Deze zondag zien we twee zonen. Het gaat over ja zeggen en nee doen of over nee zeggen en ja doen.
Eucharistieviering in de kerken van de H. Liduina (Hillegersberg), de Pax Christi (Spangen) en de HH. Laurentius en Elisabeth (kathedraal), weekeinde van 30 september en 1 oktober 2023, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2023DHJ26AAUFX
Lezingen
E.L: Ezechiël 18, 25-28
Psalm: Ps. 25 (24), 4bc-5, 6-7, 8-9
T.L: Filippenzen 2, 1-11 of 1-5
All. Vers. Johannes 10, 27
EV: Matteüs 21, 28-32
Homilie
“Een man had twee zonen.” Daarmee begint Jezus vandaag zijn parabel. Hij spreekt tot de hogepriesters en de oudsten van het volk. Hij spreekt tot kenners van de Bijbel, kenners van de grote verhalen. Zij denken bij deze woorden meteen aan Adam die twee zonen had, Kaïn en Abel. Zij denken aan Isaak die met Rebecca twee zonen kreeg, Esau en Jakob. Zij denken ook aan de volken die van deze aartsvaders afstammen. Jakob kreeg de bijzondere naam ‘Israël’ de naam van het volk dat in hem een stamvader heeft.
“Een man had twee zonen.” Het is een thema dat vaker terugkomt. Jezus gebruikt het ook in de parabel van de verloren zoon. De oudste zoon die op het land werkt en de jongste zoon die met het geld van thuis een losbandig leven leidt; twee zonen.
Toch is het thema dat Jezus nu hanteert anders. Bij de verloren zoon gaat het om Gods grote barmhartigheid: “Die broer van je was dood en is levend geworden, hij was verloren en is teruggevonden” (Lukas 15, 32). God verheugt zich in de bekering van een zondaar, zoals een herder zich verheugt als hij één schaap van de honderd terugvindt en weer bij de kudde kan brengen (Lukas 15, 1-7). God wil niet de dood van de zondaar maar dat hij zich bekeert en leeft zegt de profeet Ezechiël (33, 11). Dat mag ons vreugde geven.
Maar vandaag gebruikt Jezus het thema van de twee zonen op een andere manier. Het gaat over ja zeggen en nee doen en over nee zegen en ja doen. Het gaat daarbij om deze vraag: “Wie van de twee heeft nu de wil van zijn vader gedaan?”
Opnieuw komen we bij het doen terecht. Jezus vraagt niet wie heeft geluisterd of wie kende de wil van zijn vader. Nee, Hij vraagt: “Wie van de twee heeft nu de wil van zijn vader gedáán?”
Wat betekent het als wij straks de geloofsbelijdenis uitspreken maar niet van ons geloof getuigen in het dagelijks leven? Wat betekent het als we naderen tot de Communie en het Lichaam van Christus ontvangen en daarop Amen zeggen, als wij niet leven naar zijn voorbeeld.
Jezus verwijt de hogepriesters en de oudsten van het volk dat zij wel geluisterd hebben naar Johannes de Doper, maar hem geen geloof hebben geschonken. Zij bleven steken in hun superieure gevoel, kenners van de Wet van Mozes, zij vonden dat zij geen bekering nodig hadden.
Verleden week spraken we met de ouders van de vormelingen in de gezinscatechese over de vraag waarom Jezus zich liet dopen door Johannes. Waarom ging Jezus in de rij van zondaars staan. Hij had geen zonden te belijden. Hij had die doop helemaal niet nodig. Maar Jezus is solidair met de zondaars, Hij wil hun geneesheer zijn. Terwijl de hogepriesters en de oudsten van het volk, maar ook de Farizeeën, afstand houden en hen liefdeloos veroordelen.
Jezus houdt hen vandaag een spiegel voor dat zij zich niet hebben bekeerd, terwijl zij net zo goed bekering nodig hebben. Hij zegt: “Voorwaar, Ik zeg u: de tollenaars en de ontuchtige vrouwen gaan eerder dan gij het Rijk Gods binnen. Johannes kwam tot u en beoefende de gerechtigheid; toch hebt gij hem geen geloof geschonken, terwijl de tollenaars en de ontuchtige vrouwen hem wel geloof schonken.”
