Vandaag op de eerste zondag van de veertigdagentijd, gaan we met Jezus de woestijn is. Met Hem zullen wij de bekoringen en verleidingen van deze tijd moeten herkennen en overwinnen.
Eucharistieviering in de parochiefederatie H. Laurentius (RRM), in de kerken van de H. Liduina (Hillegersberg), de H. Dominicus (Het Steiger) en de HH. Laurentius en Elisabeth (Kathedraal) om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2023QDR01A
Lezingen
E.L: Genesis 2, 7-9; 3,1-7
Psalm: Ps. 51 (50), 3-4, 5-6a, 72-13, 74 en 77
T.L: Romeinen 5,12-19 (of: 12. 17-19)
All: Matteüs 4, 4b
EV: Matteüs 4, 1-11
Homilie
Drie jaar geleden, in 2020, viel de eerste zondag van de veertigdagentijd op 1 maart. Op die dag nam ik afscheid in de parochie H. Augustinus in Katwijk, Oegstgeest, Voorschoten en Wassenaar. Het was het begin van de corona-pandemie. We stonden nog samen in de zaal, maar er werd al geadviseerd elkaar geen handen te schudden. Die week begonnen de maatregelen.
Deze week hoorden we in het nieuws dat de corona-pandemie nu officieel voorbij is. Vandaag is het de eerste zondag na de corona-pandemie die bijna drie jaar heeft geduurd. Je zou het een veertigdagentijd van drie jaar kunnen noemen, een tijd van steeds iets minder. Minder reizen, minder bezoek, minder handen geven, minder uitgaan, minder geld verdienen, minder kerk.
In die corona-tijd ben ik in Rotterdam begonnen. Een vreemde tijd waarin we in de kathedraal plastic op de banken bevestigden om ze makkelijker te kunnen schoonmaken. We kregen preventieschermen, we hebben weekenden gehad van gesloten kerken, weekenden van slechts dertig mensen in de kerk, we zijn begonnen de vieringen via livestream uit te zenden (en door de week via Facebook). We hebben QR-codes gemaakt (op de banken en in de boekjes, we hebben een donatiehulp opgezet) om via de smartphone te kunnen doneren. (We hebben een donatiezuiltje geplaatst voor hen die alleen een pasje bij zich hebben.) We moesten online thuiswerken, we moesten in quarantaine. We hadden tijden waarin de scholen dichtbleven en kinderen online les kregen, er waren periodes waarin grootouders hun kleinkinderen niet konden ontmoeten. Kinderen raakten geïsoleerd en ouderen ook. Er waren schandalen over de mondkapjes die in de zorginstellingen niet geleverd werden. Ouderen werden zo als eersten slachtoffer van de pandemie.
En nu? De coronapandemie is voorbij. Sommige dingen zullen zeker langer blijven, zoals de QR-codes, (de donatiehulp en het donatiezuiltje). Andere dingen zullen langzaam in vergetelheid raken, zoals het preventiescherm. Of misschien toch niet? Er wordt regelmatig gewaarschuwd dat een tweede pandemie heel goed denkbaar is, de vogelgriep zou dat al kunnen zijn.
Wat hebben we geleerd van de corona-pandemie? We spraken van het oude-normaal en het nieuwe-normaal met mondkapjes op. Maar ook werden we ons bewust dat het oude-normaal eigenlijk helemaal niet zo normaal was. Waarom allerlei exotische dieren op een markt? Waarom zoveel reizen met het vliegtuig, waardoor een virus zich in een mum van tijd over de wereld verspreidt? Maar ook ontdekten we dat online werken ook niet alles is, live elkaar ontmoeten, samen-zijn, dat is blijkbaar een fundamentele behoefte.
Door corona raakte de Klimaatcrisis een beetje in de vergetelheid. Maar die is er natuurlijk nog steeds volop. De Oekraïne-oorlog kwam er bovenop met een energiecrisis die we allemaal voelden in de portemonnee. Nu is de corona-pandemie voorbij, maar de Oekraïne-oorlog niet en ook de klimaatcrisis niet. Langzaam worden we ons bewust dat we niet terug kunnen in de tijd, we kunnen niet terug naar het oude-normaal. Dat oude-normaal was niet zo normaal; zoals heel vroeger slavernij normaal leek, maar niet normaal was, zoals steeds meer gas uit Groningen pompen, normaal leek, maar niet normaal was. Zoals alle kamers in huis lekker verwarmen omdat het gas zo goedkoop was, normaal leek, maar niet normaal was. De corona-pandemie is voorbij, toch is corona niet over, het hoort er nu bij. We moeten ermee leren leven.
De corona-pandemie begon in de veertigdagentijd. Nu is de veertigdagentijd opnieuw begonnen. Zoals we bidden in de eerste prefatie, is dit een tijd van meer toeleg op het bidden, van grotere aandacht voor de liefde tot de naaste en een tijd van grotere trouw aan de sacramenten waarin we zijn herboren.
In het evangelie zien we hoe Jezus zijn veertigdagentocht doormaakt. Hij heeft het doopsel door Johannes ondergaan. Daarbij klonk de stem van de Vader “Dit is mijn Zoon, mijn veelgeliefde, in wie Ik welbehagen heb.” Meteen drijft de Geest Hem de woestijn in. En de duivel stelt Hem op de proef. Twee keer zegt hij tegen Jezus: “Als Gij de Zoon van God zijt”. Wat betekent Zoon van God zijn? Betekent dat lekker eten, brood genoeg? Goed zorgen voor jezelf? Dat is een bekoring. Jezus zal integendeel zelf gemalen worden tot Brood van eeuwig leven. Zoon van God zijn; betekent dat dat je kunt doen wat je wilt, met alle risico’s, God regelt wel dat jou niets overkomt? Nee, Jezus zal zelf het kruis op zijn schouders nemen. Het risico dat Hij neemt is in alles de wil van de Vader te volbrengen ook als de wereld dat niet accepteert. Zoon van God zijn; betekent dat de leugen gebruiken en de satan aanbidden, de materie goddelijke eer brengen, en je handhaven en heersen met een satansmacht? Nee, Jezus zal een doornenkroon dragen. Maar na zijn verrijzenis zal Hij zeggen: “Mij is alle macht gegeven in de hemel en op aarde. Gaat dus en maakt alle volkeren tot mijn leerlingen en doopt hen in de Naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest en leert hun te onderhouden alles wat Ik u bevolen heb. Ziet, Ik ben met u alle dagen tot aan de voleinding der wereld.”
Met Jezus die weg gaan, dat is de veertigdagentijd. Zelf in de woestijn de bekoringen en verleiding onder ogen zien en ontmaskeren. Het is de tijd waarin God zijn Heilige Geest opnieuw in ons blaast, zodat wij met Jezus delen in zijn leven. Het is Jezus volgen in zijn gehoorzaamheid aan de Vader. Dat is volledig vertrouwen op de hemelse Vader en zijn Wil volbrengen. Dat zal eens het nieuwe Normaal zijn van de Nieuwe Hemel en de Nieuwe aarde. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot God dat Hij ons helpt stand te houden tegenover de verleidingen van deze wereld.
Bidden we voor de Kerk, dat alle gelovigen deze tijd benutten om zich innerlijk te laten vormen; door Gods Woord en Sacrament; door vasten en door inzet voor de naasten; door waakzaamheid en stilte, om meer en meer beeld van God te worden. (Laat ons bidden.)
Wij bidden voor onze wereld, dat we afstand nemen van een economie en een commercie die gebaseerd is op verleiding, begeerte en hebzucht; dat de zorg om de mens en de schepping het leidende principe mag worden; dat we een nieuw normaal mogen opbouwen naar Gods bedoeling. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor alle mensen die lijden onder oorlogsgeweld en dreiging, onder natuurgeweld, ziektes en de gevolgen van klimaatverandering. Dat zij kracht ontvangen om staande te blijven, dat zij wijsheid krijgen om goed te reageren en het geloof om door te gaan. (Laat ons bidden.)
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, dat wij elkaar helpen oog te krijgen voor alle bekoringen en verleidingen; dat we met Gods genade weerbaarder worden tegenover het kwaad; dat we met Jezus luisteren naar Gods Woord en Gods wil volbrengen. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties