Jezus doorbreekt de twijfel van Thomas en wil ook onze twijfel doorbreken als Hij zegt: “Zalig die niet zien en toch geloven.”
Eucharistieviering 18 april 2009, 17.00 uur en 19.00 uur, in de parochiekerken van De Goede herder en de heilige Willibrord te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2009TMP02B
Lezingen
E.L.: Hand. 4, 32-35
Ps.: 118 (117), 2-4, 16ac-18, 22-24
T.L.: 1 Joh. 5, 1-6
All.: Joh. 20, 29
Tr.: Victimae
Ev.: Joh. 20, 19-31
Homilie
De lezingen van vandaag geven ons een grote breedte aan onderwerpen om over na te denken. De eerste lezing al raakt ons recht in het hart. Ze zijn één van hart, een echte geloofsgemeenschap. Niemand claimt zijn eigendom, alle bezit komt ten goede aan allen. Allen zijn vervuld van geloof in de verrezen Christus en komen daar ook voor uit. Er rust genade op iedereen, er is geen armoede en evenmin ongepaste rijkdom.
Het antwoord op de economische crisis, het antwoord op de graaicultuur in de financiële wereld, het antwoord op eenzaamheid en verborgen armoede.
Dat antwoord is gemeenschap. In deze tijd van individualisme gaan we beetje bij beetje inzien hoe belangrijk gemeenschap is. Wanneer onze economie op het huidige eenzijdige commerciële model draait, is de economie meer gebaat bij individualisme dan bij gemeenschap. Hoe meer de individuen hun eigen wereld opbouwen hoe meer er per persoon geproduceerd kan worden, en hoe meer individuen ook gevoelig blijven voor modetrends en hypes.
Maar als maatschappij zijn we veel meer gebaat bij gemeenschap, niet te verwarren met nationalisme of etnocentrisme. Ook niet te verwarren met de verbondenheid van de sportclub of andere groepen. Bij de gemeenschap waar Jezus het fundament van is, gaat het om belangeloosheid in plaats van gedeelde belangen, om liefde tot God en daarom vanzelfsprekend ook voor de naaste, als basis voor het omgaan met elkaar.
In onze maatschappij zie je hierin een ander mentaliteit dan in de Kerk. Onze Kerk heeft een mensbeeld dat nuchter is, maar dat ook rekening houdt met Gods genade. Misschien hebt u iets gezien van de Avro, advocaat van de duivel, de beschuldiging dat de paus medeschuldig is aan aidsdoden. Daarin werd gesteld dat de paus oproept tot echtelijke trouw, stoppen met wisselende contacten. De reactie van een van de leden van de jury was dat de mens nu eenmaal zo in elkaar zit. Een totaal defaitistische en misschien ook fatalistische houding.
Hierin zie je een fundamenteel verschillende kijk op de mens. De Kerk denkt vanuit Christus die gekomen is om de mensen te redden, niet door een technische truc of een handig systeem, maar door zijn voorbeeld, door aan te grijpen in het hart van de mens, zodat mensen hun gedrag veranderen. Onze Westerse, commerciële wereld eist wel allerlei vrijheiden op, maar gaat uit van gemakzuchtigheid, of is dat de Westerse kijk op Afrika?
Dit ontdekken we vandaag bij Thomas. Thomas weigert te geloven. Hij wil eerst zien. Hij lijkt op de moderne wetenschapper. Alles moet controleerbaar, herhaalbaar en falsifieerbaar zijn. Een wetenschapper is aan de wetenschap verplicht dat hij bij alles een wetenschappelijke twijfel behoudt. Thomas moet leren dat dit niet het fundament van het leven is. Zo mag het werken bij wetenschappelijke ontwikkelingen. Maar in het leven gaat het eerst om werkelijk vertrouwen, overgave en toevertrouwen. De zekerheid waarmee een kind op zijn ouders vertrouwt is van een totaal andere orde dan de wetenschappelijke twijfel.
Zo moet Thomas leren dat het in relatie met God, met Christus en de heilige Geest, en ook met de Kerk, met daarin alle gelovigen, dat het in die veelkleurige relaties gaat om vertrouwen, om geloof. Dat mag wel nuchter en realistisch zijn, maar dat mag geen fundamentele twijfel insluiten, die moet overwonnen worden. Man en vrouw die zich aan elkaar toevertrouwen, maar fundamenteel blijven twijfelen, geven zich niet echt aan elkaar. Zo is het ook in onze relate met God en de Kerk.
Ooit hoorde ik een verhaal over Amerika, waarbij men wilde onderhandelen met indianen over land. De westerling kwam met een contract op papier. De hoofdman zei, wat heb ik aan papier. Ik wil het woord van een man. Contracten en wetten zijn gebaseerd op wetshandhaving en sanctie. Maar het leven en gemeenschappen zijn gebaseerd op saamhorigheid en trouw.
Dit weekend van beloken Pasen vieren we als het weekend van de goddelijke barmhartigheid. Onze vorige paus heeft deze devotie een plaats gegeven in het kerkelijk jaar voor de hele wereld. Goddelijke barmhartigheid. Gods liefde is zo mateloos, dat er voor iedere mens een weg mogelijk is om uit menselijke onmacht op te staan. Die weg is ons gegeven in Christus, Christus, de eerste mens die beantwoordt aan Gods oorspronkelijke bedoeling met de mens. Wie verbonden met Christus leeft, ervaart dat Hij sterker is dan alle menselijke onmacht, mits wij de Geest toelaten en de ruimte geven. De Geest die zowel wijs is als barmhartig, die zowel het verstand verlicht als het hart verwarmt.
Zo mogen wij met de vormelingen dit weekend vragen om de heilige Geest die het aanschijn van de aarde zal vernieuwen. Amen.
Voorbede
Vragen wij om geloof.
Bidden wij voor de Kerk van Christus, voor alle gedoopten, dat hun geloof in stevigheid mag groeien, voor hen die twijfelen, dat zij de tekenen herkennen die God geeft, voor hen die door de koppigheid van hun karakter moeite hebben om te geloven, dat de heilige Geest hun harten mild mag maken. Laat ons bidden.
Bidden wij voor onze samenleving, dat meer mensen de waarheid van het Evangelie mogen leren verstaan. Voor wetenschappers, dat de wetenschappelijke twijfel hen niet afhoudt van een zeker geloof. Laat ons bidden.
Voor onze parochies, voor dopelingen, communicanten en vormelingen, dat zij vol vreugde kind van de hemelse Vader zijn, dat zij groeien in hun band met Christus en dat zij de aansporingen van de Geest verstaan en beantwoorden. Laat ons bidden.
Bidden wij voor onze gezinnen, vragen wij dat de heilige Geest hen helpt te kiezen voor wat echt belangrijk is. Vragen we dat God kracht geeft om innerlijk vrij te worden tegenover al het materiële. Vragen wij om gulheid, om naastenliefde en oprechtheid van hart. Laat ons bidden.