Kinderen van God zijn vrij. Hoe vrij zijn we werkelijk? Houdt niets of niemand ons tegen om de goede keuzes te maken en te doen wat nodig is?
Eucharistieviering 19 september 2009, om 17.00 uur in de parochie van De Goede Herder en 20 september 09.30 uur in de H. Willibrord, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2009DHJ25B
Lezingen
E.L.: Wijsh. 2. 12. 17-20
Ps.: 54 (53), 3-4, 5, 6 en 8
T.L.: Jac. 3, 16 – 4, 3
Al.: Lc. 19, 38
Ev.: Mc. 9, 30-37
Homilie
Vandaag wil ik het met u hebben over vrijheid. Wat is er heerlijker dan vrijheid? Vrijheid is een grondrecht, er is vrijheid van Godsdienst en godsdienstbeleving, vrijheid van meningsuiting, vrijheid van beweging, vrijheid om je studie en je werk te kiezen. De lijfspreuk van Frankrijk begint ermee: Vrijheid, gelijkheid, broederschap.
En we hebben er veel voor over. Oorlogen waarbij miljoenen levens werden opgeofferd om de vrijheid terug te veroveren. We hebben er armoede voor over; beter een droge boterham in vrijheid dan een diner in gevangenschap.
Over vrijheid is veel gedacht en geschreven. Sociologen beschrijven vrijheid binnen de sociale samenhang. Mensen gaan met elkaar om, hoe meer we bij elkaar in de buurt komen, des te kleiner wordt mijn bewegingsruimte. Maar als de afstand tussen mensen te groot wordt, dreigt er eenzaamheid. Mensen hebben elkaar nodig en dat beperkt de vrijheid.
Zo kunnen we diep over vrijheid nadenken en zinnige dingen zeggen, maar vanuit ons geloof zijn er nog andere dingen te zeggen. Jakobus schrijft in zijn brief: “Waar naijver en eerzucht heersen, daar treft men ook onrust aan en allerlei minderwaardige praktijken.” Dat is onvrijheid, innerlijke onvrijheid. Juist vanuit ons geloof is het mogelijk om de kern van onvrijheid te zien en daaraan te werken.
In ons geloof is vrijheid zelfs een kernbegrip. Daarom is vrijheid van Godsdienst en vrijheid van meningsuiting en vrijheid van beweging voor ons gelovigen van fundamenteel belang. Maar daar begint onze vrijheid niet.
Onvrij is iemand die zijn hartstochten niet de baas kan.
Onvrij is iemand die niet ongehinderd kan kiezen voor wat goed is en nodig.
Onvrij is iemand die bang is voor wat anderen denken of zeggen.
Onvrijheid heeft veel vormen en allemaal hebben ze te maken met een gebrek aan liefde.
Wanneer voelt een kind zich vrij? Is dat wanneer het een vrije woensdagmiddag heeft, vakantie of op schoolreisje gaat? Natuurlijk is dat een ervaring van vrijheid. Maar dat is die vrijheid aan de buitenkant. Een kind voelt zich vrij wanneer het in een veilige omgeving is, bij ouders die van het kind houden. Die soms de grenzen korter bij houden en soms wijder maken, maar die dat doen vanuit een wijze liefde voor het kind. Bij heel kleine kinderen kan je het zien. Ze kunnen nog amper kruipen, maar ze gaan de wereld verkennen. Steeds kijkt het kind even om of te zien of mama of papa of oma of opa nog in de buurt is. En als die instemmen, lachen, stimuleren, dan gaat het kind verder. Dat is vrijheid. geborgenheid is de liefde van je omgeving stappen kunnen zetten en keuzes kunnen maken.
In ons geloof is vrijheid van wezenlijk belang. In zijn brief aan de Galaten schrijft Paulus: Voor die vrijheid heeft Christus ons vrijgemaakt. Houd dus stand en laat u niet opnieuw het slavenjuk opleggen. Over welke vrijheid heeft Paulus het dan. Het is de vrijheid om innerlijk zonder enige dwang of hinder te kiezen voor Gods bedoelingen in ons leven en dat van anderen.
Onlangs werd ik me bewust dat de TV onze wereld niet echt wijder maakt. natuurlijk ik kan ver kijken, grenzeloos. Maar als ik op huisbezoek ga kom ik al die mensen en karakters en geschiedenissen in levende lijve tegen. Niet ingestudeerd, niet mooigemaakt en opgepoetst, niet beïnvloed door camera’s en vragen van journalisten, niet alleen de drama’s de brandjes en de schandalen, maar al die levensechte verhalen. Hoe meer ik voor de televisie zit, hoe kleiner mijn wereld wordt.
Zo is het ook met individualisme. Mijn ik als de ultieme kern van mijn bestaan, mijn ik als autonoom uitgangspunt, mijn ik als het belangrijkste in mijn leven. Het individualisme lijkt de religie van de reclamemakers te zijn. Maar het is een valse vrijheid, nepvrijheid, onvrijheid.
Echte vrijheid begint in ons innerlijk. Wanneer Jezus aan zijn leerlingen uitlegt dat Hij de weg van het lijden zal moeten gaan, komt het niet over. Ze pakken het niet op, horen het amper, want ze lopen te ruziën. Als Jezus thuis vraagt waar ze over hebben lopen twisten dan blijkt dat de vraag te zijn wie het belangrijkst onder de leerlingen is.
Dat is onvrijheid. De belangrijkste willen zijn, in wiens ogen, wie bepaalt wat belangrijk is. Dat is de belangrijkheid van de evolutie, de wet van de sterkste. Jezus laat zien dat Hij vrij is, vrij om de weg te gaan die God van Hem vraagt, inclusief het kruis.
Zo bezien zijn de mensen van de partij van de vrijheid het meest onvrij, maar hetzelfde geldt voor het zwitserleven gevoel, als mensen voortdurend de kick van vrijheid moeten proeven.
Hier in de Eucharistie mogen wij in zijn aanwezigheid zijn, verbonden zijn met Hem die werkelijk vrij is en Die ons vrij maakt. Proef die vreugde en laat je vrijmaken iedere dag opnieuw, dan bouwen we mee aan zijn Koninkrijk, waarin allen leven in vrijheid met God en elkaar. Amen.
Voorbede
Vol vertrouwen richten we onze gebeden tot God, die ons samenbrengt en opbouwt tot zijn Volk.
Bidden wij voor de Kerk. Dat allen die Jezus willen navolgen duidelijk voor ogen houden dat navolging begint bij innerlijke vrijheid. Bidden we voor allen die werken in de Kerk, dat zij hierin het goede voorbeeld geven. Laat ons bidden.
Bidden wij voor onze samenleving. Dat mensen meer en meer mogen inzien dat waarachtige vrijheid alles te maken heeft met liefde, vrede, goedheid en trouw. Bidden wij om respect voor anderen en een cultuur van liefdevolle verdraagzaamheid en geduldige wijsheid. Laat ons bidden.
Bidden wij voor onze geloofsgemeenschappen in Wassenaar, dat we elkaar weten te waarderen en in onze onderlinge band geen beperking zien maar een weg tot ontplooiing en vooruitgang. Laat ons bidden.
Bidden we voor de gezinnen, om een klimaat van liefdevolle wijsheid, opdat kinderen opgroeien tot mensen die in vrijheid de goede keuzes kunnen maken, zodat zij meebouwen aan een wereld van vrede en gerechtigheid. Laat ons bidden.