (Hillegersberg) en de HH. Laurentius en Elisabeth (Kathedraal), weekeinde van 18 en 19 februari 2023, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2023DHJ07A
Lezingen
E.L: Leviticus 19, 1-2. 17-18
Psalm: Ps. 103, (102), 1-2, 3-4, 8 en 10, 12-13
T.L: 1 Korinte 3, 16-23
All: Johannes 10, 27
EV: Matteüs 5, 38-48
Homilie
Waarom zijn wij hier in de kerk; met zoveel culturen, uit zoveel landen? Waarom luisteren we naar het heilig Evangelie, bidden we samen, vieren de Eucharistie? Het antwoord horen we in de lezingen van vandaag. Mozes zegt: “Wees heilig, want Ik, de Heer uw God, ben heilig”. Jezus zegt: “Weest dus volmaakt, zoals uw Vader in de hemel volmaakt is.” Paulus zegt: “Weet gij niet, dat gij Gods tempel zijt?”
Wat is het verschil tussen heilig zijn en volmaakt zijn? Jezus kent de uitspraak van Mozes: “Wees heilig”. De evangelist Matteüs kent hem ook. Heilig betekent in het Oude Testament dat je apart gezet bent, afgescheiden van de gewone dingen. Zo zijn er heilige voorwerpen, maar ook Israël is heilig, want het is apart gezet van alle andere volken, het is Gods Volk. Zo worden ook de Eerste Christenen heilig genoemd, zij horen bij Christus, zij horen bij God, genomen uit alle volkeren, opgenomen in het Nieuwe Verbond.
Toch is heilig zijn meer dan dat, meer dan alleen apart gezet zijn; bij heilig zijn hoort ook reinheid; zuiverheid. Het volk moet zich heiligen en de kleren wassen om voor God te kunnen verschijnen (Exodus 19, 10). Mozes voegt er aan toe: “Bemin uw naaste als uzelf. Ik ben de Heer”. Gods Volk moet heilig zijn, het moet goede daden doen om voor God te kunnen verschijnen. De profeet Jesaja zegt het zo: “Aldus spreekt de almachtige Heer: ‘Gij kunt bidden zoveel als gij wilt, Ik luister niet langer. Uw handen zitten vol bloed. Gaat u wassen, gaat u reinigen! Uit mijn ogen met uw boze daden! Houdt op met kwaad doen, leert het goede doen, onderhoudt het recht, helpt de verdrukten, verdedigt de wees, pleit voor de weduwe, …’ (Jes. 1, 15-17).”
Zo komen we met ‘heilig’ zijn al dicht bij het ‘volmaakte’ waar Jezus over spreekt: Aan God toebehoren, je naaste beminnen als jezelf, zuiverheid van leven en goed doen. Dit ‘volmaakt’ zijn, heeft te maken met de overtreffende trap van Jezus. Jezus overtreft Mozes. Het goed doen van Jezus heeft een soort dwaasheid in zich, waar Paulus over spreekt, de dwaasheid van de liefde, de dwaasheid van Gods liefde. De liefde gaat verder dan het recht, de liefde gaat verder dan de plicht, de liefde gaat verder dan het verstand.
Jezus zegt: “Weest dus volmaakt, zoals uw Vader in de hemel volmaakt is.” Daarover geeft Hij in het Evangelie van vandaag ook voorbeelden die de oproep van Mozes overtreffen: “Gij hebt gehoord dat er gezegd is: ‘oog om oog, tand om tand’, maar Ik zeg u ‘biedt geen weerstand aan het onrecht, … bemint uw vijanden en bidt voor wie u vervolgen, opdat gij kinderen moogt worden van uw Vader in de hemel, die immers de zon laat opgaan over slechten en goeden en het laat regenen over rechtvaardigen en onrechtvaardigen”.
