God is veel dichterbij dan we denken, dichtbij is de Vader, dichtbij is de Zoon en dichtbij is de Geest. God wil door ons driemaal gekend worden, driemaal bemind worden. Hij wil driemaal ons leven delen.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Bartholomeus te Poeldijk, weekeinde van 6 en 7 juni 1998, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C1998TRIN1C
Lezingen
E.L: Spr. 8, 22-31
T.L: Rom. 5, 1-5
EV: Joh. 16, 12-15
Homilie
De Kerk maakt het haar priesters niet altijd gemakkelijk. Drievuldigheidszondag. Een zondag gewijd aan een mysterie waarvan sommige theologen zeggen, dat is een product van de Griekse wijsgeren. Tegelijk een mysterie waarvan sommige gelovigen zeggen, wat moet ik daarmee, dat gaat mijn pet te boven. Een mysterie ook, waarvan je zou kunnen zeggen: wat raakt dat nu mijn dagelijks leven? De Kerk maakt het haar priesters en tegelijk haar gelovigen, niet altijd gemakkelijk, want ze vraagt ons toch erover te spreken.
Dat doen we dan dus ook, en niet eens met tegenzin. Hebt u vroeger op de lagere school les gehad van een zuster (of een broeder), en heeft ze wel eens een voorbeeld gegeven van de heilige Drieëenheid, door drie lucifers te nemen, ze aan te steken en ze zo samen één vlam te laten zijn. Veel kinderen is dat voorbeeld bijgebleven, vuur in de klas, dat was wat, en als de zuster dan zo verheven over God vertelde, ging het er in die kleine bovenkamertjes fantasierijk aan toe. Een God en toch drie personen. Als kind wist je amper wat een persoon was. Met persoon dacht je aan een mens met een hoofd en een lijf, iemand die je kon zien. Als kind had je nog niet het idee dat een persoon vooral een persoonlijkheid is, dat je dat los kan zien van een lichaam.
Maar hoe komt de Kerk nu aan dat geloofspunt dat we in het kruisteken steeds belijden; dat God één is in drie personen. Denk eens terug aan het laatste doopsel dat u meegemaakt hebt, uw eigen kind, een kleinkind of iemand in de familie. Ik doop jou, in de Naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest. De drie namen die wij als Christenen belijden over God. Zou het u interesseren als iemand zou zeggen, jullie geloven dus in drie goden? De meeste Christenen zullen toch meteen zeggen, nee, ik geloof maar in één God. God is één. Hoe kunnen jullie dan zeggen dat God drie is, dan zijn er toch drie goden? En dan denkt u terug aan die drie lucifers met die ene vlam en begint u het uit te leggen. Of zegt u dan misschien, vraag dat maar aan de pastoor, daar heb ik niet voor gestudeerd. Dat mag, maar misschien is het toch aardiger om er zelf iets van over te kunnen brengen.
Er zijn veel dingen belangrijk voor de Kerk, veel dingen waar de gemiddelde Nederlander zijn schouders over ophaalt. De gemiddelde Nederlander is meer geïnteresseerd in wat hij of zij er voor voordeel uit kan halen. Dat is voor verreweg de meesten belangrijker dan of er een diepe gedachte achter zit, we zijn tenslotte handelaars. En als iets, een regel of een afspraak, de vrijheid beperkt, is de Nederlander het er al bij voorbaat mee oneens, want je vrijheid is heilig. Ik doe wat ik wil.
Er zijn dan ook niet veel mensen meer geïnteresseerd in de vraag of God nu drie is of één, of allebei. Maar misschien betekent het wel veel meer voor ons, dan de meesten denken.
U gelooft in God! We gaan het straks weer uitzingen in onze geloofsbelijdenis. En dat u gelooft, heeft invloed op uw leven. Alleen al dat u nu hier zit, komt doordat u in God gelooft. U gelooft in God waarschijnlijk in de eerste plaats als een Goede Vader, als een Schepper, als iemand die aan het begin staat van alles en aan het einde. Tegelijk is God voor de meesten ver weg, je ziet Hem niet, je hoort Hem niet, je kunt Hem niet voelen. Desondanks is uw geloof in God zo sterk dat het invloed heeft op uw leven, je probeert goed te leven, niet te vloeken, anderen eerlijk te behandelen, te doen wat God van ons vraagt.
Zo is het ook met God de Zoon, Jezus. We hebben het Evangelie gelezen, waarin zijn woorden staan opgetekend. We hebben naar de apostel Paulus geluisterd in de tweede lezing, een van zijn volgelingen, een die zich enorm heeft ingespannen om het werk van Jezus verder uit te dragen. Ook Jezus heeft invloed op u, heel veel zelfs, u word Christen genoemd, naar Jezus “de Christus”. We vieren hier de Eucharistie, zijn levensmaal, dat voor zijn dood begon en nu nog steeds doorgaat. Jezus heeft invloed op ons, nog steeds, want de wereld is niet meer hetzelfde sinds Hij op aarde verschenen is. Het is een invloed bovendien die voor hen die tot Jezus bidden vaak heel direct en persoonlijk wordt ervaren.
En de Geest? Die is misschien nog mysterieuzer. Toch heeft ook die invloed op u. De Geest zet u aan om te bidden, om God te danken. De Geest helpt u mensen te beminnen, hen te vergeven en vol te houden als je geneigd bent het op te geven. De Geest helpt je dóór te gaan waar Jezus ook dóór zou gaan. De Geest brengt mensen bij elkaar die het leven van Jezus willen voortzetten. De Geest helpt ons scheidsmuren af te breken door de onderlinge liefde te doen groeien. De Geest helpt ons te geloven wanneer het geloof soms ongelooflijk moeilijk is. De Geest maakt uw gezin één, helpt u in uw huwelijk verder te groeien in liefde en saamhorigheid en helpt u het geloof aan de kinderen door te geven.
God is veel dichterbij dan we denken, dichtbij is de Vader, dichtbij is de Zoon en dichtbij is de Geest. God wil door ons driemaal gekend worden, driemaal bemind worden. Hij wil driemaal ons leven delen. God is in zichzelf Ik en Wij tegelijk. Zodoende is er in Hem ook ruimte voor ons. Wij horen erbij. Daarom heeft God zich aan ons geopenbaard als één en toch drie.
Is mijn verhaal toch nog een beetje te abstract. Denk dan ter vergelijking aan een jong gezin waarin een kindje is geboren. Man en vrouw, zo heel verschillend, zo helemaal zichzelf, en toch zijn zij tot éénheid gegroeid. Man en vrouw zijn één. Soms is dat een droom, soms een ideaal, soms ver weg, soms (gelukkig) ook realiteit. Vergelijkbaar vormen God de Vader en God de Zoon een echte eenheid, in zich zijn zij beiden God, één God. En als in het gezin een kindje geboren wordt, worden man en vrouw nog meer zichzelf, in hun kind, ze worden vader en moeder. In het kind krijgt hun leven een nieuwe dimensie. De eenheid van een gezin wordt gevormd door de liefde tussen man en vrouw, in die liefde wordt het kind zichzelf, is het geborgen, krijgt het de ruimte een eigen persoon te worden. Diep in zich deelt het kind in de persoonlijkheid van vader en moeder en tegelijk is het toch ook helemaal zichzelf.
Wie over het leven nadenkt, komt tot de ontdekking dat de mens, dat de liefde, de vruchtbaarheid, deel uitmaken van een mysterie. Daarover nadenken helpt ons meer gevoel te krijgen voor het mysterie van God. Want inderdaad, zo dichtbij is God, Vader, Zoon en Geest.
Het blijft speuren, uitspreken wat niet te zeggen is, voorbeelden zoeken die nooit voldoende zijn. Maar misschien kunt u met deze overweging in gedachten straks nog nadrukkelijker letten op wat we samen zeggen of zingen in onze geloofsbelijdenis. Nadrukkelijker letten op de andere gebeden, waarin steeds opnieuw God drievuldig wordt aangesproken, in drie personen en toch als één God. En denkt u af en toe zelf verder over dit thema, dat God ons zo dichtbij wil zijn.
Moge het ons helpen in onze wonderlijke verscheidenheid van mensen, gewoonten, ideeën en voorkeuren onze eenheid te bewaren, dan mogen wij ook delen in de eenheid van de drieëne God, Vader, Zoon en heilige Geest. Amen.