Er is een grote spanning in dat wat hier gebeurt. Wat zoeken deze mannen bij Jezus? En wat voor mogelijkheden ziet Jezus in deze mannen? Dit moment, als zij het begrepen hadden, had een uitbreiding van Jezus leerlingen kunnen worden met vijfduizend man tegelijk.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van de H. Willibrordus en De Goede Herder te Wassenaar, weekeinde van 25 en 26 juli 2015, om 19.00, 10.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Eucharistieviering beluisteren vanuit De Goede Herderkerk te Wassenaar (MP3)
Preek beluisteren vanuit De Goede Herderkerk te Wassenaar (MP3)
Preek: B2015DHJ17BAUFX
Lezingen
E.L: 2 Koningen 4, 42-44
Psalm: 145 (144), 10-11, 15-16, 17-18
T.L: Efeze 4, 1-6
All: Efeze 1, 17-18
EV: Johannes 6, 1-15
Homilie
Wij volgen dit jaar de B cyclus, met het Evangelie van Marcus. Maar omdat het Marcus-evangelie tamelijk kort is, lezen we van de zeventiende tot en met de eenentwintigste zondag, uit het Evangelie volgens Johannes. Nu is Johannes niet een evangelist zoals Matheus, Marcus en Lucas. Johannes heeft een andere focus, hij wil onze blik op andere onderwerpen richten. Het begint al met het woord “tekenen”. Bij Johannes zegt Jezus nadrukkelijk dat mensen niet genoeg hebben aan tekenen, ze willen tekenen én wonderen zien. Een teken is mooi, maar pas als het wonderbaarlijk wordt, als Jezus ook de machten van de natuur kan bedwingen, dan vinden mensen het pas echt.
Vandaag het broodteken bij Johannes. Verleden week hoorden we bij Marcus dat Jezus medelijden had en de mensen uitvoerig begon te onderrichten. Vandaag ziet Jezus de grote mensenmassa en vraagt Hij aan Filippus waar zij brood vandaan kunnen halen om deze mensen te voeden. Waar kan je brood kopen voor vijfduizend man? Waar haal je dat vandaan? Zoals de vrouw aan de put vroeg: “Waar haalt Hij levend water vandaan (Joh. 4,11)”? Vlak voor zijn kruisdood zal Pilatus aan Jezus vragen “Waar bent U vandaan?” (19,9).
Johannes is creatief met zijn woordkeuze. Hij wil in zijn Evangelie vooral duidelijk maken wie Jezus is, waar Hij vandaan is. Tegelijk is er voortdurend misverstand, want Jezus spreekt over de werkelijkheid vanuit God gezien, terwijl de mensen de werkelijkheid zien met hun aardse ogen. Jezus wil hun hemelse verlangens verzadigen, maar de meesten komen naar hem toe met aardse verlangens. We kennen uit het Romeinse Rijk het gezegde “brood en spelen”. Vandaag zien we in het Evangelie “brood en gezondheid”. Het begint met gezondheid: “Een grote menigte volgde Hem omdat zij tekenen zagen die Hij aan de zieken deed”. Waar haal je gezondheid vandaan?
Het zegt iets over het Godsidee, zoals dat in zijn tijd leefde. Iemand die ons op verzoek onze gezondheid teruggeeft, voor zo iemand loopt het dorp uit. Zo iemand wil je wel als leider. Daar komt vandaag het broodteken bij. Brood met vis. Al is gerstebrood niet zo lekker als tarwebrood. Het is zeer voedzaam en met een lekker gedroogd visje erbij, kun je de tijd van schaarste goed doorkomen. Dit is het betere manna in de woestijn. Brood en gezondheid, daar doen we het voor.
Maar er gebeurt meer. Waarom die vijfduizend mannen? Er zit een dreigende toon in het hele gebeuren. Dat zien we pas aan het slot. “Omdat Jezus begreep dat zij zich van Hem meester wilden maken om Hem mee te voeren en tot koning uit te roepen, trok hij zich weer in het gebergte terug, geheel alleen.” Koning voor onze verlangens, koning van brood en gezondheid, koning naar het idee van de mensen. Als Pilatus later aan Jezus vraagt: “Gij zijt dus toch koning?” Antwoordt Jezus: “Ja, koning ben Ik. Hiertoe ben Ik geboren en hiertoe ben Ik in de wereld gekomen om getuigenis af te leggen van de waarheid. Alwie uit de waarheid is, luistert naar mijn stem (Joh. 18,37)”.
