Wees een mens van actieve goedheid, die het goede voor de naaste zoekt en zich daarvoor inzet. Die zich afvraagt waarmee hij de wereld beter kan maken en God en de naaste kan dienen.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerk van de H. Joannes de Doper te Katwijk, weekeinde van 10 en 11 januari 2015, om 19.00 en 09.30 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Eucharistieviering beluisteren vanuit de H. Joannes de Doper te Katwijk(MP3)
Preek beluisteren vanuit de H. Joannes de Doper te Katwijk (MP3)
Preek: B2015DOOPH1BAUFX
Lezingen
E.L: Jesaja 55,1-11
Ps: 29 (28),1a en 2, 3ac-4, 3b er7 9b-10
T.L: 1 Johannes 5, 1-9
All: Cf. Markus 9,6
Ev: Markus. 1,7-11
Homilie
Waar zit je kracht? In die tijd predikte Johannes: “Na mij komt die sterker is dan ik …” Johannes spreekt over Jezus als over de sterkere. Hier wil ik bij stilstaan met het oog op alle onrust rond de aanslag in Parijs.
Bij deze aanslag op een satirisch blad moet ik oppassen dat ikzelf niet cynisch word. Al decennia worden er duizenden mensen vermoord, elke dag tientallen, niet alleen, maar wel vooral Christenen, met eenzelfde nietsontziende wreedheid en minachting voor mensenlevens. Dagelijks vallen er vele doden. Het voelt bij mij als een soort selectieve verontwaardiging nu dit plotseling in hartje Parijs gebeurt en het de vrijheid van meningsuiting raakt. Alle schrijvers, journalisten, tekenaars en uitgevers voelen zich nu bedreigd. Maar hoeveel stille tochten zijn er gehouden, hoeveel ministerpresidenten zijn opgestaan bij de duizenden doden, ontvoerde meisjes, kindsoldaten en vluchtelingen door Boko Haram en soortgelijke groepen?
We leven in een vreemde maatschappij. De vrijheid van meningsuiting is een soort mystieke grootheid geworden die voortdurend op haar grenzen beproefd moet worden om maar steeds te bewijzen dat we vrijheid van meningsuiting hebben. En omdat je de grenzen van die vrijheid moeilijk bij wet kunt regelen is er een neerwaartse kurkentrekker ontstaan, een spiraal die overgeleverd aan de wet van de zwaartekracht omlaag in en uitveert. Wanneer we met fatsoen, dialoog, verbonden aan kracht, geduld en volharding, niet verder komen, dan zeker niet met onbegrensd spotschrift of spotprent.
Wanneer worden we als maatschappij wakker, zowel in onze visie op de extremistische groeperingen als op onze eigen maatschappij? Wie denkt dat hij door nog agressiever, nog spottender, met nog meer satire en nog venijniger of grover te reageren met de vrije pers, de wereld beter maakt, is niet gewoon dwaas maar gevaarlijk dwaas.
Geen kwaad met kwaad vergelden. Moslim terroristen hanteren met totale minachting voor mensenlevens het meest grove geweld, om wat zij als kwaad zien af te straffen en zo een martelaar te worden voor de Islam. Zij zijn niet de enige die geweld hanteren. Ook het Vrije Westen met haar agressieve handelsstrategie, met de wapenhandel en dorst naar olie hanteert geweld, en ook satire neigt naar geweld en is het ook dikwijls. Of dit nu in artikelen, spotprenten, conferences, toneel, film, of door welke uiting ook gebeurt, er is veel meer geweld, ook in het vrije Westen, dan we zelf beseffen.
Waar zit je kracht? In die tijd predikte Johannes: “Na mij komt die sterker is dan ik …” Daarmee begon ik deze preek en zonet citeerde ik Jezus: Gij zult geen kwaad met kwaad vergelden. Je kunt niet een betere wereld opbouwen door alleen te hameren op vrijheden. Natuurlijk is vrijheid van Godsdienst en vrijheid van meningsuiting een groot goed, natuurlijk moeten we die vrijheden verdedigen. Maar over de manier waarop verschillen de meningen nogal.
Wanneer we niet wereldwijd bouwen aan een cultuur van naastenliefde zoals Jezus ons die voorhoudt, zullen we steeds weer vervallen in oog om oog, tand om tand. Of we dan strijden met kogels en zwaarden, of met handel en monetaire macht of met de pen en de tekening, het blijft oog om oog, tand om tand.
Waar zit je kracht? Gij zult geen kwaad met kwaad vergelden. Dat sluit aan bij wat Jezus ons voorhoudt over hoe wij moeten liefhebben. Het gezegde uit het boek Tobit in het Oude Testament is al een goed begin: Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet. Als ieder die nu welke vorm van geweld ook hanteert, dit principe aanvaardt en uitvoert, wordt het al een stuk beter in deze wereld. Toch belanden we dan nog niet in Gods Koninkrijk. Want zoals je geen samenleving kunt opbouwen door te hameren op vrijheden en die tot het uiterste uitrekken en dat verdedigen als recht, of de vrijheid van handel zo gebruiken dat de ene helft steeds rijker en de andere steeds armer wordt, zo kan je ook geen samenleving opbouwen door alleen te zeggen wat je niet moet doen, gij zult niet.
Jezus zegt daarover: “Al wat gij wilt dat een ander voor u doet. Doe dat ook voor hen.” Dat is een radicale omkering. Dan staat de naaste centraal en niet ik, omdat je jouw eigen verlangens dienstbaar maakt aan het belang van de ander. Bovendien vraagt het een actieve houding. Het gaat er niet om het kwade te vermijden, maar om dat wat jij wel wil, om het goede te zoeken, dat waardoor de omstandigheden verbeteren, en dat vervolgens te doen voor de ander.
Waar zit je kracht? In die tijd vertrok Jezus uit Nazaret in Galilea en liet zich in de Jordaan door Johannes dopen. Op hetzelfde ogenblik dat Hij uit het water opsteeg, zag Hij de hemel openscheuren en de Geest als een duif op zich neerdalen. En er kwam een stem uit de hemel: “Gij zijt mijn Zoon, mijn veelgeliefde; in U heb Ik welbehagen.”
Dat doen, zo’n mens zijn dat God welbehagen in je vindt, een mens van actieve goedheid, die fatsoenlijk met de naasten omgaat, meer nog die het goede voor de naaste zoekt en zich daarvoor inzet. Die zich afvraagt waarmee hij de wereld beter kan maken en God en de naaste kan dienen. Alleen zo zal de wereld genezen van haar verblindingen en ideologieën. Zonder dat zal de spiraal van het kwaad alleen maar verder doorschieten, tot de wal het schip zal keren. Amen.
Voorbede
Bidden wij vol vreugde en vertrouwen tot onze hemelse Vader.
Wij bidden voor alle gedoopten, verspreid over de hele wereld, dat zij in vreugde en vrijheid hun band met God en elkaar mogen beleven en vieren. Vragen we dat zij in goede werken tonen dat zij kinderen van God zijn. (Laat ons [zingend] bidden.)
Wij bidden voor onze wereld, bijzonder in deze dagen waarin nietsontziende terreur dichtbij komt. Voor slachtoffers en nabestaanden, om troost en kracht, om moed en durf, opdat wij niet toegeven aan de dreiging van geweld maar standhouden in wijsheid, liefde en vrijheid. (Laat ons bidden.)
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, dat wij als geloofsgemeenschap werken aan vrede in het klein, dat we in de sacramenten van Doopsel en Eucharistie de kracht vinden om Jezus na te volgen in zijn houding van totale vredelievendheid. (Laat ons bidden.)
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, voor hen die het doopsel hebben ontvangen en voor hen die niet gedoopt zijn, om groei in geloof, om waarachtige liefde en de hoop op verbondenheid met God en elkaar. (Laat ons bidden.)
Intenties