Over ja zeggen en nee doen zei Jezus een andere keer: “Maar uw ja moet ja zijn en uw neen, neen; en wat daar nog bij komt, is uit den boze” (Matteüs 5, 37). Dit betekent ja op God en nee tegen het kwaad. Ja betekent Gods wil doen. Nee betekent de boze afwijzen. Ja betekent de naaste liefhebben, nee betekent de bekoring overwinnen. Ja betekent barmhartigheid en vergevende liefde. Nee betekent vrij blijven van allerlei begeerten en hartstochten.
De parabel van vandaag is hoopvol, want die tweede zoon die eerst nee zei, maar die uiteindelijk ja deed, die vervulde de wil van zijn vader. Hij gunde zichzelf een tweede kans, hij kwam tot inzicht, tot bekering. Wat gebeurde er met hem dat dit zo ging? We gaan even terug naar de parabel:
De vader ging naar de eerste toe en zei: ‘Mijn zoon, ga vandaag werken in mijn wijngaard’. ‘Goed vader’ antwoordde deze, maar hij deed het niet. Toen ging hij naar de tweede en zei hetzelfde: ‘Mijn zoon, ga vandaag werken in mijn wijngaard’. Deze antwoordde: ‘Neen, ik wil niet’, maar later kreeg hij spijt en ging toch.
“Nee, ik wil niet”. Wat is dat? Heeft hij geen zin? Heeft hij een hekel aan werken in de tuin? Is hij liever lui dan moe? “Nee, ik wil niet”. De profeet Jona deed zoiets. Toen God hem riep, vluchtte hij weg. Uiteindelijk belandde hij toch op wonderbaarlijke wijze op de oever. In de buik van het monster had hij zich bekeerd en deed daarna wel wat God hem had opgedragen.
Soms zijn wij die eerste zoon, we zeggen ja, amen, ik geloof, maar we doen het niet. Een andere keer zijn we als Jona, we vluchten weg, maar in alle ellende, net als de verloren zoon, komen we tot bekering en pakken de draad weer op. Soms zijn we als de Farizeeën, soms zijn we als de boetvaardige zondaars. Hoe dan ook, God geeft ons steeds een tweede kans; het is nooit te laat om je te bekeren en te doen wat God je heeft opgedragen. Amen.
Voorbede
Wij bidden tot God voor de noden van de Kerk en de wereld.
Voor de Kerk: dat de kracht van het Evangelie haar doet opbloeien; dat de Kerk voor allen die op zoek zijn naar de zin van het bestaan een levenskrachtige plaats mag zijn waarin mensen gehoor vinden en op adem komen. (Laat ons [zingend] bidden):
Voor alle deelnemers aan de synodale bijeenkomst: dat het luisteren naar de Heilige Geest vruchtbaar zal zijn; dat het hele volk van God meer en meer deelneemt aan het leven van de Kerk; dat Gods kinderen levendig en aantrekkelijk mogen getuigen van de nieuwheid van het Evangelie. (Laat ons [zingend] bidden):
Voor de theologen: dat hun bijdrage aan het werk van de Synode vergezeld mag gaan van de gave van wijsheid en openbaring, opdat de gave van het geloof heel het volk van God verrijkt. (Laat ons [zingend] bidden):
Voor jongeren die zoeken naar waarheid en een authentiek getuigenis, naar concreetheid en spiritualiteit: dat zij zich door de synodale weg steeds meer betrokken voelen bij het leven en de zending van de Kerk en met enthousiasme hoopvol getuigen van hun ontmoeting met Jezus. (Laat ons [zingend] bidden):
Voor ons hier samen, verbonden met alle christelijke gemeenschappen over de hele wereld: dat wij in de Eucharistie de goedheid mogen proeven van de Heer die tot ons komt. Wij bidden ook voor onze stad, voor de slachtoffers en nabestaanden van de schietpartij hier in Rotterdam, voor de wijk, het ziekenhuis en allen die hierdoor getroffen zijn. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties:
Heer, Leidsman en Beschermer van uw Kerk, wij bidden U: vervul uw dienaars met de geest van inzicht, waarheid en vrede, zodat zij met heel hun hart erkennen wat U behaagt, en dit met al hun kracht ten uitvoer brengen. Door Christus, onze Heer.