Vanavond gaat het om onze diepste innerlijke vrijheid, uit liefde je leven geven voor de ander, bidden voor je vijanden, vergeven op zo’n manier dat de ander bevrijding ontvangt. Op Witte Donderdag gedenken wij dat Jezus tijdens het Laatste Avondmaal zijn leerlingen de opdracht gaf dit te blijven doen. Met die opdracht begint de Eucharistie en tevens het priesterschap, twee sacramenten. Ook de opdracht tot naastenliefde klinkt daarin door, dienstbaar leven zoals Jezus heeft voorgedaan.
Eucharistieviering in de parochiefederatie H. Laurentius (RRM) in de kerk van de H. Liduina (Hillegersberg), 28 maart 2024, om 19.30 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2024QDRWDB (zie 2019)
Lezingen
E.L.: Exodus 12, 1-12, 11-14
Ps.: Ps. 116 (115) , 12-13, 15-16bc, 17-18
T.L.: 1 Korinte 11, 23-26
V.E.: Johannes 13, 34
Ev.: Johannes 13, 1-15
Homilie
Wat kost bevrijding? Hoeveel kost het om vrij te worden? Vel mensen hebben nog herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. We houden de oorlogsgraven in ere. De lange rijen witte kruisen met namen erop, maar ook heel veel naamloos. Zij zijn het symbool voor de prijs die betaald is voor onze vrijheid die we op vier- en vijf mei weer gaan herdenken.
Vanavond gaat er een groot wit kruis door Zeist, The Passion als televisiespektakel. Kerkgangers en niet kerkgangers zullen erbij zijn. Het verhaal, niet alleen dat van Witte Donderdag, maar ook van Goede Vrijdag en van de verrijzenis worden in woord, zang en muziek hertaald naar deze tijd. Daarbij gaat het om de vraag wat onze vrijheid Hem heeft gekost.
Dat roept de vraag op naar vrijheid; wat is vrijheid? Wanneer ben je vrij? Is vrijheid dat je kunt doen wat je wilt, zonder dat iemand zich met je bemoeit? Ben je vrij als je kunt doen wat je hart je ingeeft en kopen wat en wanneer je wilt? Dat lijkt op het ideaal van de vrije markt. Of kijken en lezen wat je wilt, alles publiceren en produceren wat goed verkoopt, dat lijkt het ideaal van de vrije media. Maar is dit een vrijheid die vrijmaakt?
Jongeren in onze tijd soms te bezwijken onder de sociale druk van de sociale media. Veel erger dan in de eerste helft van de vorige eeuw. Toen werd er veel geklaagd over sociale controle en onvrijheid, taboes moesten worden doorbroken. Nu is er die vrijheid en zie je dat jongeren, maar ook volwassenen, zich massaal moeten conformeren aan de code van de groep, aan politiek correct denken, zodat ze mee doen met de grote stroom.
Wanneer ben je vrij en wat kost die bevrijding? Jezus heeft zijn eigen idee over vrijheid. In gesprek met de Joden uit Judea sprak Hij over vrijheid: “Indien gij trouw blijft aan mijn woord, zijt gij waarlijk mijn leerlingen. Dan zult ge de waarheid kennen en de waarheid zal u vrijmaken.” De Judeeërs waren verbaasd: Wij zijn toch al vrij? “Wij zijn van Abrahams geslacht en nooit iemands slaaf geweest. Hoe kunt Gij dan zeggen: gij zult vrij worden?” Dan legt Jezus uit: “Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: al wie zonde doet, is slaaf van de zonde, en de slaaf blijft niet voor eeuwig in het huis. De Zoon blijft voor eeuwig. Als de Zoon u vrijmaakt, zult gij werkelijk vrij zijn” (Johannes 8, 31-36).
Voor de vrijheid in onze samenleving anno 2024, hebben in de Tweede Wereldoorlog meer dan 50 miljoen slachtoffers de prijs met hun leven betaald. En opnieuw zijn er oorlogen aan de randen van Europa en wereldwijd. Die vrijheid is duur betaald. Daardoor hebben wij nu de vrije markt, de vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst … Desondanks is het nog steeds de vraag of we echt wel zo vrij zijn, wanneer we massaal geneigd zijn ons te voegen naar de mening influencers en trendsetters van deze tijd.
