God is fundament van alles wat mogelijk is. God onttrekt zich aan alle fysieke metingen en aan alle binnenwereldse redeneringen. God staat ervóór, erbóven, erónder, Hij staat naast ons, achter ons, God dient zijn schepping, God draagt zijn schepping. Die dragende hand kunnen we wel filosofisch bedenken en kunstzinnig uitbeelden, maar niet empirisch meten en bepalen.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerk van de H. Laurentius (Voorschoten), 26 december 2017, om 10.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2018KERSTSTEFANUS1B
Lezingen
E.L: Handelingen van de Apostelen 6, 8-10 + 7, 54-60
Psalm: Ps. 31 (30), 3 cd-4, 6 en 8, 16 en 17
All. Vers. Ps. 118 (117), 26a en 27a
EV: Matteus 10, 17-22
Homilie
Waarom vieren wij Kerstmis? Waarvoor heeft Stefanus zijn leven gegeven en getuigd tot in de dood? Kerstmis mag wel met recht het grootste feest worden genoemd. Nog altijd is het een feest met twee dagen vrij, een feest waarvoor de winkels al weken vol liggen, waarop de restaurants zich uitgebreid voorbereiden, waarop de koning een kersttoespraak houdt en waarvoor gezinnen samenkomen om het te vieren.
Welk feest kunnen we hiermee vergelijken? Een nationaal feest misschien? Bevrijdingsdag is eens in de vijf jaar een echte vrije dag. Koningsdag is jaarlijks een dag vrij, met grote feestelijkheden, maar toch niet te vergelijken met Kerstmis. Dan hebben we natuurlijk andere feestdagen zoals Valentijnsdag of Sinterklaas, maar dat zijn geen vrije dagen. Pasen dan; wel twee dagen vrij, ook voorbereidingen in de winkels. Kerkelijk gezien is Pasen een gróter feest, maar in de samenleving wint Kerstmis het. Dus, waarom vieren we Kerstmis?
Waarom vieren we niet de dag van de uitvinding van het wiel? Stel je eens een maatschappij voor zonder het wiel. Wat zou er nog functioneren zonder wielen? Geen elektriciteit, geen auto’s, geen motoren, zonder het wiel is deze samenleving niet denkbaar. Zo zijn er in de geschiedenis veel grote uitvindingen gedaan die ons leven blijvend hebben beïnvloed. Zo zouden we ook de dag van het Internet groots kunnen vieren. Hoe heeft het internet de samenleving niet veranderd. We kunnen ook grote historische namen vieren. We zouden de dag van de grote ideeën kunnen vieren, het idee van de democratie, of het idee van de vrije markt. We zouden van alles kunnen vieren, maar in onze cultuur is Kerstmis nog steeds het grootste feest. Daarom die vraag: Waarom vieren we Kerstmis?
Wanneer je dit rijtje feesten, uitvindingen, personen, ideeën, zo opleest dan beseffen we al snel dat veel van die zaken niet het wezen van ons menszijn raken. Ik kan in grote lijnen dezelfde mens blijven zonder wiel of internet. Misschien word ik in zekere zin wel méér mens. Lastiger wordt het wanneer ik leef in een land waar niet de vrijheid van gedachten en meningen wordt gerespecteerd, waarin een maatschappelijke ideologie wordt geïndoctrineerd. Dan komt mijn innerlijke vrijheid in gevaar. Misschien vinden we daar wel een belangrijk punt van ons geloof, waarom Kerstmis zo belangrijk is.
De eerste Christenen werden door Christus bevrijd. Niet van de Romeinse bezetting. In zekere zin was die niet meer belangrijk. Door Christus werden ze vrij om tegen de Romeinse staatsgodsdienst en ook tegen de macht van de Farizeeën in te gaan en in vrijheid Christus na te volgen. Ze waren zo vrij, dat ze de dood niet meer vreesden. Ze waren zo vrij dat ze niet langer gehecht waren aan geld en goed, die normaal je zekerheid mede bepalen, ze konden grenzeloos delen. Één was er die hen vrij maakte en dat was Jezus Christus.
Grote wereldrijken hielden stand door hun dominante culturen en ideeën, door hun macht met wapens en handel. Of je nu het wereldrijk van de Perzen neemt of van Alexander de Grote of van de Romeinen of van Karel de Grote, van het Britse wereldrijk, het Amerikaanse, het Russische of vandaag het Chinese dat onstuitbaar in opkomst is. De politieke en economische heersers hanteren allerlei strategieën om hun macht te consolideren. Soms zien zij het Christendom als bedreiging, juist door de onafhankelijkheid in denken. In onze tijd maken mensen zich zorgen over hoe het met het Kerstfeest in onze cultuur zal gaan. Wat blijft er over van dat bewustzijn dat de geboorte van Christus de basis is van onze innerlijke vrijheid. Zonder Christus geen vrijheid van geweten en ook geen vrijheid van meningsuiting. Dit zijn doorontwikkelingen van de fundamentele vrijheid die Christus heeft gebracht.
Waarom vieren we Kerstmis? Ten diepste omdat Kerstmis ons terugbrengt naar wie wij werkelijk zijn. Het gaat niet alleen om de vertedering en de hoop die het wonder van de geboorte en dat steeds terugkerende nieuwe begin in ons teweegbrengt. Je kunt er ook allerlei esoterische bespiegelingen op los laten. Zij raken niet de kern. Het gaat erom dat God mens wordt. God treedt met zijn wijsheid en barmhartigheid ons bestaan binnen. Hij doet dat niet op een manier zoals wij ons een god meestal voorstellen, ongenaakbaar, onverslaanbaar, onaantastbaar en onontkoombaar, maar zoals God alleen maar kan als Hij zichtbaar wil worden in ons midden, door mens te worden, door zelf het beeld dat Hij heeft geschapen wáár te maken. God is immers niet lichamelijk, God is oorsprong en oorsprongskracht, God is fundament van alles wat mogelijk is, God onttrekt zich aan alle fysieke metingen en aan alle binnenwereldse redeneringen. God staat ervóór, erbóven, erónder, Hij staat naast ons, achter ons, God dient zijn schepping, God draagt zijn schepping. Die dragende hand kunnen we wel filosofisch bedenken en kunstzinnig uitbeelden, maar niet empirisch meten en bepalen.
De geboorte van Christus doet ons God kennen zoals Hij door ons gekend wil worden, omdat Hij zo is. In Jezus geeft Hij ons een blauwdruk hoe wij mensen bedoeld zijn en hoe we kunnen worden. Zo verandert God de wereld omdat Hij ons mensen ten goede verandert. Op één voorwaarde, dat wij niet alleen Kerstmis vieren in de winkels en bij de maaltijden, maar dat we in het leven van alledag Christus navolgen. Pas door geloof en navolging zal de nieuwe wereld doorbreken. Dan zullen eens alle wereldrijken hun kroon en staf, hun wapens en schatten neerleggen bij dit Kind, dat dan regeert door zijn staf van rechtvaardigheid en door zijn macht van liefde. Amen.
Voorbede
Wij bidden tot God in geloof en vertrouwen.
Wij bidden op voorspraak van de heilige Stefanus voor alle Christenen die lijden onder vervolgingen, in welke vorm dan ook, dat zij standhouden in geloof en liefde, dat zij geen kwaad met kwaad vergelden maar met Gods hulp het kwade overwinnen door het goede. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor alle mensen in de wereld die verdrukt worden of beperkt worden in hun vrijheid, dat zij innerlijk vrij blijven en in wijsheid hun weg mogen gaan om goed van kwaad te onderscheiden en voor het goede te kiezen. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, dat we ook de onopvallende onvrijheden van onze Westerse cultuur mogen onderkennen, dat wij net als Stefanus ons vrij laten maken door Christus en open staan voor de heilige Geest. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, dat het feest van Kerstmis door mag werken in ons dagelijks leven, zodat we in het alledaagse Gods aanwezigheid herkennen en met Hem meewerken. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties