Op Witte Donderdag staan we stil bij de betekenis van het Laatste Avondmaal. Jezus laat ons een teken van zijn liefde na en geeft de opdracht dit te blijven doen.
Eucharistieviering in de parochiefederatie H. Laurentius (RRM), in de kerk van de H. Liduina (Hillegersberg), 6 april 2023, om 19.30 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: A2023QDRWDAAUFX
Lezingen
E.L: Exodus 12, 1-8. 11-14
Psalm: Ps. 116 (115) , 12-13, 15-16bc, 17-18
T.L: 1 Korinte 11, 23-26
Vers. Johannes 13, 34
EV: Johannes 13, 1-15
Korte homilie
Een overlevering, een traditie, een gebruik dat ze aan elkaar hebben doorgegeven, zo noemt Paulus de Eucharistie. Paulus schrijft dit ongeveer twintig jaar na het laatste Avondmaal en Jezus verrijzenis. Zelf heeft hij het Laatste Avondmaal niet meegemaakt, hij is ingewijd na zijn bekering.
Deze tekst van Paulus in de Tweede lezing staat in een reeks van richtlijnen die hij stuurt naar de christenen van Korinte. Maar dat de tekst ervoor begint zo:
Nu ik bezig ben voorschriften te geven, moet ik er tevens mijn afkeuring over uitspreken, dat gij uw bijeenkomsten houdt op een wijze die u meer kwaad dan goed doet. Om te beginnen hoor ik dat zich op de samenkomsten van uw gemeente partijschappen manifesteren en ik ben geneigd het te geloven: Onenigheden zijn nu eenmaal onvermijdelijk als moet blijken wie van uw leden betrouwbaar zijn. Zoals gij nu samenkomt, kan er geen sprake zijn van ‘de maaltijd des Heren’, want ieder nuttigt bij het eten zijn eigen maaltijd, met het gevolg dat sommigen honger lijden en anderen dronken zijn (1 Korinte 11, 17-21).
Zo zien we dat het toen ook niet allemaal vanzelf ging. De rijken deelden niet automatisch met de armen. Dat was wel de bedoeling, maar de praktijk is weerbarstig.
De evangelist Johannes schrijft weinig over het Laatste Avondmaal. Het lijkt erop dat hij dat niet nodig vindt, dat is, als hij zijn evangelie schrijft al in heel de kerk een vast gebruik. Maar net als Paulus wil Johannes ons eraan herinneren wat de Eucharistie voor ons moet betekenen.
Hij schrijft: Onder de maaltijd. Dus niet ervoor of erna, maar onder de maaltijd. Johannes beschrijft de voetwassing als een daad waarmee Jezus uitlegt wat de Eucharistie ten diepste betekent.
Ik heb u wel eens eerder het woordje MAVO als ezelsbruggetje genoemd: Maaltijd, Aanwezigheid, Verbond en Offer.
De Maaltijd staat in een lange traditie. Vanaf Melchisédek met een offer van brood en wijn tot en met de Exodus als het Joodse Volk met een maaltijd het vertrek uit Egypte viert, het begin van de bevrijding. Aan die maaltijd geeft Jezus nu een nieuwe inhoud. Het is de maaltijd van het vertrekken uit de macht van het kwaad, de macht van de dood en de macht van de angst, daaruit vertrekken en Hem achterna gaan op weg naar het Rijk der Hemelen, want het is nabij, ,eer nog het is gekomen.
Maaltijd, Aanwezigheid, …
In deze Maaltijd is Hij aanwezig; waar twee of drie in zijn Naam bijeen zijn, is Hij in hun midden. Van dit Brood heeft Hij gezegd: “Dit is mijn Lichaam. Van deze wijn heeft Hij gezegd: “Dit is mijn Bloed”. Dit is het wat Hij morgen zal geven op het kruis. Dit geeft Hij nu al, hier en nu, aan zijn apostelen. Wat morgen zal gebeuren, als de machten van het kwaad lijken te zegevieren, als ze zijn Leven nemen, zijn Lichaam doden, zijn Bloed vergieten, dan heeft Hij het vooraf al gegeven. Dit is meer dan symboliek, meer dan een geste, meer dan figuurlijk; dit is de bittere werkelijkheid die in een groots gebaar de grotere werkelijkheid van Gods liefde zichtbaar maakt. Hij is aanwezig, steeds opnieuw met diezelfde liefde in die grotere werkelijkheid, in het mysterie van het Sacrament.
Maaltijd, Aanwezigheid, Verbond …
Jezus brengt het Oude Verbond tot voltooiing. Hijzelf is het Nieuwe verbond in vlees en Bloed. In Hem zijn hemel en aarde weer verenigd, in hen zijn God en Mens weer één. In Hem is de vervulling van de Belofte gegeven. Zijn Verbond is het Verbond van vergeving, eindeloze vergeving, voor ieder die naar bekering verlangt, die zijn fouten betreurt en een beroep doet op die eindeloze barmhartigheid van God, die Jezus toont op het kruis als zijn hart wordt doorstoken door een lans en Bloed en Water stromen.
Maaltijd, Aanwezigheid, Verbond en Offer.
In deze Maaltijd, waarin Hij in ons midden komt en zijn Verbond met ons hernieuw, geeft Hij zichzelf opnieuw en brengen we in ons gebed tot de Vader zijn Offer in herinnering, door zijn Offer, door zijn dood en verrijzenis, is de dood overwonnen en delen wij in het eeuwig leven. In zijn Offer bieden wij onze offers aan, alles wat wij doen voor God en de naasten; met onze hogepriester mogen wij als priesterlijk volk ons leven, ons doen en laten, onze inspanningen en ons lijden een laten worden met zijn offer. Zo worden wij zijn deelgenoten, zo zijn we ten diepste met Hem verbonden en gaan we delen in zijn leven, zijn sterven en zijn verrijzen.
Het in deze geest dat de Kerk elk jaar de vastenactie naar voren brengt. Wat wij hebben, waar wij in vasten, wat wij kunnen, komt ten goede aan anderen, hen die het hard nodig hebben. Zo volgen wij Jezus na in dienstbaarheid zoals bij de voetwassing als Hij zegt: “Ik heb u een voorbeeld gegeven opdat gij zoudt doen zoals Ik u gedaan heb.” Zo zet de priester zijn werk sacramenteel door en wij allen in het leven van elke dag. Zo laten we ons door hem zuiveren en reinigen om deel te krijgen aan zijn leven, zijn sterven en zijn verrijzen. Amen.
Voorbede
Bidden wij met onze hogepriester tot God, onze hemelse Vader.
Wij bidden voor hen die door Doopsel, Vormsel en Eucharistie delen in het algemeen priesterschap van de gelovigen; dat allen de opdracht van Jezus om elkaar te dienen in het leven van alledag waarmaken en zo doen wat Hij ons heeft voorgedaan. (Laat ons [zingend] bidden.)
Wij bidden voor onze samenleving, bijzonder voor de verhoudingen tussen welgestelden en hen die op of onder de armoedegrens leven, wij vragen om een grotere liefde; om solidariteit en ruimhartige bereidheid het goede te delen. (Laat ons [zingend] bidden.)
Wij bidden voor ons parochie en onze parochiekernen, dat de viering van het Laatste Avondmaal ons geloof versterkt in de werkelijke tegenwoordigheid van Christus, dat zijn liefdesdaad, zijn offer, ons inspireert tot navolging in liefde en dienstbaarheid. (Laat ons [zingend] bidden.)
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor ouders, kinderen en kleinkinderen, om een verdiept beleven van de Eucharistie; dat allen met Christus verbonden mogen zijn als ranken aan de wijnstok, als één netwerk van liefde. (Laat ons [zingend] bidden.)
Intenties