Als u de omstandigheden weleens niet aan kunt, dan mag u weten dat Jezus dat al heeft gezien.
Eucharistieviering in de parochiekerk van de H. Bartholomeus te Poeldijk, weekeinde van 9 en 10 juni 2001, 19.00 en 10.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C2001TRIN1C
Lezingen
E.L: Spr. 8, 22-31
T.L: Rom. 5, 1-5
EV.: Joh. 16, 12-15
Homilie
‘Veel heb Ik u nog te zeggen, maar Gij kunt het nu nog niet dragen. Wanneer Hij echter komt, de Geest der waarheid, zal Hij u tot de volle waarheid brengen.’
Wanneer je zoiets hoort, dan moet je onwillekeurig denken aan een kind op school, dat na de eerste rekenles al de grootste wiskunde sommen wil oplossen, nee, dat gaat nog niet. Een zoontje die zijn vader wil helpen met een zware houten bint, nee, dat kun je nog niet dragen.
Jezus tegen zijn leerlingen: ‘Veel heb Ik u nog te zeggen, maar Gij kunt het nu nog niet dragen.’ Het getuigt van een diepe genegenheid voor zijn leerlingen. Wat zou Jezus hen nog allemaal willen zeggen, hen leren en voordoen. Hoezeer zou hij zijn leerlingen de weg willen wijzen door het leven heen, door de wereld heen, door alle problemen heen. Veel zou Hij hen willen zeggen. Maar Hij doet het niet.
Die opmerking is geen stijlfiguur, omdat het verhaal anders te lang wordt, ook niet een probleem van de schrijver, omdat hij niet méér weet te schrijven, het is een hartenwens van Jezus die nog zoveel te zeggen heeft aan leerlingen die het allemaal nog niet aan kunnen.
Als u de omstandigheden weleens niet aan kunt, dan mag u weten dat Jezus dat al heeft gezien. Als u het leven weleens niet meer te dragen vindt, dan bent u in goed gezelschap. Ook zijn leerlingen kunnen het allemaal nog niet aan, dat bleek wel toen Hij gevangen werd genomen. ‘Gij kunt het nu nog niet dragen.’ Zegt Jezus. Waarom deze lezing op Drievuldigheidszondag. Omdat we ook deze dag met name voor een mysterie staan dat ons verstand te boven gaat.
Beseffen zij wie Jezus is? Het zou een interessant onderzoek zijn om een keer in Nederland een steekproef te doen over deze vraag. Wie is Jezus en wat betekent Hij voor u? Is Jezus de Zoon van God? Bestond Jezus al voordat hij geboren werd? Is Jezus ook zelf God? Zo ja, hoe kun je dan spreken van één God?
‘Veel heb Ik u nog te zeggen, maar Gij kunt het nu nog niet dragen.’ Veel had Jezus al gezegd. Hij noemde zich ‘de Mensenzoon.’ Hij vergaf de zonden, iets dat God alleen kan. In een dispuut had Hij gezegd: ‘Vóór Abraham werd, ben Ik.’ Hij deed uitspraken die, als je er goed over nadenkt, veel verder reiken dan gewone mensenwoorden.
Wat Jezus nog niet gezegd had, was: ‘Ik ben God.’ Wel zei Hij: ‘Wie Mij ziet, ziet de Vader.’ En ook: ‘Ik en de Vader, wij zijn één,’ en ‘Al wat de Vader heeft is het mijne.’ Maar de laatste verklaring ontbreekt: ‘Ik ben God.’ Waarom doet Hij dat niet?
Zouden zij het geloven? Of zouden ze zeggen: ‘Dat mag niet, dat is Godslastering.’ Daar zullen ze Hem uiteindelijk ook om veroordelen. Als Hij de Waarheid spreekt, is dat voor de hogepriester een Godslastering.’
Waarom doet Hij dat niet. Zegt Hij niet gewoon: ‘Ja, Ik ben God, je mag voor Mij knielen, Mij aanbidden, Mij aanroepen, Ik ben ‘God die redt’, zoals zijn naam Jezus luidt. Waarom zegt Hij dat niet? Zijn laatste Woord is niet meer van Hem, maar van de Vader. Dat is zijn verrijzenis. Want de Vader laat zijn Zoon niet in de dood. Zij Geest is de Geest van Leven. Het laatste openbaart Jezus niet door zijn woord, maar openbaart de Vader door zijn daad.
Zo openbaart God zich aan ons, omwille van ons. God is Vader en Zoon en Geest, God is drievuldig in zijn God-zijn, drievuldig in zijn liefde, drievuldig in zijn almacht, drievuldig trouw in zijn verbond met de mensen. En omdat God zo drievuldig ruim in Zichzelf is, heeft Hij ook ruimte voor ons. God is één en véél tegelijk, God is allesomvattend.
Kunnen wij dat vatten? Nee! Begrijpen is niet mogelijk. Verstaan misschien wel. Luisteren en de zin ervan in ons door laten dringen. De betekenis wordt ons aangereikt, die kunnen wij niet zelf uitdenken, niet maken of grijpen, wel ontvangen.
De waarheid over God. Daarvoor heb je de geest van Waarheid nodig. Die Geest doet niets anders dan ons Jezus in herinnering brengen. De geest maakt ons tot Kerk, en Kerk zijn, is Jezus’ leven voortzetten, Jezus’ woorden waarmaken. De geest van de waarheid maakt van ons waarachtige mensen, waarheid en gerechtigheid zijn bij God twee kanten van één medaille. Waarheid die je doet volhouden, waardoor je standhoudt in de beproeving, die doet hopen, een hoop die niet wordt teleurgesteld, die je doet liefhebben, want Gods liefde is in ons hart uitgestort door de heilige Geest die ons werd geschonken.
Gods waarachtige drievuldige eenheid, kunnen wij alleen geloofwaardig uitdragen, als wij samen teken zijn van zijn eenheid, zoveel hoofden, zoveel gedachten, zoveel belangen, zoveel idealen, zoveel verschillende mensen. God biedt ons de mogelijkheid tot eenheid. Niet doordat wij alles en iedereen in hetzelfde harnas willen dwingen, maar doordat de ene Geest ons bezielt, waardoor wij elkaar verstaan, elkaar herkennen en bovenal elkaar waarderen en liefhebben.
Openbaring. Een onbegrijpelijk mysterie, voer voor theologen en filosofen, voor dromers en denkers, voor kunstenaars die inspiratie zoeken, voor schrijvers die hun boeken willen vullen? Zo is het niet bedoeld. Misschien wel om zulke mensen bescheidenheid te leren. Denk niet dat je met alle mensenwijsheid Gods onbegrijpelijke wezen in je zak hebt, kunt vatten, kunt begrijpen.
Maar veel eerder is deze openbaring bestemd voor u en mij. God wil zijn Geest aan u geven. Zo is God. God wil in u net zo herkenbaar zijn als in Jezus. God wil u net zo zijn geest geven als wij in Jezus mochten zien. God wil in ons wonen en wij mogen bij God volkomen thuis zijn. Drievuldigheidszondag, zondag van eenheid, zondag van openbaring, zondag van liefde, Gods zondag voor ons. Amen.