Op het feest van Driekoningen kunnen de wijzen uit het Oosten ons inspireren. Net als zij zoeken en bezoeken wij Christus. Wij brengen net als zij onze gaven mee die we in de offerande aanbieden.
Eucharistieviering in de parochiefederatie RRM – H. Laurentius, in de kerk van de H. Dominicus (Het Steiger) en de geloofsgemeenschap van Overschie, zondag 8 januari 2023, 09.30 en 11.00 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2023OPENB1A
Lezingen
E.L: Jesaja 60, 1-6
Psalm: Ps. 72 (71), 2, 7-8, 10-11, 12-13
T.L: Efeziërs 3,2-3a. 5-6
All: Matteüs 2, 2
EV: Matteüs 2, 1-12
Homilie
Mag ik mij even aan u voorstellen. Ik ben een van de wijze uit het Oosten. U mag mij Caspar, Melchior of Balthasar noemen, of met welke naam ook. Onze namen zijn niet genoemd in het Evangelie. Wat voor nut zou dat ook hebben? Één Naam, daar gaat het om ‘Jezus’. Ik wil mijn verhaal met u delen, niet omdat ik belangrijk ben, wat is mijn belang vergeleken met Hem die wij hebben gevonden? Maar misschien kan het van nut zijn voor u.
De Evangelist Matteüs schreef dat wij uit het Oosten kwamen. Dat klopt, maar wat is het Oosten voor Israël. Er zijn talloze gissingen. We zouden priesters van Zarathustra zijn, we zouden uit Mesopotamië komen, uit Babylonië en Assyrië. We zouden afstammen van de drie zonen van Noach, de broers Sem, Cham en Jafet, wij zouden alle volkeren op de aarde vertegenwoordigen. Misschien is dat wel zo, maar dat waren wij ons niet bewust en belangrijker dan de plek of de richting waar wij vandaan kwamen is de vraag welke reis we echt gemaakt hebben, waar we echt vandaan kwamen.
We waren niet zo’n nobel stel. Onze belangen waren heel aards. Waarom denkt u, bestudeerden wij de sterren? Sterren zijn onze gidsen, niet allen op zee of in de woestijn, ze inspireren ons, hun eeuwige tocht aan het firmament, hun trage veranderingen en eeuwige terugkeer, hun voorspelbaarheid en trouw. Sterren staan voor ons dicht bij God, dus is het belangrijk om ze te bestuderen. Het idee dat een bijzondere ster de geboorte van een nieuwe tijd aanduidt, de geboorte van een nieuwe koning, ligt voor de hand.
Maar wat ik al zei. Onze motieven waren heel aards. Matteüs schrijft dat we drie geschenken meebrachten, goud, wierook en mirre. Maar we hadden veel meer geschenken; voor elke plaats en elke omstandigheid hadden we een passend geschenk. We hadden onze belangen. Als wij die grote koning zouden vinden, dan konden we hem onze diensten aanbieden. Magoi werken overal in paleizen en hoven van de koningen. Denk aan het boek Daniël. We waren op carrièrejacht. We reisden met politieke belangen in ons hoofd. Onze geschenken waren investeringen. Maar ach, hoe anders en hoe mooi is het uiteindelijk gegaan. Wij volgden de ster. Maar toen we afbogen richting Jeruzalem, verdween hij. En o, hoe dom! Wij dachten dat we er waren, maar we dwaalden. God is groot, Hij bracht ons uiteindelijk terug op de weg.
Het hof van koning Herodes, met de priesters en schriftgeleerden die daar af en aan liepen, het was opnieuw meer van hetzelfde van wat we aan alle hoven van koningen hadden gezien. De valse interesse, de verdrongen angst voor een nieuwe koning, het droop ervan af. We werden hoffelijk ontvangen, jawel, het ontbrak ons aan niets, maar alledrie hadden we een droefgeestig gevoel. Dit is niet het begin van een nieuwe wereld, dit is niet het nieuwe koningschap.
Wat was mijn echte reis? Eigenlijk begon daar aan het hof iets te veranderen, iets dat je moeilijk kunt beschrijven. We kenden de sterren, maar hoe vaak waren onze voorspellingen uitgekomen? Minder vaak dan we deden voorkomen. We hadden veel kennis, maar werd de wereld daar beter van, werden wij er beter van? Onze gesprekken draaiden rondom de goden van Perzië, de goden van de Grieken, de goden van de Romeinen. We waren nieuwsgierig naar die vreemde God van de Hebreeën, een van wie de Naam niet werd genoemd, een die niet werd afgebeeld en die niet werd beschreven. Het enige waardevolle aan het hof van Herodes waren de boekrollen. Daarin werd Bethlehem genoemd als de plek waar we moesten zijn.Toen we van het hof vertrokken, voelden we een opluchting. Maar een veel diepere vreugde vervulde ons toen we de ster weer zagen. Een diepe, diepe vreugde, die een verdere verandering in ons bewerkte.
De ster ging voor ons uit. Dat is niet vreemd, de sterrenhemel draait immers. Maar even leek hij stil te staan, even een moment alsof de wereld, de kosmos, alsof alles stil stond. Het was op het moment dat wij het huis binnengingen.
We hadden nog drie geschenken over, goud, wierook en mirre. Maar belangrijker dan wat wij de nieuwe Koning gaven is dat wat Hij ons schonk. Er was geen hofhouding, geen af en aanlopende priesters en schriftgeleerden, geen politieke belangen, het was alsof dat alles van ons afviel toen we het huis binnentraden. De Moeder en het Kind. Even, heel even bekroop ons het gevoel: Zouden we ons vergissen, kan dit de nieuwe koning zijn, kan dit het nieuwe begin zijn? Maar dat was de weerstand van ons oude leven, de weerstand van onze oude goden en onze gehechtheden. De lange tocht had geholpen om vrij te worden. De vreugde van de ster, het moment dat alles stil stond, en het moment dat we neerknielden, vaagden alle twijfel weg.
Wat was mijn reis? Ging die vanuit het Oosten naar Bethlehem? Mijn echte reis ging van buiten naar binnen, van wereldse belangen naar een veel groter belang. Ik reisde van mezelf weg en vond mezelf opnieuw geboren, neerknielend bij dit Kind; de echte Wijze, de Echte Koning, het echte Licht waar het licht van de ster ons heen had gebracht. Dat was onze reis, dat hebben we alle vier zo ervaren. Ik hoop dat u met de Advent en met Kerstmis ook zo’n reis hebt gemaakt, of vandaag, hier en nu, naderend tot het Mysterie van de Eucharistie, naderend tot Hem. Dat u elke keer als een ander mens naar huis gaat, want zo begint zijn Nieuwe Wereld, zo worden wij opnieuw geboren. Amen.
Voorbede
Wij bidden tot God die ons zijn Zoon schenkt als licht voor ons leven.
Wij bidden voor de Kerk, in dit jaar van de synode, dat het licht van de Heilige Geest hart en verstand mag verlichten van allen die leiding geven in de Kerk. Dat God ons zijn weg openbaart die heil brengt aan deze wereld, bidden we om kracht om zijn weg te volgen. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld, wij vragen om wijsheid voor de wereldleiders, dat zij in staat zijn verder te kijken dan materiële belangen, dat het licht van Christus hen de weg wijst naar echte vrede. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, dat wij blijven groeien in geloof, dat we steeds Christus voor ogen houden en Hem navolgen. Bidden we om zegen over de projecten van onze parochie dit jaar. (Laat ons [zingend] bidden):
We bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor ouders, kinderen en kleinkinderen, op voorspraak van de wijzen uit het oosten, dat we telkens als we naar de Kerk gaan, gevoed en gesterkt weer naar huis terugkeren om in de praktijk te brenegn wat we gehoord hebben. Laat ons bidden. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties