Op moederdag mogen we nadenken over de liefde. “God is liefde” horen we in de tweede lezing. En Jezus legt in het Evangelie uit wat de grootste liefde is.
Eucharistieviering in de parochiefederatie RRM, in de kerken van de H. Albertus Magnus, de H.H. Laurentius en Elisabeth (Kathedraal) en de H. Liduina (Hillegersberg), weekeinde van 8 en 9 mei 2021, om 17.00, 09.30, 11.00 en 14.00 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2021TMP06B
Lezingen
E.L: Handelingen 10, 25-26, 34-35, 44-48
Ps: Ps. 98 (97), 1, 2-3ab, 3cd-4
T.L: 1 Johannes 4, 7-10
All: Johannes 14, 23
EV: Johannes 15, 9-17
Homilie
Het is deze zondag moederdag. En of het nu een commercieel iets is, het is mooi om moeders in het zonnetje te zetten. Maar het is ook goed om over moederschap na te denken, bijzonder vandaag in het licht van de lezingen.
Het is voor ouders, vaders en moeders, die zelf sterk gelovig zijn, lastig om te merken dat hun kinderen het geloof loslaten. Toch is dat wat veel ouders nu ervaren. Wat ik dan hoor is soms deze opmerkingen: Ach, als het maar goede mensen zijn. Of: Het zijn echt goede kinderen hoor, ze helpen me altijd.
Een goed mens zijn. Wat is dat? Vandaag zegt Petrus in zijn preek: “Nu besef ik pas werkelijk, dat … uit welk volk ook, ieder die Hem vreest en het goede doet Hem welgevallig is.” Petrus noemt twee dingen: God vrezen en het goede doen. God vrezen gaat niet over angst, dat gaat over eerbied, respect en bovenal liefde voor God. God als het hoogste goed eerbiedigen. Maar het tweede, het goede doen? Hoe weet je wat goed is in al die verschillende menselijke omstandigheden. Wat ik goed noem, kan een ander fout noemen.
Daarover ging het evangelie van verleden week. Jezus zei: “Ik ben de wijnstok, gij de ranken. Wie in Mij blijft terwijl Ik blijf in hem, die draagt veel vrucht”. Vruchten dragen, goede vruchten. Zoals een goede boom goede vruchten draagt. Dat zijn vruchten van goedheid, goede werken, werken van barmhartigheid. Dat zijn werken waarin de liefde blijkt. Dat komt in de lezingen van vandaag terug. We hoorden Johannes zeggen: “God is liefde”. Maar ook bij de liefde kun je afvragen: “Wat is liefde?” Net zoals je kunt vragen: “Wat is goed?”
Vandaag geeft Jezus een helder antwoord op de vraag wat een goed mens is, en wat liefde is: “Geen groter liefde kan iemand hebben dan deze, dat hij zijn leven geeft voor zijn vrienden”. Bij de liefde, zoals Jezus die bedoelt, hoort jezelf geven omwille van de ander. Dat is het voorbeeld dat Jezus heeft gegeven. In feite heeft Hij dit woord van vandaag zelfs overtroffen, want Hij heeft zijn leven niet alleen gegeven voor zijn vrienden, maar zelfs voor zijn vijanden, ook voor hen is Hij gestorven uit liefde.
Voor Jezus is liefde niet zozeer een gevoel of hartstocht of seksualiteit, het gaat Hem niet om verliefdheid en vlinders in je buik. Dat hoort wel bij ons leven, dat hoort bij de natuur, zo heeft God ons geschapen, maar zijn liefde beweegt zich op een hoger plan. Misschien kun je het beschrijven als het intense verlangen God en de naaste te dienen. Niet het dienen als prestatie, niet als plicht, niet vanuit een rationele overtuiging, maar uit liefde, het verlangen je in te zetten voor de ander, opdat het de ander goed gaat.
Wanneer ik uitvaartgesprekken heb, dan valt het me op dat kinderen het grootste verdriet hebben voor een moeder bij wie ze boven alles liefde hebben ervaren. Talloze moeders hebben zich waargemaakt in kunst en wetenschap, in organisatie en sport. Als zo’n moeder overlijdt, roemen ze haar op wat ze heeft gepresteerd. Maar de tranen komen voor hun moeder omdat ze van haar liefde hebben ontvangen. Die liefde was dan niet alleen een knuffel, maar heel eenvoudig dat kopje thee als ze uit school kwamen, even praten, iets lekkers in hun kindertijd, of de trouw van de moeder als ze er was, of later oppassen op de kleinkinderen en koken als het erg druk was.
Het is de liefde metterdaad, waarin ze iets van haar eigen tijd en eigen dingen prijs geeft voor kinderen en kleinkinderen. Dat is ook waar het om gaat in het Evangelie: Liefde en doen horen voor Jezus bij elkaar: “Geen groter liefde kan iemand hebben dan deze, dat hij zijn leven geeft voor zijn vrienden”. Je leven geven uit liefde betekent dat je de eigenliefde overwint. Dat geldt voor moeders, vaders, grootouders, maar ook voor de kinderen. Zij moeten via hun ouders leren hun eigenliefde te overwinnen.
In onze tijd redeneren ze vaak andersom. Een heel aantrekkelijke redenering: Je moet eerst goed voor jezelf zorgen, je moet eerst jezelf liefhebben, van jezelf houden. Daarna kan je pas van anderen houden. Deze gedachte is ontleend aan de psychologie en betreft mensen met een heel negatief zelfbeeld. Voor hen gaat dit inderdaad op. Maar in onze individualistische cultuur, met een een marktmechanisme waarin we voortdurend worden bestookt met leuzen dat het om mij gaat, dit ik uit het leven moet halen wat erin zit, dat ik moet genieten en voor mezelf moet opkomen, in die cultuur is het signaal dat ik vooral goed voor mezelf moet zorgen alleen maar versterking van eigenbelang en egoïsme.
Jezus keert het om. Dat moet ook, want door de zondeval heeft de mens de situatie omgekeerd. Door de zondeval heeft de mens zichzelf centraal gesteld, zichzelf boven God, zichzelf boven de naaste. Jezus keert het weer om, terug naar de oorsprong. Als mens word je pas mens in dienstbaarheid en liefde. Daarover zegt Jezus: “Wie mijn volgeling wil zijn, moet Mij volgen door zichzelf te verloochenen en zijn kruis op te nemen. Want wie zijn leven wil redden, zal het verliezen. Maar wie zijn leven verliest om mijnentwil zal het vinden” (Mt. 16, 24-25). Paulus spreekt daarom over de liefdedaad van Christus: hoe Hij om uwentwil arm is geworden, terwijl Hij rijk was, opdat gij rijk zoudt worden door zijn armoede” (2 Kor. 8, 9).
Onze rijkdom is de liefde, hoe rijker je wordt, des te meer kun je geven en de ander doen leven. Dat geldt voor moeders en vaders, voor kinderen en kleinkinderen, voor ieder van ons. Leven is geven uit liefde. Amen.
Voorbede
God is liefde, vertrouwen we al onze gebeden aan God toe.
Wij bidden voor de Kerk, dat zij een een netwerk van liefde mag zijn en dat dit zichtbaar wordt in daden van liefde. Dat de liefde van Christus de drijfveer mag zijn voor liturgie, diaconie, gemeenschapsopbouw, catechese en communicatie. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor de wereld om een vernieuwde visie op wat waarachtige liefde is, dat de wereld bevrijd mag worden van de commerciële uitbuiting en misvorming van de liefde, dat regeringen gezinnen helpen de liefde te bewaren. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, dat we meer en meer beseffen dat God liefde is, dat we in staat zijn Jezus na te volgen in zijn liefdedaden, dat we met zijn genade ons eigenbelang overwinnen en groeien in liefde. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden op voorspraak van Sint Jozef voor alle moeders, ook voor religieuze moeders en alle vrouwen die zorg hebben voor anderen, om de genade van Gods liefde in hun hart. We bidden om hulp bij huwelijksproblemen, om wijsheid in de opvoeding, om een nieuwe visie op de samenleving en verbondenheid in het goede. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties