Ga naar hoofdinhoud

Vandaag mogen we naderen tot de Bron. Zoals de Samaritaanse vrouw de bron van levend water leert kennen,
zo gaan wij naar de Eucharistie om onze diepste dorst te lessen.

Eucharistieviering in de parochiefederatie H. Laurentius (RRM), in de kerken van de H. Albertus Magnus (Blijdorp), de Dominicus (Het Steiger) en de geloofsgemeenschap van Overschie, weekeinde van 11 en 12 maart 2023, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.

Preek beluisteren (MP3)

Preek: A2023QDR03AAUFX

Lezingen

E.L: Exodus 17, 3-7
Psalm: Ps. 95 (94), 9-2, 6-7, 8-9
T.L: Romeinen 5, 1-2. 5-8
Vers. Johannes 4, 42 en 75
EV: Johannes 4, 5-42 of 5-15. 19b-26. 39a. 40-42

Homilie

Vanuit de oude Laurenskerk in het centrum van Rotterdam was er de afgelopen week een interreligieus overleg georganiseerd om samen te spreken en gedachten uit te wisselen over de vasten. Ik was daar ook voor gevraagd. In veel religies is het vasten een bekend gegeven. Bij ons is de veertigdagentijd, de vastentijd, begonnen op 22 februari, Aswoensdag. Voor de Islam is de maand Ramadan de negende maand en dat is hun vastenmaand. Dit jaar begint die maand Ramadan op woensdag 22 maart. Bij de Bahai is het weer anders, zij hebben 19 maanden van 19 dagen en hun vastenmaand is begonnen op 1 maart en eindigt op 19 maart. In deze maand maart zijn er dus minimaal drie religieuze stromingen bezig met vasten. Het was interessant om te horen hoe er in de verschillende religieuze stromingen wordt gevast. Er is veel overeenkomst, in de matiging bij het eten, in het doen van goede werken en ook wat betreft inkeer en bezinning.

Vandaag zien we in het Evangelie ook een ontmoeting tussen religies. Jezus ontmoet de vrouw aan de put en begint een gesprek. Op een goed moment zegt de vrouw: “Onze vaderen aanbaden op die berg daar, en jullie, Joden, zeggen dat in Jeruzalem de plaats is waar men moet aanbidden.” Toen en nu, verschillende volkeren, verschillende gewoontes, verschillende heiligdommen, verschillende plaatsen om God te aanbidden, of het nu Joden en Samaritanen in de tijd van Jezus betreft of hier en nu de religies van onze tijd.

Het antwoord van Jezus is veelzeggend: “Geloof Mij, vrouw, er komt een uur dat jullie niet op die berg en ook niet in Jeruzalem de Vader zullen aanbidden. … er zal een uur komen, ja het is er al, dat de ware aanbidders de Vader zullen aanbidden in geest en waarheid. … .”

In een klap overstijgt Jezus heel de discussie over heiligdommen, over landgebonden tradities en plaatselijke gewoontes. De ware aanbidders zullen de Vader aanbidden in geest en waarheid. Dat is dus de bedoeling van Jezus voor zijn volgelingen, voor de christenen en voor alle mensen, dat wij de Vader aanbidden in geest en waarheid. Wat dat kan betekenen, komt straks.

Terugdenkend aan dat interreligieuze gesprek over vasten, moest ik denken aan de vele religieuze bewegingen die na Jezus nog zijn ontstaan. De Islam in de zesde eeuw, in de elfde eeuw de scheuring in het Christendom tussen Oost en West, in de 16e eeuw de scheuringen door de Reformatie waaronder ook de Anglicanen. Vanaf de zeventiende eeuw de Amish met de Quakers en Hernhutters. In de 18e eeuw de Oud Katholieke Kerk. In de 19e eeuw de Adventisten, Jehova’s Getuigen en ook de Bahai. Dit zijn alleen nog maar de voor ons meest bekende stromingen, er zijn er nog veel meer.

Jezus zei tegen de vrouw: “Er zal een uur komen, ja het is er al, dat de ware aanbidders de Vader zullen aanbidden in geest en waarheid”. Toen deze stromingen die ik net noemde, ontstonden, was er een idee dat zij de waarheid hadden, soms zelfs de absolute en enige waarheid, dat zij de ware Kerk zijn. De ware religie. De Jehova’s getuigen geloven dat in 1914 het definitieve Rijk van Christus is begonnen. De Bahai geloven in een opvolging van de grote religies als een voortgaand proces en dat zij nu de nieuwe religie zijn voor de komende 1000 jaar. Hoe komt het dat er na Christus steeds nieuwe stromingen ontstaan? Daarvoor zou ik twee dingen willen noemen. 1. De tekorten in het christendom, tekorten in ons Kerk zijn, tekorten in ons gedrag dat niet overeenstemt met wat Jezus ons voorhoudt. En 2: Menselijke eigenwijzigheid, hoogmoed en verlangen naar macht en autonomie.

Stel dat de christenen in het jaar 600 werkelijk hadden geleefd zoals het ideaal van de eerste christenen ons laat zien; had Mohammed dan ook nog de behoefte gehad een Koran te schrijven? Stel dat de politieke belangen die al vanaf de vierde eeuw door Kerk en staat heen liepen, niet zo hoog op hadden gespeeld; had de scheuring tussen Oost en West dan ook plaatsgevonden? Stel dat de politieke belangen van Rome en Spanje in de 16e eeuw niet zo vermengd waren geweest en dat de katholieken meer hadden geleefd naar Christus voorbeeld; was de Reformatie dan ook die grote scheuring geworden, of was het een proces binnen de Kerk zelf? Zo kunnen we verder gaan. De onvolmaaktheid van de volgelingen van Jezus, maakt dat er steeds weer nieuwe stromingen zijn ontstaan.

Ik stelde zonet de vraag: De Vader aanbidden in geest en waarheid, wat betekent dat? En doen wij dat? De Vader aanbidden in de geest betekent dat ons hart bij God is, dat er geen dubbelhartigheid is zoals bij de Farizeeën. God aanbidden in de geest betekent dat de Heilige Geest in ons bidt en in ons God lof prijst. De Vader aanbidden in de waarheid sluit daarop aan. Wij hebben waarheid vaak opgevat als een soort boekenwijsheid, iets wat je opschrijft, een dogmatiek, een filosofie, waarheid als iets wat je kunt kennen. Hoe belangrijk die dingen ook zijn, toch is waarheid voor Jezus vooral iets wat je doet, Gods wil volbrengen, gehoor geven aan Gods roepstem, Jezus navolgen. Zoals Hij kan zeggen: Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven.

Hoe zou het zijn als wij hier als gelovigen meer en meer God aanbidden in geest en waarheid; hier in de Kerk en daarbuiten in de praktijk van alledag? Als wij God en de naaste liefhebben, luisteren naar de Geest en doen wat God ons te doen geeft? Ik geloof dat dan de eenheid weer zal groeien en de nood aan nog meer religieuze stroming zal afnemen. Echte oecumene en echte interreligieuze dialoog gebeurt in hoe wij leven en wat wij doen. Amen.

Voorbede

Bidden wij tot God die ons liefheeft, die ons ziet en naar ons luistert.

Wij bidden voor alle Christenen, bijzonder ook voor de oecumene, dat allen één mogen zijn in Christus, dat we scheidsmuren overwinnen en God aanbidden in Geest en waarheid. (Laat ons [zingend] bidden):

Wij bidden voor onze wereld, dat alle muren en hekken die worden gebouwd spoedig weer worden afgebroken, dat we elkaar gaan zien als kinderen van één mensengemeenschap, dat begripvolle ontmoetingen tussen religies de vrede mogen bevorderen. (Laat ons [zingend] bidden):

Wij bidden voor onze parochiegemeenschappen, dat we samen optrekken in deze veertigdagentijd, dat we tijd nemen om te drinken uit de Bron die Christus is, dat we zijn Woord horen, de Sacramenten ontvangen en de rijkdom van ons geloof delen met anderen. (Laat ons [zingend] bidden):

Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, dat we door de Heilige Geest de taal van de liefde leren spreken, dat we leren luisteren met nieuwe oren, dat echtparen en gezinnen elkaar verstaan en tot eenheid komen. (Laat ons [zingend] bidden):

Intenties

Back To Top