Waarom vijfduizend man, waarom worden vrouwen en kinderen niet genoemd. Omdat dezen naar Jezus toekwamen, met in hun achterhoofd het idee van een opstand, ze zoeken een nieuwe messias, een nieuwe heerschappij, zij willen baas in eigen land zijn. Waren er geen vrouwen en kinderen, waarschijnlijk wel, er liepen in ieder geval jongens rond met gerstebrood en vis, om iets te kunnen verkopen, maar de aanwezigheid van de mannen staat voorop.
Jezus kijkt zo anders. Hij ziet deze mannen anders dan hoe zij zichzelf zien. Zijn die mannen eropuit een nieuwe koning te vinden en Jezus tot koning uit te roepen. Jezus ziet in deze mannen kandidaten, leerling profeten, zoals ooit de mannen bij Elisa. Toen werden twintig gerstebroden aangeleverd, eerstelingen. Elisa zei: “Geef dit te eten aan de mannen … Hoe kan ik dat nu voorzetten aan honderd man? … Zij aten en hielden nog over zoals de Heer gezegd had”. Het Johannes evangelie schetst Jezus de overtreffende trap van dit teken. Bij Elisa is het één brood voor vijf man. Bij Jezus is het één brood voor duizend man. Ze houden bovendien nog twaalf manden vol over.
Er is een grote spanning in dat wat hier gebeurt. Wat zoeken deze mannen bij Jezus? En wat voor mogelijkheden ziet Jezus in deze mannen? Dit moment, als zij het begrepen hadden, had een uitbreiding van Jezus leerlingen kunnen worden met vijfduizend man tegelijk. Jezus doet tekenen, een wijnteken in Kana en hier een broodteken; dit verwijst naar de overvloed van Gods heerschappij. Het feestmaal met de belegen wijnen is begonnen en hier laat Jezus hen neerzitten in grazige weiden. Jezus is de Goede Herder (Joh. 10,14). Maar vormen wij die Goede Herder naar onze maat, of laten wij ons vormen door die Goede Herder en volgen wij Hem zoals Hij ons voorgaat?
We moeten niet denken dat de leerlingen veel verder waren dan deze grote groep mannen. Ook de leerlingen moeten nog leren verstaan wie Jezus is, waar vandaan, wat zijn Messias zijn is, hoe Hij Koning is. Daarom trekt Jezus zich geheel alleen terug. Hij moet zich voorbereiden op een ander teken, om zowel zijn leerlingen als de hele mensheid te overtuigen dat Gods Koninkrijk gekomen is. Dat teken zal zijn verrijzenis zijn. In deze Eucharistie, vieren we het teken van Kana en het Broodteken, we vieren zijn verrijzenis, zijn Koning-, Herder- en Messias zijn. Hier bidden wij dat wij mogen leren zijn tekenen te verstaan en dat wij hem mogen volgen op zijn weg naar het Koninkrijk. Amen.
Voorbede
Christus, de Goede Herder is onze Voorspreker bij de Vader,
bidden wij dan vol vertrouwen.
Wij bidden voor allen die Jezus als Heer en Leraar, als Messias en Goede Herder erkennen. Dat zij bereid zijn Hem na te volgen, zich te voegen naar zijn Woord en te leven naar zijn Voorbeeld. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld, voor al diegenen die geboeid zijn door de persoon van Jezus. Dat zij open staan voor zijn Boodschap, dat zij verder durven kijken dan het korte termijn geluk van het leven hier en nu. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie van de Heilige Augustinus, dat wij wegen mogen vinden om het Evangelie ook in onze tijd te leven en te verkondigen. Wij bidden om zegen over liturgie en catechese, diaconie en gemeenschapsopbouw. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, wij vragen om een open geest, om open oren en ogen, en om een hart dat open staat voor Gods bedoeling in ons leven. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties