Jezus sterft aan het kruis. Hij gaat die weg voor ons, opdat wij weten dat wij mensen, overgeleverd aan onszelf, dit met Gods Zoon en met Gods mensenkinderen in het algemeen doen.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerk van de H. Jozef (Wassenaar), de H. Willibrordus (Wassenaar) en De Goede Herder (Wassenaar), weekeinde van 2015, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Eucharistieviering beluisteren vanuit De Goede Herder te Wassenaar (MP3)
Preek beluisteren vanuit De Goede Herder te Wassenaar (MP3)
Preek: B2015QDR02BAUFX
Lezingen
E.L: Genesis 22. 1-2. 9a. 10-13. 15-18
Ps: 116 (115), 10 en 15, 16-17 18-19
T.L: Rom. 8, 31b-34
All: Vanuit een schitterende wolk …
EV: Marcus 9, 2-10
Homilie
Welke ouder voelt niet de spanning die uitgaat van dit verhaal van Abraham. Er staat: “In die dagen gebeurde het dat God Abraham op de proef stelde.” Waar is dat goed voor? Waarom moest Abraham op de proef worden gesteld. Dat staat er niet bij. Misschien moest Abraham niet alleen op de proef worden gesteld, maar ook een les leren, was dit examen zelf ook een noodzakelijke les. We weten over het land van de Moria niet zoveel. De gedachte bestaat dat kinderoffers daar in gebruik waren.
Kinderoffers waren bekend, niet als gewone offers, maar wanneer het land lang in hongersnood was of als een oorlog maar niet tot een einde kwam. Dan waren er al zoveel andere offers gevallen. Als zij dan één van hun kinderen offerden aan de goden, dan hoopten ze dat die daarmee verzoend zou worden.
Heeft Abraham gedacht dat die volken echt godsdienstig waren, dat zij echt iets voor God over hadden, dat dit toch het hoogste was wat je voor God kunt doen? Was zoiets de worsteling waar Abraham mee zat en was er een definitieve les nodig om daaruit te komen?
Maar er is meer. God gaat een verbond met Abraham aan, een verbond dat nog steeds doorwerkt. Is Abraham een trouwe verbondspartner, kiest Abraham werkelijk voor God, niet alleen als het goed gaat, maar ook als het offers kost? Abraham moet kiezen. Maar het is een onmenselijke keuze. Kiezen tussen de toekomst die God biedt en de toekomst die hij in vlees en bloed daar bij zich heeft. Er was nog geen geloof in een leven na de dood, dat Jezus ons heeft geopenbaard. Er was een leven in de onderwereld, de sheool. Maar boven de aarde leefde je voort in je nageslacht. Abraham moet kiezen tussen die liefde die hij voor God heeft en voor zijn zoon. Het is een duivels dilemma.
Dat klopt ook met wat we in de Bijbel tegenkomen. Beproeven is een privilege van God. Maar ook de duivel beproeft. Soms mag hij de mens beproeven, maar alleen als God het toestaat. Dat lezen we in het boek Job. Maar ook verleden week hoorden we: “Veertig dagen bracht Jezus in de woestijn door, terwijl Hij door de satan op de proef werd gesteld.” We kennen ook de antwoorden die Jezus aan de duivel gaf: “Ge zult de Heer uw God niet op de proef stellen.” Niet wij stellen God op de proef, wij moeten leren vertrouwen dat God zal voorzien. Maar waarom stelt God ons op de proef?
Het is net zoiets als het gebed. Daarover zegt Augustinus dat wij moeten bidden, niet omdat God niet weet wat wij nodig hebben, maar omdat wij het zelf niet weten en door te bidden erachter komen. Zo is het ook met de beproeving, wij groeien er door, wij worden standvastig en betrouwbaar, wij worden verbondspartners van God door de beproeving heen.
Net als Abraham gaat Jezus de berg op. Hij neemt drie leerlingen mee. Petrus, Jacobus en Johannes. Daar bovenop de berg begint zijn kleed te stralen en verschijnen Elia en Mozes. Wanneer je bij Lucas leest, hoor je dat Jezus met hen spreekt over zijn kruisdood en verrijzenis. Petrus wil wat zeggen, maar als hij wat zegt, wordt meteen duidelijk dat ook hij moet kiezen, net als Abraham. Petrus ziet daar drie groten, hij ziet Jezus in het midden van die twee andere iconen van het Joodse geloof. Nu moet hij kiezen: om wie gaat het? Maar dat kan hij niet. Het is ook moeilijk om met je menselijk verstand te weten om wie het gaat in het geloof, wie de belangrijkste is. Petrus kiest niet. Hij wil ieder een eigen tent geven, dat lijkt op ‘ieder zijn godsdienst, zijn kerk’, dat lijkt hem het beste.
Dan is het de Vader die laat weten om wie het gaat. Wie de Zoon is. De stem uit de wolk klinkt: “Dit is mijn Zoon, de Welbeminde, luistert naar Hem.” Toen ze rondkeken, zagen ze plotseling niemand anders bij hen dan alleen Jezus.” Het is de Vader die aanwijst en zegt wie de zoon is. Op dat moment wijken Elia en Mozes terug. Niet wij kiezen Gods Zoon, nee, de Vader wijst Hem aan.
Beproeving. Abraham gaat met zijn zoon de berg op omdat hij ervan overtuigd is dat God dit van hem vraagt. En daar openbaart God zich als een god die geen kinderoffers vraagt. En Hij heeft het al voorzien. Want er is een ram verstrikt in de struiken. Abraham hoeft hem maar te pakken om hem op te kunnen dragen in plaats van zijn zoon. Maar wat gebeurt er wanneer God zijn Zoon aan de mensen geeft? Wat zullen de mensen doen met Gods Zoon? Jezus, het Lam Gods, Hij wordt werkelijk het Lam Gods. Er is geen ram in de buurt die in zijn plaats kan worden geofferd; Hij sterft aan het kruis, Hij, Gods veelgeliefde Zoon.
Toch is dat de weg die Jezus gaat, niet voor zichzelf maar voor ons, opdat wij weten dat wij overgeleverd aan onszelf, dit is wat wij mensen doen; met Gods Zoon en met Gods mensenkinderen in het algemeen.
Over een jaar ongeveer zullen waarschijnlijk een herzien Onze Vader bidden. Het huidige eindigt met de woorden: Leid ons niet in bekoring. Dit verandert in: Leid ons niet in beproeving. Eigenlijk zeggen we daarmee: Beproef ons niet zoals U Abraham hebt beproefd en zoveel anderen, zoals Jezus aan het kruis. Het leven zelf is al genoeg beproeving en we zijn niet zo sterk, beproef ons niet maar verlos ons van het kwaad. Amen.
Voorbede
Pr: Bidden wij tot God in geloof en vertrouwen.
Bidden wij voor heel de Kerk, overal ter wereld. Dat allen oog hebben voor de verdrukte medemens, voor kind, volwassene of oudere. Dat geen mensenleven wordt opgeofferd aan welke vorm van eigenbelang ook. (Laat ons [zingend] bidden.)
Bidden voor de regeringen in Europa, om inzicht en wijsheid, vragen wij om een open en kritisch oog voor het eigen werk. Dat de wereldleiders met een open oog werken aan gerechtigheid en vrede voor iedere mens. (Laat ons [zingend] bidden.)
Bidden wij slachtoffers van ons economisch systeem, voor slachtoffers van politieke systemen en voor slachtoffers van religieuze systemen, om waarachtige vrijheid van geloof voor allen. (Laat ons [zingend] bidden.)
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, dat ze elkaar helpen om van deze veertigdagentijd een zinvolle, vruchtbare en bevrijdende tijd te maken op weg naar Pasen, het feest van de bevrijding. (Laat ons [zingend] bidden.)
Intenties