Een nieuw kalenderjaar is aangebroken. Het kerkelijk jaar was al begonnen met de eerste zondag van de Advent. We zitten dus nog in de Kersttijd en vieren vandaag het hoogfeest van Maria Moeder van God. Samengekomen rond de Moeder van de Heer vragen we Gods zegen over het nieuwe jaar en bidden we om Gods hulp dat we er zelf ook iets goeds van maken.
Eucharistieviering in de kerk van de H. Laurentius en Elisabeth (kathedraal), 1 januari 2021, om 11.00 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2021NIEUWJAAR1B
Lezingen
E.L: Numeri 6, 22-27
Psalm: Ps. 67 (66), 2-3, 5, 6 en 8
T.L: Galaten 4, 4-7
All. Vers. Hebreeën 1, 1-2
EV: Lucas 2, 16-21
Homilie
Moeder Maria, zo noemen we haar veelvuldig. Aan het eind van het Weesgegroet zeggen we: Heilige Maria, Moeder van God, bid voor ons zondaars, nu en in het uur van onze dood. In elk Weesgegroet spreken we Maria aan als Moeder van God.
Vandaag is de dag waarin we dit bijzondere moederschap van Maria willen gedenken. Wat betekent het dat Maria Moeder van God is? De eigenlijke betekenis is dat Jezus God is. Hij is Gods Zoon, de tweede persoon van de Goddelijke Drieëenheid, één met Vader, Zoon en Heilige Geest. We hebben het de afgelopen dagen meerdere keren herdacht: In het begin was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God. Alles is door Hem geworden. Het Woord is Vlees geworden.
Dit mysterie van Jezus, wie Hij is, wat Hij voor ons mensen betekent, dat Jezus God is, niet alleen maar goddelijk of op God gelijkend, maar één in wezen met de Vader, dat heeft gevolgen voor het moederschap van Maria.
Het is nieuwjaar, het begin van een nieuw kalenderjaar en juist nu gaat het over haar moederschap. Juist nu paus Franciscus dit jaar ook het thema heeft meegegeven als “Jaar van het gezin”. Wat is moeder zijn? Zo gewoon, heel de natuur staat bol van de moeders, van een piepklein muisje tot de grootste olifant. Het moederschap staat voor het dragen en baren en voeden en grootbrengen. Het is anders dan het vaderschap. Vaders en moeders vullen elkaar aan, hebben elkaar nodig, je kunt geen vader zijn zonder de moeder en de moeder kan geen moeder worden zonder de vader. Beiden, de vader en de moeder kunnen dat niet zijn zonder het kind.
Nu zie je in de hele evolutie dat grootbrengen en opvoeden van kinderen niet alleen betekent letterlijk voeden en dan maar aan hun lot overlaten. Naarmate je kijkt naar de grotere zoogdieren, zie je hoe de jonge dieren van de oude dieren moeten leren. Natuurlijke aanleg gaat gepaard met leren van de ouders. Bij de mens is dat niet anders. We zijn ons dikwijls niet bewust hoeveel kinderen leren van hun ouders, niet alleen spraak maar ook mimiek, niet alleen gedrag maar ook denken en voelen, niet alleen omgaan met leuke dingen, ook omgaan met angst. Wat betekent het moederschap van Maria.
Het Evangelie laat zien dat er rond de geboorte van Jezus allerlei onverwachte en wonderlijke dingen gebeurden: Er leefde een verwachting van een Zoon van David die een Redder zou zijn voor het volk Israël. Die verwachting leidde met regelmaat tot opstandjes die werden neergeslagen. Er leefden allerlei stromingen, Farizeeën met strenge opvattingen over de Wet. Herodianen, die probeerde met Herodes en de Romeinen een weg te vinden in Israël. Er waren Sadduceeën, Zeloten en Essenen. Dan waren er de oudsten, de priesters, de wetgeleerden. Een bonte en dynamische religieuze wereld in de tijd van Jezus.
Er gebeurden rond zijn geboorte wonderlijke dingen. Maria heeft een verschijning van een engel en ontvangt woorden over een zoon die zij zal baren. Jozef krijgt een droom waarin een engel spreekt over Maria en een zoon. Hij moet hem Jozef noemen. Het valt samen met de volkstelling zodat door dit toeval het kind niet in Nazaret geboren wordt maar in Bethlehem, de stad van David. Er komen vreemdelingen, astrologen die een ster hebben gezien. Ze komen bij Maria en het Kind en huldigen Hem. Herders in de buurt zien en horen engelen en komen op bezoek. Vandaag horen we: “Allen die het hoorden stonden verwonderd over hetgeen de herders hun verhaalden. Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en overwoog ze bij zichzelf.”
Dat brengt ons dichter bij het moederschap van Maria. Haar Kind bergt een mysterie in zich dat zichtbaar wordt in al die wonderlijke omstandigheden. Maria weet dat er geen man te pas is gekomen aan haar zwangerschap. Maar toch was het een gewone baby zoals elke baby. Het was een gewoon kind zoals alle kinderen. Zij moest Hem dus opvoeden zoal een moeder haar kind opvoedt en tegelijk moest ze oog hebben en houden voor het mysterie dat dit Kind in zich droeg. Ze overwoog al die woorden bij zichzelf.
Dit is wat alle moeders en ook vaders delen met Maria. Wanneer je je kind ontvangt en ter wereld mag brengen, bergt het kind ook een mysterie in zich. Dat wordt bevestigd wanneer ouders hun kind naar het Doopsel brengen. Dan drukken zij hun dankbaarheid uit dat dit kind vrucht van hun liefde en hun levenskracht is, maar ook dat het in de eerste plaats kind van God is.
Daarin is Maria met haar moederschap onze lerares. Zij is erin geslaagd Jezus aan de ene kant in al zijn gewone menselijkheid op te voeden en tegelijk dat mysterie dat Hij in zich bergt, het Zoon van God zijn, volkomen en zuiver te respecteren en te behoeden. Dat geldt ook voor Jozef, waarbij hij een wat grotere afstand heeft, maar ook hij heeft met alle vaderschap dat hij in zich heeft, zorg gedragen voor de opvoeding van Jezus en daarbij het mysterie gerespecteerd dat Jezus in zich draagt, het Zoon van God zijn.
Op deze eerste dag van 2021 waarin we het moederschap van Maria eren, worden we eraan herinnerd dat we door ons doopsel ook zelf deel hebben aan dat mysterie, dat we kinderen van God zijn, dat dit onze echte roeping bepaalt. Laat Maria daarin onze meesteres, lerares en moeder zijn. Amen.
Voorbede
Wij bidden tot God, die Heer is van tijd en eeuwigheid.
Wij bidden voor de Kerk, om zegen over het nieuwe jaar, om eenheid binnen de Kerk, om vooruitgang in de oecumene, om een jaar van evangelisatie, een jaar voor de gezinnen, een jaar van verbroedering tussen de religies. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld, om vooruitgang in de bestrijding van de corona-pandemie, vooruitgang in vredesbesprekingen, dat wapens gaan zwijgen en volkeren elkaar ontmoeten, om meer respect voor beginnend en eindigend mensenleven en voor politieke stabiliteit. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, dat we nieuwe wegen vinden voor evangelisatie, dat we in dit jaar van het gezin stappen zetten om samen op te trekken en het geloof door te geven aan de nieuwe generaties. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor ouders en kinderen, dat Gods zegen in dit nieuwe jaar hen mag helpen om het gezinsleven te versterken, dat de oudere generatie geloof en wijsheid doorgeeft en dat de nieuwe generatie optimisme en enthousiasme uitstraalt. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties