We beginnen het nieuwe kalenderjaar met een Mariafeest. De moederlijke zorg van Maria willen we vragen over het komende jaar, voor de Kerk, voor de wereld en voor ieder van ons.
Eucharistieviering in de federatie H. Laurentius (RRM), in de kerken van de Pax Christi (Spangen) en de HH. Laurentius en Elisabeth (Kathedraal), zondag 1 januari 2023, 09.30 en 11.00 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2023NIEUWJAAR1A
Lezingen
E.L: Numeri 6, 22-27
Psalm: Ps. 67 (66), 2-3, 5, 6 en 8
T.L: Galaten 4, 4-7
All: Hebreeën 1, 1-2
EV: Lucas 2, 16-21
Homilie
Herders in het veld. Ze haasten zich. Ze vinden er Maria en het Kind. Als ze dat hebben gezien, beginnen ze te vertellen. Zo staat het in het Evangelie: “Toen ze dit gezien hadden maakten ze bekend wat hun over dit Kind gezegd was”.
Het lijkt een beetje op eerst zien en dan geloven. Ze hebben woorden gehoord. De engel sprak: “Vreest niet, want zie, ik verkondig u een vreugdevolle boodschap die bestemd is voor het hele volk. Heden is u een Redder geboren, Christus de Heer, in de stad van David. En dit zal voor u een teken zijn: Gij zult het pasgeboren kind vinden, in doeken gewikkeld en liggend in een kribbe”. Dan zeggen ze tegen elkaar: “Komt, laten we naar Betlehem gaan om te zien wat er gebeurd is en wat de Heer ons heeft bekend gemaakt”. Daar aangekomen zien ze het Kind in een kribbe.
De kribbe is de voederbak voor de dieren. Het is dus iets van herders, het hoort bij hun materiaal. Een kind in een kribbe, dat betekent een herderskind, een kleine herder onder de herders, dit Kind is een van hen.
De Evangelist Lucas heeft de symboliek gezien van die gebeurtenis. Het lijkt allemaal toeval, er was geen plaats in de herberg, er was geen warme plek om hem te ontvangen. De Evangelist Johannes zegt het op een andere manier: “Het ware Licht, dat iedere mens verlicht, kwam in de wereld. Hij was in de wereld; de wereld was door Hem geworden, en toch erkende de wereld Hem niet. Hij kwam in het zijne, maar de zijnen aanvaardden Hem niet” (Johannes 1, 9-11). Er was geen plaats in de herberg. De wereld aanvaardde Hem niet. Jozef en Maria eindigen tussen de herders en de voederbak dient tot wieg. Daar moest Jezus geboren worden, de Goede Herder wil zijn bij de herders.
Die symboliek die Lucas ziet, heeft hij waarschijnlijk uit de kring van Maria gehoord. Dat lees je indirect. Het gebeurde werd doorverteld: “Allen die het hoorden, stonden verwonderd over hetgeen de herders hun verhaalden”. Zo gaat dat. Het verhaal over de geboorte van Jezus doet de ronde. De herders waren er vol van en hun verhaal werd later door Lucas opgetekend.
Maar de symboliek gaat verder. Een voederbak voor de dieren, voor de kudde, voor de schapen. Wat Lucas hier in de symboliek van een verhaal vertelt, horen we bij Johannes in theologische taal: “ … het brood van God daalt uit de hemel neer en geeft leven aan de wereld.” … “Ik ben het brood des levens: Wie tot Mij komt zal geen honger meer hebben, en wie in Mij gelooft, zal nooit meer dorst krijgen (Johannes 6, 33-35).
Het Brood des levens, voedsel voor Gods kinderen, voor de schapen die Hij weidt, dat Brood ligt hier in de voederbak. Niets is toevallig. Wat Johannes in zijn dialogen vertelt, ziet Lucas hier gebeuren in tekenen. Je moet ze zien en dan verstaan.
Maar Jezus is ook het Lam Gods. Ook dat horen we bij Johannes: “Zie, het Lam Gods, dat de zonden van de wereld wegneemt” (Johannes 1, 29). Dit woord komt iedere Eucharistieviering terug, wanneer de priester de Hostie toont vooraf aan de Communie. Het Lam Gods, Hij is hier een klein lam, dat in de voederbak ligt, de herders komen op bezoek, met hun schapen, hun kudde, Hij is een lam onder de lammeren.
Het Evangelie is vol van symboliek. Johannes spreekt liever over tekenen dan over wonderen, een teken is iets dat je moet herkennen, het is iets dat een ander je geeft. Zo geeft God ons een teken, God wil ons laten weten dat we het niet moeten zoeken bij de rijken, bij de machtigen, de groten van deze wereld. God deelt ons gewone leven, de kleinheid van ons bestaan, het alledaagse, wanneer daar waarachtige liefde gebeurt.
Alles wat in het gewone leven met eerbied en liefde, met geloof en trouw, in oprechtheid gedaan wordt, daar is God.
De herders konden toen ze het Kind zagen vertellen wat ze gehoord hadden. Ze zagen dat dit woord werkelijkheid was, ze geloofden hun ogen. Ooit had de apostel Thomas ook moeite met geloven, maar toen hij de verrezen Heer zag, met de wonden in zijn handen en zijn zijde, riep hij uit: Mijn heer en mijn God.
Het is vandaag het hoogfeest van Maria, Moeder van God. Ooit had men moeite met die titel. Je moet ook even doordenken. Het gaat erom dat wie met de apostel Thomas Christus erkent als onze Heer en onze God, die erkent Maria als Moeder van Christus en dus ook Moeder van God. Maria is daarbij moeder van de Kerk en moeder van Goede Raad. Dat hebben we nodig aan het begin van het nieuwe jaar. We weten niet wat het gaat brengen, maar zoals Maria in het Evangelie de woorden die ze hoorde, bewaarde in haar hart en bij zichzelf overwoog, zo mogen wij van haar leren om die meditatieve houding van wijsheid aan te nemen.
Met Lucas en met Maria mogen we de tekenen van deze tijd leren zien en daarover nadenken. Met de herders en met Thomas mogen we leren zien met de ogen van het geloof. Dan zien we in de Eucharistie hoe Christus, de Goede Herder en Lam Gods voor ons het Brood des levens is, voedsel voor eeuwig leven. Dan wordt dit jaar met Hem een Anno Domini, een jaar des Heren 2023, met Maria en de heiligen een gezegend jaar. Amen.
Voorbede
Wij bidden op voorspraak van Maria, Moeder van God.
Wij bidden voor de Kerk, vandaag bijzonder voor onze overleden emeritus paus Benedictus de 16e. Dat Hij geborgen mag zijn in Gods genade en de vreugde van van het vaderhuis mag binnengaan. Wij bidden voor paus Franciscus, voor verbetering van zijn gezondheid en om Gods wijsheid en kracht in het bestuur van de Kerk. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld, om vindingrijkheid, moed, vastberadenheid en volharding om vrede te bereiken in Europa en in de hele wereld. Wij vragen om Gods genade voor alle volken in ons omgaan met de aarde en de problemen van klimaatverandering. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, op voorspraak van Maria, Moeder van God, dat er zegen mag rusten op de pastorale projecten van het komend jaar, wij bidden voor de catechumenen, cursisten, bruidsparen, Eerste Communicanten en Vormelingen, om groei in geloof. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, we vragen om Gods zegen over het nieuwe jaar, Gods zegen over huwelijk en gezin, over werk en school, over vrienden en kennissen, dat de onderlinge band zich mag blijven verdiepen. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties