Door dat ene zinnetje wordt alles anders: “Luistert naar Hem.” Met onze levensvragen, vragen over lijden en dood, vragen over zingeving, vragen over eeuwig leven, vragen over zonde en straf, vragen over vergeving, vragen over God en over de mens, met alle vragen moeten we naar Hem gaan. Door Hem geeft God antwoord op onze levensvragen.
Eucharistieviering 3 maart 2012, om 19.00 uur, in de kerk van de Heilige Willibrordus te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2012QDR02B
Lezingen
E.L.: Genesis 22,1-2.9a.10-13.15-18
Ps.: 116 (115) 10 en 15, 16-17, 18-19
T.L.: Romeinen 8,31b-34
V.E.: Vgl. Mattheüs 17,5
Ev.: Marcus 9,2-10
Homilie
Er zijn weinig lezingen die zoveel weerstand oproepen als de eerste lezing van vandaag. Onlangs nog raakte ik tijdens een verjaardag in een behoorlijk fel dispuut met een oudere kennis. Dit soort verhalen, zei hij, wat heb je daaraan? Wat is dat voor God die zo’n opdracht geeft? Je eigen zoon doden.
Ik probeerde toen duidelijk te maken dat deze verhalen staan voor een enorme geschiedenis, dat het geloofsverhalen zijn, dat het er juist om gaat dat God geen mensenoffers wil en dat elk oud verhaal uitleg vraagt. Maar niets mocht baten. Ik werd me bewust hoe groot de kloof soms kan zijn tussen een verhaal van 4000 jaar oud en een mens van nu.
Er is natuurlijk een kloof, maar de vraag is of die kloof zo groot is. Bestaan er in onze tijd geen mensenoffers meer? Zijn er geen kindsoldaten in onze tijd? Bestaat er geen mensonterende kinderarbeid? Is er geen kinderporno en ander kindermisbruik? Is er geen abortusindustrie? Het is maar hoe je het begrip kinderoffer bekijkt. Hoe en waarom en waaraan worden kinderen opgeofferd? Aan de economie, aan het landsbelang, aan persoonlijk egoïsme, is het niet altijd een vorm van egoïsme? Wetend dat ook kerkmensen zich hieraan schuldig hebben gemaakt, moet het ons alleen maar meer stimuleren om ons hiervan bewust te zijn. Kinderoffers veranderen van gestalte, maar ze bestaan nog steeds, en nu niet minder dan vroeger.
100.000 kindsoldaten in Afrika, wereldwijd 250.000. Niemand weet precies hoeveel. Kindermishandeling, alleen al in Nederland, cijfers uit 2010. Dan gaat het om 118.000 gevallen waarbij ongeveer de helft door emotionele en fysieke verwaarlozing. 28.000 abortussen in Nederland, waaronder een groot deel allochtone vrouwen.
Het verhaal van Abraham is anno 2012 net zo actueel als toen het 4000 jaar geleden werd opgeschreven.
Maar wat heeft die geschiedenis van het offer van Abraham te maken met de veertigdagentijd en met het Evangelie van vandaag, de verheerlijking op de berg?
Met Jezus bovenop de berg gebeurt iets onwaarschijnlijks. Hier klinkt een antwoord op de kernvraag van de mensheid. Die vraag heeft met het lijden te maken. Hoe kan het lijden een plaats hebben in Gods plan? Hoe kan uit het lijden iets goeds komen?
Vlak voor dit moment, voordat zij de berg bestegen, sprak Jezus over zijn lijden in Jeruzalem. Daarna, als ze de berg afgaan, spreekt Jezus er opnieuw over. En bovenop de berg spreekt de Vader over de Zoon. “Dit is mijn Zoon, de Welbeminde, luistert naar Hem.” Vergelijk het met Isaak. Je ziet meteen de parallel: God zegt tegen Abraham: “Ga met Isaak, uw enige zoon, die gij liefhebt, naar het land van de Moria …” – uw enige zoon, die gij liefhebt – in plaats van Isaak gaat het nu om Gods eengeboren en veelgeliefde Zoon.
Door dat ene zinnetje wordt alles anders: “Luistert naar Hem.” Met onze levensvragen, vragen over lijden en dood, vragen over zingeving, vragen over eeuwig leven, vragen over zonde en straf, vragen over vergeving, vragen over God en over de mens, met alle vragen moeten we naar Hem gaan. De Vader zegt: “Luistert naar Hem.” Mozes en Elia verdwijnen ogenblikkelijk naar de achtergrond. Alleen Jezus blijft over. Met Hem moeten we het doen. Door Hem geeft God antwoord op onze levensvragen.
De veertigdagentijd is een tijd van meer toeleg op het bidden. Dat is niet alleen het gewone gebed thuis of in de Kerk, maar ons hele gesprek met God, ons innerlijke gesprek met Christus. Het omvat het lezen in het Evangelie en het luisteren naar Zijn woorden, het in stilte overdenken en leren verstaan en toepassen op ons eigen leven.
Petrus nam het woord en zei tot Jezus: “Rabbi, het is goed dat we hier zijn. Laten we drie tenten bouwen, een voor U, een voor Mozes en een voor Elia.” Hij wist niet goed wat hij zei, want ze waren allen geheel verbluft.
Wat wilde Petrus doen? Wilde hij Jezus een plaats geven tussen de andere groten, tussen Mozes en Elia? Wilde hij alleen maar zijn hulp aanbieden? Wilde hij dit bijzondere moment vasthouden en tenten opslaan boven op de berg om daar te blijven? Had Petrus nog steeds geen idee dat God zijn tent reeds had opgeslagen in Jezus als de nieuwe tempel? Was Petrus vergeten dat Jezus op weg was naar Jeruzalem, naar lijden, kruisdood en verrijzenis? Was Petrus gewoon te vaak zelf aan het woord en moest hij beter leren luisteren? Er staat in ieder geval dat Petrus niet wist wat hij zij. De Vader Zelf nam het Woord.
Hoe kan God aan zijn veelgeliefde Zoon vragen om het lijden, het kwaad, de valse veroordeling, de zonde van de mensen, op zijn schouders te nemen? Hoe kan God dat aan zijn veelgeliefde Zoon vragen. Wat is dat voor liefde van de Vader voor de Zoon? Het antwoord is: “God heeft de hele mensheid lief.”
“Zozeer heeft God de wereld liefgehad dat Hij zijn eniggeboren Zoon heeft gegeven, opdat al wie in Hem gelooft, niet verloren zal gaan maar eeuwig leven zal hebben.” “Wie mijn volgeling wil zijn, moet Mij volgen door zichzelf te verloochenen en door elke dag opnieuw zijn kruis op te nemen.” “Als iemand de eerste wil zijn, moet hij de laatste van allen en de dienaar van allen zijn.” Zo alleen komen wij tot leven, zo alleen bereiken wij Pasen en komen wij tot verrijzenis, zo alleen komt het Rijk Gods op aarde. Amen.
Voorbede
Intenties
Bidden wij vol vertrouwen dat God zal voorzien in alles wat wij nodig hebben.
Bidden wij voor heel de Kerk, overal ter wereld. Dat allen oog hebben voor de verdrukte medemens, kind, volwassene of oudere. Dat geen mensenleven wordt opgeofferd aan welke vorm van eigenbelang ook. Laat ons bidden.
Bidden voor ons koninklijk huis, om steun en kracht, voor onze regering, om wijsheid, en vragen wij om een open en kritisch oog. Dat de wereld haar eigen falen niet overschreeuwt en afwijst, maar werkt aan gerechtigheid en vrede voor iedere mens. Laat ons bidden.
Bidden wij slachtoffers van ons economisch systeem, voor slachtoffers van politieke systemen en voor slachtoffers van religieuze systemen, dat wij in staat zijn de vrijheid van Christus voor allen te verwerven. Laat ons bidden.
Bidden we voor onze parochie Heilige Augustinus, bijzonder voor de Vormelingen van dit weekend, dat zij de heilige Geest mogen ervaren als Gods liefdevolle inspiratie, Gods innerlijke kracht en Gods veilige Gids in het leven. Laat ons bidden.