Waarom gaat het in iedere viering om de Geest? Om aan te vullen wat wij uit onszelf tekort komen, om te versterken wat is verzwakt, om te verzachten wat is verhard, om te bemoedigen wat is verflauwd, om te bezielen wat leeg is. Om de liefde te herstellen, de hoop te vergroten en het vertrouwen te vernieuwen.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Bartholomeus te Poeldijk, zondag 31 mei 1998, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C1998TMPTPiC
Lezingen
E.L: Hand. 2, 1-11
T.L: Rom. 8, 8-17
EV: Joh. 14, 15-16 en 23b-26
Homilie
In de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest. Amen.
Vroeger begon de preek altijd op deze manier, dan legde de priester zijn kazuifel af en opende de preek met het kruisteken. Vandaag ben ik ook zo begonnen, maar nu om een andere reden. Hoe vaak maken wij het kruisteken per dag? Voor en na de maaltijden, misschien bij een ochtend of avondgebed? Dat gaan steeds weer deze woorden door onze gedachten; Vader Zoon en Geest.
Vandaag, op Pinksteren gaat onze aandacht uit naar die derde persoon, de heilige Geest.
Elk jaar probeer je op Pinksteren weer om iets van dat mysterie van God aan te geven. Eigenlijk is dat onbegonnen werk, want God stijgt in alles ver boven ons verstand uit. Maar, … we geloven dat God dichtbij is gekomen. Dan moet het dus mogelijk zijn dat we Hem ook een beetje leren kennen. Daarom vieren we elk jaar weer Pinksteren, en elk jaar willen we weer nadenken over de heilige Geest.
Een paar vraagjes:
Hebt u wel eens een slecht humeur, kent u van die momenten dat u tegenzin hebt, geen zin om het werk te doen wat er gedaan moet worden, geen zin om een afspraak na te komen, geen zin! Waar komt die tegenzin vandaan?
Hebt u wel eens zulke ogenblikken dat de sfeer de verkeerde kant opgaat, negatief wordt? De een maakt een opmerking en de ander begint zich meteen op te winden. Een feest dat leuk begon verandert gaandeweg in een rampenplan.
Hebt u wel eens van die ogenblikken dat wat je probeert te zeggen, niet overkomt en dat wat de ander zegt bij jou niet aankomt. Wat je ook probeert, woorden lijken alleen maar meer misverstanden op te roepen? In huwelijken kan dat soms dodelijk zijn.
Dan is het gezegde van toepassing: de geest is uit de fles. Het heeft iets ongrijpbaars, het ontglipt je. Maar toch als een van de aanwezigen net de goede opmerking weet te maken, als een van ruziemakers zich precies op tijd weet te beheersen, als er net op tijd iemand binnenkomt die verandering brengt, kan het van het ene op het andere moment omdraaien.
Nu kun je allerlei natuurlijke oorzaken aangeven. Slecht geslapen, tegenslag op het werk, problemen met de studie van de kinderen, een bekeuring, ziekte in de familie etcetera; daarom wil ik een stapje verder gaan. De apostel Paulus zegt het zo: wat ik wil, dat doe ik niet, wat ik niet wil, dat doe ik wel. Wat een ellende. Je wilt goed doen, je wilt er het beste van maken, maar je doet precies het tegenovergestelde en dat niet één keer maar herhaaldelijk. Paulus noemt dat de zonde. Je weet wat God van je verlangt, maar je doet het niet. Dat is pas echt zonde. Dat noemt hij de grootste ellende.
Stel nu dat God ons aan ons lot overlaat. De wereld is tenslotte onze verantwoordelijkheid. God heeft ons de wereld toevertrouwd en we hebben alle mogelijkheden in huis om er een paradijs van te maken, alleen het lukt maar steeds niet. Gisteren weer ongeregeldheden in Noord Ierland, onverdraagzaamheid, wantrouwen, gebrek aan vergevingsgezindheid, geen tolerantie, geen enkele speelruimte waarin de ander ook wat anders mag zijn. We hebben als mensheid alle mogelijkheden, het verstand, de kennis, de techniek, wat ontbreekt dan nog?
U begrijpt het: “De Geest”.
Maar dan? Hoe kom je aan de Geest, de goede Geest? Als de juiste geest ontbreekt, hoe kun je die dan aanvullen?
Is dat niet precies waarom u hier bent? Je kunt komen voor de muziek, die kan je geestdriftig maken, je kunt komen voor de stilte, de meditatie, die kan je geest tot rust brengen, maar dat zijn slechts opstapjes, als je het daarbij laat, mis je de hoofdschotel.
In iedere viering gaat het om de Geest. We beginnen de viering met een schuldbelijdenis, we leven niet steeds uit Gods Geest. We horen Gods Woord, vooral uit het Evangelie, vol van Gods Geest. We laten die Geest in ons inwerken met de overweging, we bidden in de Geest en richten ons op God. We vragen Gods Geest over de gaven van brood en wijn. We nemen deel aan een geestelijke maaltijd, waarom?
Om aan te vullen wat wij uit onszelf tekort komen, om te versterken wat is verzwakt, om te verzachten wat is verhard, om te bemoedigen wat is verflauwd, om te bezielen wat leeg is. Om de liefde te herstellen, de hoop te vergroten en het vertrouwen te vernieuwen.
En dan gaat het werkelijk anders, soms maar even, een andere keer wat langer. We verstaan weer wat de ander wil zeggen, we zien meer naar de goede bedoeling dan naar de woorden en daden die soms niet goed overkomen. We hebben geduld met de ander en met onszelf, we worden milder en wijzer.
Zonder dat we ons daar steeds van bewust zijn, worden we hier in de Eucharistie gevoed en vinden we ook thuis momenten van gebed. De Geest leert ons de juiste prioriteiten stellen, zodat we kunnen onderscheiden wat het belangrijkst is en wat dus moet voorgaan.
De vraag is niet langer of God ons de ruimte geeft, maar of wij God, zijn Geest de ruimte geven in ons leven.
Moge dit Pinksterfeest ons tot vreugde stemmen, dat wij niet overgeleverd zijn aan onze zwakheden, maar dat God ons te hulp komt met zijn Geest. Het houdt de hoop en het vertrouwen levend dat eens de hele wereld haar eigen onmacht te boven zal komen, dat eens Gods Koninkrijk van liefde werkelijkheid zal worden.
In de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest. Amen.