Luisteren en spreken. Goede woorden spreken, woorden die opbouwen en bemoedigen, God de ruimte geven die door zijn Geest jou tot iets goeds aanspoort.
Eucharistieviering 31 januari en 1 februari 2009, om 17.00 en 19.00 uur, en om 09.30 en 11.00 uur, in de parochies van De Goede Herder, de Heilige Willibrord, de H. Jozef en De Goede Herder, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2009DHJ04B
Lezingen
E.L.: Deut. 18, 15-20
Ps.: 95 (94), 1-2, 8-9
T.L.: 1 Kor. 7, 32-35
Al.: Joh. 6, 63b en 68b
Ev.: Marc. 1, 21-28
Homilie
Volgt u ook het nieuws. Sinds enige tijd is er een programma, dat heet: ‘Ranking the News’. Het moet natuurlijk Engels klinken anders is het niet ‘hot’ en dan spreekt het niet aan. Maar het is wel handig als je even wilt zien wat er nu aan actueel nieuws leeft. Zoals het feit dat de moeder in Los Angeles, die nu een achtling heeft gekregen, al zeven kinderen had. In een klap een gezin van 15 kinderen. Bij mij wisselen dan verwondering en bewondering zich af. Verwondering, want als je al zeven kinderen hebt, moet je dan nog een kunstmatig traject beginnen, een hormoonbehandeling ondergaan en vervolgens 8 eicellen bevruchten en laten plaatsen? Is dat nog nodig? Maar ook bewondering, want wie zover gaat met de techniek kan ook geneigd zijn minstens de helft weer weg te laten halen. Maar dat wilde deze vrouw niet. Dus ook bewondering. Maar het zal de komende tijd vast nog regelmatig in het nieuws zijn.
We zijn immers langzamerhand in een echte mediacultuur beland. Het lijkt soms een eerste levensbehoefte te zijn geworden. Een TV die de hele dag als levend behang aan staat. Een radio die voortdurend geluid produceert, als een soort vervanging van echte gezelligheid en aandacht. Het is allemaal nep, en mensen worden er niet echt gelukkig van. Ik kijk maar af en toe en heb ook alweer even genoeg van de TV. Ik merk dat het mijn geest minder vrij maakt. Het beïnvloedt m’n denken, het kost tijd en het houdt me bezig.
Maar hoe komt het toch dat de media zo enorm invloedrijk zijn geworden? In feite is de westerse wereld en misschien wel de hele wereld voor een deel een mediacratie geworden. En moderne variant op de democratie, of de theocratie, of de infocratie of de technocratie. Er komt steeds meer macht bij de mensen te liggen die over de media kunnen beschikken. Het heeft met onze eigen aard te maken. Wij mensen willen graag weten, horen, zien, bijblijven. Dat was ook in de vroegere culturen en dat is gewoon, maar het maakt ons ook kwetsbaar.
Het heeft in de diepte van ons hart waarschijnlijk te maken met onze behoefte aan zekerheid en veiligheid. Meer weten schept een gevoel van veiligheid. Je weet wat er aan de hand is. Alles ziet er veilig uit. We willen alles weten.
De eerste lezing riep deze vraag bij mij op: Wat zouden wij van God willen weten? Als we zomaar op straat aan iemand zouden vragen of ze weleens met God zouden willen praten, rechtstreeks, met camera en microfoon, dan zouden daar interessante antwoorden uit kunnen komen. We hebben geen rode telefoon met boven. Je kan niet even een kijkje nemen. En dat staat haaks op onze cultuur. Want we kunnen overal komen met onze camera’s, tot in de diepste diepten van de oceaan en de verste uithoeken van het heelal. Maar we kunnen niet in de hemel kijken en niet even een praatje met God maken.
Als je dit aan mensen in de vroegere eeuwen zou vragen of zij wel met God zouden willen praten, dan zou er weleens een heel ander antwoord kunnen klinken. Alsjeblieft niet. O nee. Dat wordt m’n dood. Met God praten? Laat God maar via een ander spreken. Precies dat horen we in de eerste lezing. Die stem van God bij de berg, daar werden mensen ziek van. Zo indrukwekkend en angstaanjagend, te groot, te confronterend, niet van deze wereld.
We lezen het er: ‘Toen hebben jullie gezegd: ‘laat ons de stem van de Heer onze God niet meer horen en dat grote vuur niet meer zien, anders sterven wij’.’ Er zou in die tijd geen behoefte zijn om met een camera de hemel in te komen, want God zien is dodelijk, God horen is teveel voor ons mensen.
Dus is het antwoord van God aan Mozes: ‘Ik zal uit hun broeders een profeet doen opstaan, zoals gij dat zijt. Ik zal hem mijn woorden in de mond leggen en hij zal hun alles opleggen wat Ik hem opdraag. En van hem die geen gehoor geeft aan de woorden die hij in mijn Naam spreekt, zal Ik zelf rekenschap vragen.’ Het zal u niet verbazen dat de eerste Christenen dit in Jezus hebben herkend. De profeet die God doet opstaan uit onze broeders, die namens God spreekt. Het Evangelie herinnert ons eraan. De mensen zijn buiten zichzelf van verbazing over zijn leer, want Hij onderricht hen niet zoals de schriftgeleerden, maar als iemand die gezag heeft.
Maar dat betekent nogal wat. Die lijn die de Bijbel ons zo schetst betekent dat God dus door mensen tot ons spreekt. Zo loopt er een lijn van Mozes via allerlei profeten naar Jezus en van Jezus via de apostelen en zoveel andere heiligen naar ons. God spreekt door mensen. Dat is de boodschap van deze lezingen. Het hoogtepunt is Jezus, maar dat is niet het eindpunt, vanaf Jezus is dat de weg. God spreekt door mensen. Dat geeft een geweldige verantwoording aan allen die in zijn Naam optreden. Iedere bisschop, iedere priester of diaken, maar niet alleen zij, het geldt voor alle gelovigen. God spreekt niet alleen door ambtsdagers. Zij moeten dit ambt bekleden en uitvoeren, maar ook luisteren wat God door andere mensen wil zeggen.
Hoe groot is dan verantwoording voor hen die in deze mediacratie de macht naar zich hebben toegetrokken. Als zij niet Gods bedoeling vertolken, niet Gods wil doen, als zij andere machten de ruimte geven? Dan staan zij niet in dienst van Gods koninkrijk.
Luisteren en spreken. Goede woorden spreken, woorden die opbouwen en bemoedigen, God de ruimte geven die door zijn Geest jou tot iets goeds aanspoort. Dan gaat die lijn van Jezus verder in ons, tot opbouw van Gods Koninkrijk. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot onze hemelse Vader.
Bidden wij voor de Kerk. Voor alle gedoopten, dat zij de diepe werkelijkheid mogen ontdekken dat iedere mens door God geroepen wordt. Dat allen Gods roepstem in het dagelijks leven met vreugde mogen beantwoorden. Laat ons bidden.
Bidden wij voor mensen die werken in de media. Dat zij hun bijzondere verantwoordelijk bewust zijn en weerstand bieden aan goedkope praat, of onwaardige programma’s. Laat ons bidden.
Bidden wij voor mensen die wereldwijd te lijden hebben van de recessie. Bidden we om onderlinge solidariteit, vooral voor hen die het toch al niet breed hebben. Laat ons bidden.
Bidden we voor de gezinnen, om een nuchtere en wijze houding in het omgaan met de media. Dat ouders ook zelf onafhankelijk en vrij blijven, zodat zij hun kinderen leren vrij te staan tegenover alle meningen die ons worden opgedrongen. Laat ons bidden.