Wij kunnen allemaal goede grond zijn. Juist door onze vrije wil. Wij kunnen tegen God kiezen maar ook voor God. We kunnen kiezen om elk voordeel in eigen zak te steken, of om het door te geven aan hen die het minder hebben dan wij, en dan dragen wij vruchten.
Eucharistieviering in de parochiekerk van de H. Bartholomeus te Poeldijk, 7 en 8 oktober 2000, 19.00 uur en 10.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2000DHJ27B
Lezingen (aangepast aan oogstdankdag)
E.L.: zo: Deut. 26, 1-11
EV.: Mc. 4, 1-20
Homilie (jongerenviering)
De openingstekst van vanavond begon met deze titel: ‘een hard hoofd’. Ken jij zo iemand, ben je misschien zelf zo? Soms ontmoet je er één, ‘n harde kop, die weet niet van wijken, tanden op elkaar, blik op oneindig, je krijgt er geen woord meer uit, je dringt niet meer door, hij is voor geen rede vatbaar.
Een hard hoofd; het kan nog verder gaan. Een hart van steen, eelt op zijn ziel, geen greintje gevoel, leeft alleen voor de zaak, bikkelhard, zaken zijn zaken tenslotte; is je moeder dood – jouw probleem- , ben je gezakt – gaat mij niet aan- .
Hoe worden mensen zo? Er zijn vast evenveel verklaringen als er mensen zijn. Het leven is hard, als je niet voor jezelf opkomt lopen ze over je heen, ik laat niet over me lopen! Maar ze zijn al verhard, als asfalt, als beton, alleen nog geschikt om over te lopen.
Dit weekend is het oogstdankdag. Daarom een schitterende evangelielezing over het zaad, een parabel van Jezus, een gelijkenis, een verhaal om je eigen leven in te spiegelen, een spiegelverhaal. Iedereen kan zich ergens in dit verhaal vinden.
Daarom de vraag: ‘wie ben jij?’
– Ben jij die harde weg, geen goed woord komt er binnen, geen goed woord komt eruit.
– Ben jij rotsgrond, keihard van binnen, met hooguit een zachte buitenkant. Een goed woord lijkt even binnen te komen, maar het is slechts oppervlakkigheid, uiterlijkheid, het duurt maar even, het is zo weer weg, het ene oor in, het andere oor weer uit.
– Wie ben jij? Ben jij als het zaad tussen de distels? Maak jij je zorgen om je kleding, om je eten en drinken, ben je dikwijls bezorgd om wat anderen van je vinden? Dan kan het woord van Jezus uiteindelijk ook niet opbloeien, het zal geen vrucht dragen.
– Wie ben jij? Of herken jij je in allemaal een beetje, heb je van die harde momenten, ben je inderdaad soms oppervlakkig en maak je je snel zorgen voor de dag van morgen?
Het is dit weekeinde Oogstdankdag. Wanneer de grond van moeder aarde alleen maar hard en onvruchtbaar zou zijn, dan zouden we vandaag geen oogstdankdag vieren. Maar er is oogst, we zien het hier vooraan. En zoals het met de natuur is, zo is het ook met ons, wij zijn niet alleen maar harde grond of distels en doornen. Anders zouden wij hier niet zitten, dan zouden jullie hier achter me, niet zingen, dan zou de kerkenveiling gisteren niet zo goed gelopen zijn. Als wij alleen maar rotsgrond zouden zijn met een zacht oppervlakkig laagje, dan zou deze parochie niet al eeuwen door zijn gegaan.
Oogstdankdag, met als Evangelie de parabel van de zaaier. Is die parabel niet achterhaald? Wat goede aarde? Steenwol, kleikorrels, substraat. Wat zaaien? Elke korrel wordt apart bewerkt en gepoot, alleen dat wat ontkiemt gaat verder. We leveren tegenwoordig het leven met garantie. Hoezo regen en zon? De computer regelt alles, tot en met de beluchting.
Is dat beeld dat Jezus gebruikt, van die zaaier die in het wilde weg zijn zaad over de aarde strooit en het met de wind laat verspreiden, is dat beeld niet iets voor de antiquair? Misschien kun je het beeld aanpassen, maar de bedoeling achter het verhaal niet.
Wat zou je doen als je een super kas hebt, hoger en langer en breder dan alle anderen, met de nieuwste techniek en de allerbeste soort, maar het brengt niets op? Je kan het je haast niet voorstellen, want de techniek lijkt almachtig. Maar het kan. Wat heb je aan een tomatenplant die groeit en groeit, en wat je ook doet, er komen geen tomaten aan. Klacht naar de leverancier van de planten. Nee, na een uitvoerige controle; er is niets mis mee! Wat doe je dan verkeerd als bedrijfsleider? Nee, ook niets, je kunt het gewoon niet beter doen. Het probleem is dat de planten plotseling een vrije wil hebben gekregen. Ze hebben gewoon geen zin om tomaten te geven. Is dat misschien een moderne parabel? Gelukkig hebben planten geen vrije wil, ze kunnen hooguit weleens anders reageren dan wij willen.
Maar als ik eerlijk ben, dan vind ik die parabel van de zaaier mooier. Vooral omdat er zoveel kansen in liggen. Wij kunnen allemaal goede grond zijn. Juist door onze vrije wil. Wij kunnen tegen God kiezen maar ook voor God. We kunnen kiezen om elk voordeel in eigen zak te steken, of om het door te geven aan hen die het minder hebben dan wij, en dan dragen wij vruchten.
Nog even terug naar de lezingen. Die Naäman in de eerste lezing, had ook een harde kop. Wat maakte hem nu zacht? Kwam het door het bericht van zijn slavin die het beste met hem voor had? Het woord van de profeet die zei, ga je wassen in de Jordaan? Kwam het door het aandringen van zijn bedienden? Of toch vooral zijn huidziekte waardoor hij zich voelde als een melaatse? Het is het een én het ander. Het is natuurlijk zijn ziekte die hem heel die reis deed ondernemen, het is ook het aandringen van zijn bedienden waardoor hij gehoorzaamt aan het woord van de profeet. En dan gaat hij als herboren weer op weg. Zijn harde kop is zacht geworden. Hetzelfde probleem, waardoor de één zich verhardt, kan in een ander werken als een ploegijzer dat de grond van zijn hart zacht en rul maakt, het opent voor Gods woord.
Het laat zien dat je niet voor altijd harde grond bent, of dat je altijd tussen distels en doornen zit. Jij kunt wel degelijk veranderen en anderen kunnen je daarbij helpen.
Het is vandaag ook 7 oktober, feest van Maria van de rozenkrans. Maria is het voorbeeld van goede grond. Zij is een sterke en zachte moeder tegelijk, zoals goede grond, sterk in groeikracht, zacht om het goede zaad, het Goede Woord op te nemen, samen met de warmte en de regen en het te laten ontkiemen en vrucht dragen. Maria is het voorbeeld van een leven dat vruchten draagt van liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, trouw, zachtmoedigheid en zelfbeheersing.
Het is een heerlijk idee, dat onze vrije wil ons in staat stelt van harde rotsgrond tot vruchtbare aarde te worden. Soms mogen anderen ons daarbij helpen, maar wij kunnen ook andere helpen. Dan zal het inderdaad worden zoals Jezus in de parabel vertelt, dan brengen we vrucht voor, dertig, zestig en honderd maal zoveel. Dat is nog eens een oogstdankdag. Amen.