Een dankbaarheid die dieper gaat, die blijft, die met je meegaat een leven lang. Een dankbaarheid die je in staat stelt in moeilijke tijden stand te houden, en die het mogelijk maakt je diepste kracht met anderen te delen.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Bartholomeus te Poeldijk, 11 oktober 1998, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C1998DHJ28C
Lezingen
E.L: Fil. 4, 12-14. 19-20
EV: Lc. 24, 13-35
Homilie
Vindt u het niet vreemd, deze lezing over de Emmaüsgangers? Dat is toch een lezing die bij Pasen hoort, een lezing die gaat over verrijzenis, het lege graf, hoe kom je er nu bij om deze lezing te kiezen op Oogstdankdag?
Dat zit zo. Je hebt op deze dag altijd een dilemma. Er zijn jaren dat het goed gaat in de tuinbouw. Dat bijna iedere tuinder er goed doorheen komt, dat mensen alleen stoppen omdat zij het voor zichzelf en voor de tuin de goede tijd voor vinden. In zo’n jaar oogstdankdag vieren is gemakkelijk. Dan is iedereen in een hoera-stemming.
Maar zulke jaren zijn relatief zeldzaam. Gaat het in de planten goed, dan hoeft het nog niet goed te gaan in de tomaten. Gaat het met de bloemen goed, dat betekent dat weinig voor de paprika’s. Gaat het juist met de groenten goed, dan kan het ergens anders tegen zitten. Het is eigenlijk maar zelden dat je over de hele linie louter tevredenheid en dankbaarheid tegenkomt.
Oogstdankdag is dus eigenlijk een feestdag die maar zelden helemaal feestdag is. En dat heeft ons aan het denken gezet. Hoe kun je dankbaar zijn in tijden dat het tegen zit, dat het niet overhoudt. Is het mogelijk dankbaar te zijn na een halve meter water in de kas. En nog méér, kun je dankbaar zijn als je moet stoppen.
Dagenlang was die wateroverlast hét onderwerp van gesprek. Ik belde toen ’s maandag uit Vogelenzang in Noord Holland naar de pastorie en hoorde over het water. Hele stukken in het Westland stonden blank. Na een weekend zonder radio en tv voelde ik me even een vreemdeling in Westland. Ik had moeite om het te geloven. Anderen die in het buitenland waren ervaarden hetzelfde, dat kan toch niet, maar het was wel waar.
Onmiddellijk werd er gevraagd wie er schuld had, waren de besluiten van Delfland wel adequaat geweest? Had er niet anders gepompt kunnen en moeten worden. Er werd een noodfonds opgericht. De pastores van het Westland schreven de minister een brief. Bij de probleemkassen waren er honderden die de helpende hand uitstaken, solidariteit was ineens niet meer alleen een woord maar een werkelijkheid.
Dat alles deed ons denken aan dat verhaal van die Emmaüsgangers, een geschiedenis waarin Jezus zich voordoet als een vreemdeling in Jeruzalem. Ook toen was er de vertwijfeling, waar hebben we het allemaal voor gedaan, in plaats van een overheid die te hulp schiet hadden zij een overheid die een vuil spel speelde. Het water was niet alleen tot de lippen gekomen. Bij hen was de dood ingetreden. Jezus, hun hoop was dood, hun vertrouwen, hun toekomst was gedood.
Laat staan dat er nog sprake zou kunnen zijn van dankbaarheid.
Maar dan gebeurt er iets. Het thema van deze viering is leef mee, deel mee. Jezus komt naar hen toe, Hij komt erbij en wat Hij dan doet is bijzonder. Hij weet alles, Hij weet wat zij denken, Hij weet wat ze voelen, Hij weet wat er gebeurd is, want het gaat over Hemzelf. Maar toch blijft Hij terughoudend, Hij luistert terwijl zij praten. Jezus luistert, alsof Hij ons wil leren om te luisteren. Al weet je alles al, al weet je het antwoord al, de oplossing, de verklaring, toch eerst luisteren. Jezus luistert, Hij leeft mee, Hij geeft hen de ruimte om te vertellen. Vertel maar over je kas, en dat geldt niet alleen voor kwekers, vertel maar over de problemen, over de noden, de tegenslagen, de ziekte, de dood in de familie. Hij kapt hun verhaal niet af, ze krijgen de tijd.
Wat zouden zij nu vertellen: ben jij een vreemdeling in het Westland, weet je dan niet over de slechte prijzen, de moordende concurrentie, weet je dan niet over de personeelsproblemen, de verzakelijking, de verharding van de markt. Er is toch bijna geen plezier meer aan het tuindersvak over. Alles wordt technisch, computer gestuurd. De investeringen zijn gigantisch. Bent u een vreemdeling? We hebben het over de Greenery, over de strijd om klein te blijven wat steeds moeilijker wordt. En dan ook nog dat water, daar hebben wij het over.
Maar zo luisterend als Jezus eerst is, zo duidelijk is Hij daarna. Als Jezus dan antwoord geeft, dan windt Hij er geen doekjes om: o, onverstandigen, die zo traag van hart zijt in het geloof, aan alles wat de profeten hebben gezegd! Moest de Messias dat alles niet lijden om in zijn glorie binnen te gaan?
Hoe zou Hij het nu zeggen. Wat zijn jullie toch traag van geloof, zijn jullie nu gelovige Christenen? Heb ik ook niet het lijden moeten dragen, de geseling, de veroordeling, hebben ze Mij niet gekruisigd en gedood. Dacht je nu echt dat je alleen met voorspoed in Gods Koninkrijk binnenkomt. Kijk dan naar de profeten, kijk naar je voorouders, naar de groten in het geloof. Allemaal hebben ze lijden en tegenslag moeten verduren. Kijk naar Paulus die zegt: ik weet wat armoede is, ik weet wat overvloed is, ik ben volledig ingewijd: o, onverstandigen, die zo traag van hart zijt in het geloof, aan alles wat de profeten hebben gezegd! Moest de Messias dat alles niet lijden om in zijn glorie binnen te gaan?
Hij leeft met hen mee, door te luisteren naar wat er leeft in hun hart. Nu deelt Hij met hen mee, Hij deel uit van de kracht die in Hemzelf is. Hij opent hen de ogen voor de echte diepte van een leven met God. Door alle problemen heen wijst God jou de weg naar het leven.
Leef mee en deel mee. Leef mee met alles wat anderen overkomt, leef mee, door hulp te bieden, deel mee uit jouw overvloed. Jezus deelt hen ook mee uit de overvloed van zijn geloof, zijn leven. Dat zien we aan het einde van het Emmaüs verhaal.
Toen ging Hij binnen om bij hen te blijven. Terwijl Hij met hen aanlag nam Hij brood, sprak de zegen uit, brak het en reikte het hun toe. Nu gingen hun ogen open en zij herkenden Hem, maar Hij verdween uit hun gezicht.
Hoe dankbaar zijn deze twee leerlingen geweest voor die ontmoeting. Hoe dankbaar voor de rest van hun leven. Een dankbaarheid die dieper gaat, die blijft, die met je meegaat een leven lang. Een dankbaarheid die je in staat stelt in moeilijke tijden stand te houden, en die het mogelijk maakt je diepste kracht met anderen te delen.
Jezus leeft mee, Hij deelt mee, ook vandaag als wij te Communie gaan. Door Hem gesterkt kunnen wij meeleven en meedelen. Amen.