Jezus heeft zijn leven gegeven voor een andere vrijheid. “Als de Zoon u vrijmaakt, zult gij werkelijk vrij zijn.” Dat is wat vandaag in de lezingen terugkomt. Hoeveel heeft het gekost om Israël te bevrijden uit de greep van Farao. Het had in de eeuwen ervoor al tallozen levens gekost van het volk Israël. Eerst door de slavernij en tenslotte door de moord op de jongetjes die in de Nijl moesten worden gegooid. Nu kostte het de Egyptenaren het leven van hun eerstgeborenen. Die prijs was te hoog. Farao liet het volk gaan.
Vandaag gedenken we dat Jezus bereid is Zelf de prijs te betalen voor onze exodus. Hij maakt van zijn Leven, van zijn Lichaam een Offergave. Zoals wij jaarlijks vier- en vijf mei gedenken, zo gedenken wij deze dagen met nog meer overtuiging wereldwijd wat Jezus voor ons heeft gedaan.
Maar wat heeft Hij dan gedaan? Was het geen een onbegonnen werk? Wat heeft het opgeleverd? Ging de wereld niet gewoon door? Waste Pilatus zijn handen niet in onschuld? Gaven de hogepriesters de soldaten geen zwijggeld? Werden er geen leugens verspreid? Veranderde de wereld ook maar iets door zijn offer?
“Dit is mijn lichaam voor u. Doet dit tot mijn gedachtenis.” “Deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed. Doet dit elke keer dat gij hem drinkt tot mijn gedachtenis.” “Ik heb u een voorbeeld gegeven opdat gij zoudt doen zoals Ik u gedaan heb.” Bij de Eucharistie, het Brood en de Kelk en de Voetwassing, voegt Hij de opdracht dit te blijven doen tot zijn gedachtenis. Die opdracht geeft Hij niet aan de wereld. Hij weet dat de wereld doordraait in haar eigen zinloze en doelloze mallemolen. Aan ons geeft Hij de opdracht dit te doen tot zijn gedachtenis. En het wonder is dat als wij dat doen en Hem navolgen, dat ook werkt tot bevrijding van de wereld.
Vanavond gedenken we de prijs die Hij bereid was te betalen voor onze bevrijding. “Als de Zoon u vrijmaakt, zult gij werkelijk vrij zijn.” Hem navolgen betekent dat wij op onze beurt bereid zijn de prijs te betalen voor de vrijheid van anderen. Daarbij gaat het om de diepste innerlijke vrijheid, uit liefde je leven geven voor de ander, bidden voor je vijanden, vergeven op zo’n manier dat de ander bevrijding ontvangt.
Op de avond van Witte Donderdag vieren we dat Jezus tijdens het Laatste Avondmaal zijn Nieuwe Verbond heeft gesloten. Zo stelde Hij zijn leerlingen aan tot bedienaren van dat Verbond: “Doet dit tot mijn gedachtenis.” Zo gaf Hij het Sacrament van de Eucharistie en het Sacrament van het Priesterschap. Twee sacramenten ten dienste van onze bevrijding. De Zoon maakt ons vrij van de wereld en onszelf, zodat wij ons leven geven in dienst van de naasten in een naastenliefde die bevrijdt. Zo zullen wij zijn leerlingen zijn. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot God die ook ons steeds nieuwe kansen biedt.
Wij bidden voor alle christenen die deze avond het Laatste Avondmaal gedenken, dat zij bereid zijn Jezus na te volgen, dat Christus hen innerlijk vrij maakt, zodat zij ruimhartig hun leven in dienst kunnen stellen van Christus en zijn Kerk, in liefde voor God en de naaste. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld, bijzonder voor hen die deze avond The Passion in Zeist of online meemaken, voor spelers en bezoekers, dat deze moderne vertolking hen dichter bij Christus brengt, dat zijn liefde in hun leven doorwerkt, opdat zij vrij worden. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochiegemeenschap, dat we vreugde beleven aan de kostbare Sacramenten van de Eucharistie en het Priesterschap. Dat we inhoud geven aan het algemeen priesterschap waaraan iedere gedoopte deel heeft, dat we bereid zijn onszelf te geven, zoals Jezus het ons heeft voorgedaan. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen, voor alleenstaanden en echtparen, ouders en grootouders, kinderen en kleinkinderen, dat we elkaar dienen met de liefde die we zien bij de voetwassing door Jezus, dat we niet de grootste willen zijn maar vreugde vinden in het navolgen van Christus. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties: