Het hoogfeest van Christus Koning gaat natuurlijk over Christus. Maar het gaat net zoveel over ons, over onze wereld en onze toekomst. In de Eucharistie is Christus de Koning die ons nodigt aan zijn Koningsmaal.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van de H. Joannes de Doper (Katwijk) en de H. Willibrord (Oegstgeest), weekeinde van 24 en 25 november 2018, om 19.00, 09.30 uur en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2018DHJ34B
Lezingen
E.L: Daniël 7, 13-14
Psalm: Ps. 93 (92), 1 ab, 1c-2, 5
T.L: Apokalyps 1, 5-8
All. Vers. Marcus 11, 10
EV: Johannes 18, 33b-37
Homilie
Waarom vieren we Christus Koning? Toen paus Pius XI op het feest van Kerstmis 1925 dit feest vaststelde, was het koningschap in de wereld al flink verminderd in aanzien. In de tijd ervoor waren meerdere koningen of tsaren van hun koninklijke stoel afgezet en vervangen door een republiek. Wij hebben in ons land nog een koning, en dat geldt voor meerdere landen, maar wat betekent het koningschap nog op het wereldtoneel?
Dat de Kerk toch dit feest viert heeft ermee te maken dat Jezus voor een totaal ander koningschap staat. Als over tweehonderd jaar het aantal koningen in de landen nog verder is afgenomen, zal het begrip koning in ons geloof en in onze Kerk toch behouden blijven.
Vandaag horen we in het Evangelie dat Jezus zelf aangeeft wat zijn koningschap betekent. Het is geen koningschap met een land en een leger. Het is geen koningschap van aards bezit en aardse macht. Jezus zegt het heel kort: “Mijn koningschap is niet van deze wereld. Zou mijn koningschap van deze wereld zijn dan zouden mijn dienaars er wel voor gestreden hebben dat Ik niet aan de Joden werd uitgeleverd. Mijn koningschap is evenwel niet van hier.” Geen koningschap dus met vechtende partijen, geen wapens, geen aards koninkrijk.
Maar wat dan wel? Paus Pius XI typeerde het koningschap van Christus in 1925 op drie manieren: Het eerste sluit aan bij wat Jezus zei: “Koning door de waarheid”. De paus voegde daar nog twee vormen aan toe: “Koning door onze vrije wil” en “Koning in de liefde”.
Kijk je hier goed naar, dan gaat het over mens-zijn. Over een mens die leeft in de waarheid, een mens die vrij is om naar Gods wil te luisteren en die te volbrengen, en een mens die waarachtig lief kan hebben.
Misschien speurde de profeet Daniël daar wel naar in zijn droom in de eerste lezing : “In mijn nachtelijk visioen zag ik met de wolken des hemels iemand aankomen die op een mens geleek”. Daniël ziet een mens, maar niet de oude mens zoals wij die kennen, deze Mens is anders. Hij is helemaal mens en toch niet van deze wereld. Opgevoed in de cultuur van zijn land, met de Wet van Mozes, Hij kent de oude geschriften, de profeten, de Psalmen, tegelijk laat Hij op een heel nieuwe manier zien waar deze over gaan; de nieuwe Mens, met Gods Wet in het hart geschreven, niet slechts in stenen platen, een mens met een hart van vlees, niet alleen handelend naar de voorschriften, een mens die zo mateloos liefheeft, dat hij zijn eigen leven geeft.
Het koningschap van Christus gaat over de nieuwe mens. De geloofsintuïtie van de Christenen, vanaf het begin, is een diep besef dat Hij de nieuwe mens is, dat Hij de Mens laat zien zoals hij bedoelt is, de Mens die toekomst geeft aan deze wereld, ja de Mens die het waard is Heer van het heelal te zijn.
In de theologie spreekt men over mensbeelden. In de tijd van de Verlichting werd het idee gelanceerd dat het Christendom een te negatieve kijk op de mens had, met name onder invloed van Luther die de mens wel heel erg slecht voorstelde. Reacties daarop waren de evolutionaire mens van Darwin, de socialistische mens van Marx, de Übermensch van de Nazi’s, het zijn bekende stereotypen. Veel minder opvallend is het moderne economische mensbeeld, waarin de mens consument is die veel voor weinig geld wil, of de mens van de drugsindustrie, die de mens ziet als een potentieel verslaafde die niet meer zonder kan.
Wanneer je wat verder kijkt, zie je talloze mensbeelden, een feministisch mensbeeld, waarbij de vrouw voortdurend wordt getypeerd als een onderdrukte die nodig bevrijd moet worden van de mannelijke dominantie. Of een mensbeeld in de porno-industrie waarbij de man wordt gezien als een onverzadigbaar seksueel dier.
De vrije markt is een mooi economisch principe, maar zonder regie is het ook een mengkroes waarin de meest gewetenloze het gemakkelijkst de macht verovert en mensen manipuleert.
Welke mens zal uiteindelijk in staat zijn op een goede manier te heersen over het heelal? De mens kan niet eens heersen over deze aarde. We plunderen haar en de afspraken om de catastrofe van de klimaatverandering aan te pakken krijgen we er niet door. Hoe komt dat?
Mensbeelden werken heel dikwijls als een selffulfilling prophecy. Ga je erin geloven, dan ge je jezelf ernaar gedragen. Laat je je erin meenemen, dan wordt je gaandeweg zo’n type mens. Maar die mens heeft geen toekomst, omdat hij deze schepping geen toekomst biedt.
Er is er maar één die toekomst biedt aan u en mij individueel, en aan u en mij als gemeenschap. De mens naar het model van Christus kan heersen omdat hij weet dat heersen dienen betekent.
Als alle de aardse koningen verdwenen zijn, zullen we Christus Koning blijven vieren, begin en eindpunt van de mens, hier op aarde en in het heelal. Amen.
Voorbede
Wij bidden tot God die ons in Christus tot nieuwe mensen wil herscheppen
Wij bidden voor de Kerk, dat de navolging van Christus een permanente leidraad mag zijn, dat alle gelovigen Hem zo navolgen dat zij in hun ziel steeds meer op Hem gaan lijken. Dat Hij mag heersen in hun hart, in hun denken en in hun doen. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld, dat de samenleving zich bewust mag worden welke mensbeelden ons leven bepalen, dat we daar met z’n allen kritisch naar leren kijken, dat we elkaar helpen om vrije mensen te worden en te bouwen aan een maatschappij van vrede en gerechtigheid. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en parochiekernen, dat we in de kleine dingen van alledag Jezus voor ogen houden, dat we erin groeien Gods wil te doen, zodat het ons ook lukt Hem na te volgen in de grote keuzen van het leven. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen; dat we elkaar helpen om in de vrijheid van Gods kinderen te leven, dat we leren zien wat ons onvrij maakt, dat we staande blijven in de bekoringen. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties