In het Evangelie horen we dat volgelingen weggaan uit de kring van Jezus’ leerlingen. Ze verlaten Hem. Het is een uitnodiging om na te denken hoe wij Hem willen volgen.
Eucharistieviering 22 augustus 2009, om 17.00 uur, in de parochie van De Goede Herder te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2009DHJ21B
Lezingen
E.L.: Joz. 24, 1-2a. 15-17. 18b.
Ps.: 34 (33), 2-3, 16-17, 18-19, 20-21, 22-23
T.L.: Ef. 5, 21-32
Al.: Joh. 14, 23
Ev.: Joh. 6, 60-69
Homilie
Broeders en zusters, weest elkander onderdanig uit ontzag voor Christus. Zo begint vandaag de tweede lezing. Weest elkander onderdanig. Daar wil ik graag met u over nadenken.
Deze zin is belangrijk, want als u de tweede lezing zou nemen zonder deze beginzin, moeten we oppassen dat we de woorden van Paulus niet verkeerd verstaan. U weet hoe gemakkelijk die zin daarna is gebruikt. Ik weet dat mijn vader dit nog wel eens met een brede lach gebruikte. Wat bedoelt Paulus met “onderdanig zijn” “uit ontzag voor Christus”?
Daarvoor kijk ik naar een andere brief van Paulus, zijn brief aan de Romeinen. Daar schrijft hij: “(Rom12, 10) Heb elkaar lief met de innige liefde van broeders en zusters en acht de ander hoger dan uzelf.”
Daar kom je hetzelfde tegen. Hoe ga je met elkaar om? Paulus zegt: “Heb elkaar lief als broeders en zusters.” En waarin mag dat blijken? Dan zegt hij: “Acht de ander hoger dan jezelf”.
Zo zijn we terug bij de lezing van vandaag: Weest elkander onderdanig. Dat is net zoiets als de ander de eerste plaats geven, zomaar, uit jezelf, niet omdat het moet, niet omdat de ander sterker of groter is, of meer macht en invloed heeft, maar omwille van Christus. Christus heeft zijn leven gegeven om die ander te redden. In die ander dien je Christus. Geef de ander de eerste plaats, omwille van Christus.
Wanneer we de openingszin van de tweede lezing goed verstaan, dan pas kunnen we verder lezen. Dan legt Paulus uit wat dit voor vrouwen mag betekenen. Hoe kun je Christus eren, door je man de eerste plaats te geven? Dan geeft Paulus een overweging door te kijken naar Christus als het hoofd van het lichaam. Daarna geeft hij een overweging voor de mannen. Daar besteedt hij beduidend meer woorden aan. Dan gebruikt hij niet het woord onderdanig zijn, maar: “hebt uw vrouwen lief, zoals Christus de Kerk heeft liefgehad.” Ook hier is Christus dus de maatstaf. In de visie van Paulus kan een man zijn vrouw niet meer hoogachten, niet meer de eerste plaats geven, dan door haar lief te hebben, zoals Christus de Kerk liefheeft.
Paulus probeert in deze lezing mannen en vrouwen aan te spreken in hun eigenheid als man en vrouw. De ander hoogachten, de ander de eerste plaats geven, jezelf ondergeschikt maken aan de ander, als uiting van de liefde van Christus, dat werkt bij mannen en vrouwen verschillend uit. Wanneer we in deze geest de woorden van Paulus lezen, dan is heet heel inspirerend. Juist in deze tijd waarin we een genderideologie wordt opgestuwd met als doel de verschillen van man en vrouw te bagatelliseren, in plaats van de eigenheid van man en vrouw te zien en te waarderen als deel van Gods schitterende schepping. Vanuit ons geloof zijn we er juist van overtuigd dat alleen al een vrouw helemaal vrouw kan zijn en een man helemaal man, zij er echt voor elkaar kunnen zijn en zo in het huwelijk het mysterie van Christus en de Kerk kunnen vorm geven.
Maar wie in deze tijd oog probeert te hebben voor de eigenheid en de verschillen van man en vrouw, doet al snel niet meer mee in het debat. Hij of zij loopt achter, is ouderwets, kan niet met de tijd mee of wat dan ook. Zo was het ook bij Jezus. Hij spreekt uit zijn diepe relatie met de Vader. Hij spreekt over het geheim van Gods liefde. Hij zegt: “Ik zal jullie mijn vlees te eten geven.” Als Hij daarop doorgaat, haken er velen af. “Die taal stuit mensen tegen de borst”, is de reactie. En ze gaan weg, ze stappen uit de Kerk, uit de school van Jezus, uit de kring van vrienden en gelovigen. Onlangs hoorden we dat nog op de televisie. De Paus zegt iets. Een Nederlandse theoloog reageert met veel gevoel voor theater en publiciteit dat hij niet meer bij die kring van de kerk wil horen.
Zo was het dus al in het Evangelie. En Jezus doet nog wat koren op de molen. Alsof het Hem niet interesseert. Hij zegt tegen de andere leerlingen: Willen jullie soms ook weggaan?” Dat vraagt Hij niet met een zielig stemmetje, maar volkomen vrij en onafhankelijk. Hij roept, en wie Hem wil volgen moet dat volkomen vrij doen.
Jezus volgen betekent degene volgen die zegt: Ik ben niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen en mijn leven te geven als losprijs voor velen.
Dat is waar Paulus op doelt, acht de ander hoger dan jezelf, weest elkaar ondergeschikt. Dient elkaar zoals Christus ons heeft gediend, vanuit die diepe liefde die Hij ons heeft voorgeleefd, en die we hier in deze Eucharistie mogen vieren. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot de Goede Herder
Bidden wij voor de Kerk, voor alle mensen op aarde die Jezus willen volgen. Dat zij een luisterende houding mogen hebben om zijn Woorden te verstaan. Dat zij elkaar hoogachten uit liefde tot Christus, opdat mensen zichzelf kunnen zijn in het ene Lichaam dat de Kerk is. Laat ons bidden.
Bidden wij voor media, leidinggevenden in cultuur en mode, dat zij oog krijgen voor de rijkdom van man en vrouw. Dat zij mensen niet zien als economische schakels, maar zichzelf ten dienste stellen, tot opbouw van een gezonde maatschappij. Laat ons bidden.
Bidden wij voor onze terugkerende vakantiegangers, dat zij uitgerust en gemotiveerd het nieuwe werk- en schooljaar mogen ingaan en meewerken in Kerk en samenleving, tot opbouw van Gods koninkrijk. Laat ons bidden.
Bidden we voor de gezinnen, dat ouders en kinderen bouwen aan die liefdesgemeenschap die het gezin mag en kan zijn. Dat zij daartoe de kracht krijgen door hun relatie met Christus die niet is gekomen om gediend te worden maar om te dienen en zijn leven te geven voor de ander. Laat ons bidden.