Maar kan dat? Lukt dat? Is dat wel mogelijk en hoe doe je dat? Denk aan Oekraïne. Wat is wijsheid? Een moeilijke vraag. Op 5 mei vieren wij bevrijdingsdag, we werden bevrijd van de Nazi’s met hun verderfelijke ideologie en gruweldaden. Maar ooit was Nederland ook zelf de vijand. Nederland heeft excuses gemaakt voor het gedrag in Indonesië en onlangs heeft Nederland excuses gemaakt voor het gedrag rond de slavernij. Onze geschiedenis staat bol van de kleine en grote oorlogen. Dat geldt ook voor Bosnië en Kroatië, het geldt voor de hele wereld. Wat is wijsheid? Betekent de vijand de andere wang toekeren dat in de Tweede Wereldoorlog de gaskamers doorgaan? Dat kan niet zijn wat Jezus bedoelt. Toen iemand Jezus voor de hogepriester in het gezicht sloeg, keerde Jezus niet zijn andere wang toe, maar vroeg: “Waarom slaat Gij mij? (Johannes 18, 22-23)” Het is de Heilige Geest die ons leert hoe wij het kwaad kunnen overtreffen door het goede.
Hebben wij een alternatief voor oorlog en geweld? We dromen van vrede, we dromen van harmonie tussen volkeren en landen. Maar eeuw na eeuw ontstaan er weer oorlogen. Europa ging na de Tweede Wereldoorlog werken aan eenheid, de Europese Unie. Maar wat verbindt ons? Is dat angst, is dat egoïsme en eigenbelang, zijn dat handelsbelangen? Of is er een hoger ideaal? Oorlog is deel van de evolutie, is deel van de geschiedenis van de mens. Willen we daar bovenuit stijgen, dan moet de mens zelf naar een hoger niveau opstijgen. Dat lukt niet door alleen wetenschap en techniek, ook niet door louter meer verstand en intelligentie. Ethiek vraagt iets anders.
Hebben wij een ander alternatief dan dat van Jezus? Nee. De geschiedenis bewijst het ons. Jezus is de nieuwe mens die boven de evolutie uitstijgt en Hij nodigt ons uit met Hem die stap te maken. Dat betekent Kind van God zijn. Paulus zegt het zo: “Weet gij niet, dat gij Gods tempel zijt en dat de Geest van God in u woont?” Tempel van de Heilige Geest zijn; Lichaam van Christus; Volk van God; Kind van God; dat is: Weest heilig, weest volmaakt.
Dit is onze roeping, niets minder dan dat. Dit is de nieuwe mens van de nieuwe toekomst. Die nieuwe toekomst is Gods Koninkrijk. Paulus was vijand. Hij werd met liefde behandeld, er werd voor hem gebeden ook al waren mensen bang voor Hem. Door zijn bekering werd hij van vijand tot apostel van Christus. Ieder van ons heeft deze roeping: Jezus navolgen; of je jong of oud bent, man of vrouw, rijk of arm, uit welk land of cultuur je ook komt. Dit is onze roeping. En het is mogelijk. Christus is de Weg. De Kerk is Gods gezin. Samen mogen we die Weg gaan, dat is Synodaal; met Gods Woord en Sacramenten. Waarom zijn wij hier in de kerk; met zoveel culturen, uit zoveel landen? Om zelf zo’n Nieuwe Mens te worden naar de volle maat van Christus. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot God die één maakt wat is verdeeld en die ons nieuw leven geeft.
Wij bidden voor de Kerk wereldwijd, om een hernieuwde beleving van alles wat Jezus ons leert, om een wijze liefde en een liefdevolle wijsheid; dat de Heilige Geest al Gods kinderen onderwijst en kracht geeft om Jezus na te volgen. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor alle slachtoffers van de aardbeving. Dat de overledenen Gods barmhartigheid ervaren. Voor de gewonden en nabestaanden, om bijstand, kracht en troost. Bidden we voor mensen die getroffen zijn door andere natuurrampen en voor hen die die leven in oorlogsgebieden, voor vluchtelingen, ook in eigen land, om hulp en een humane opvang. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, dat we in alles Gods liefde zoeken en behouden, dat we durven geloven en vertrouwen dat de dwaze liefde van zijn Zoon de enige Weg is die leidt naar Gods Koninkrijk van vrede en gerechtigheid. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen; dat Gods Heilige Geest ons steeds weer samenbrengt en opbouwt tot een huis van God en tempel van de Heilige Geest; dat we onze naasten beminnen als onszelf. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties