Ga naar hoofdinhoud

Één keer ontrouw aan je diepste eenheid, en die ontrouw, die ongehoorzaamheid, eigenwijsheid, halsstarrigheid zet zich door. Wat is Jezus komen doen? Juist dat herstellen. De mens terugbrengen in die staat van eenheid met God. Trouw worden en trouw blijven aan je diepste innerlijke wijsheid, je diepste innerlijke liefde, je diepste innerlijke eenheid met God. De mens genezen en onderwijzen en zo de mens volledig herstellen.

Eucharistieviering 3 januari 2004, te Poeldijk, 19.00 uur (gezinsviering), door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.

Preek: C2004OPENB1C

Lezingen

E.L.: Jes. 60, 1-6
T.L.: Ef. 3, 2-3a. 5-6
Ev.L.: Mat. 2, 1-12

Homilie

Epiphanie. Dat is de officiële benaming voor het feest van vandaag. Een titel die mooi aansluit bij de openingswoorden van de eerste lezing: ‘Laat het licht u beschijnen’. We hebben Kerstmis gevierd; het mysterie van God die in ons leven komt. Wat is eigenlijk Kerstmis? Met al de vieringen die achter ons liggen is het goed om daar nog even apart over na te denken.

Waarom is Jezus geboren? Waarom hebben wij een Messias nodig? Waarom stuurt God zijn eigen Zoon? Waarom ‘God uit God, Licht uit Licht, Ware God uit de Ware God?’ Paulus tipt het aan in de tweede lezing: ‘Nooit is het onder vroegere geslachten aan de kinderen der mensen bekend gemaakt, zoals het nu is geopenbaard’.

Je moet terug naar de eerste verhalen in de Bijbel. De mens leeft in harmonie met God. Dat is zijn bestaan. De aarde is een paradijs, het leven is volmaakt. Daar zit de kern, de mens leeft in harmonie met God. Wat is dat? Daar past slechts één woord bij: ‘Gehoorzaamheid’. Maar let op, dat is niet een soort robot-gedrag, het domweg opvolgen van instructies, maar innerlijk weten wat goed is met hart en verstand, en daarnaar handelen. De mens wist uit zijn relatie met God wat goed was. Hij wist ook wat niet goed was. Alleen wist hij dat niet zozeer met zijn verstand, maar met zijn hart. De mens wist wat niet goed was omdat God dit tegen hem zei, niet uit eigen ondervinding. De mens wist wat niet goed was. Wanneer de mens er dan voor kiest om toch iets te doen dat niet goed is, wordt de mens voor het eerst ontrouw aan zijn diepste eenheid, zijn eenheid met God. Alles wat daarna volgt is gevolg van dat ene.

Één keer ontrouw aan je diepste eenheid, en die ontrouw, die ongehoorzaamheid, eigenwijsheid, halsstarrigheid zet zich door. Wat is Jezus komen doen? Juist dat herstellen. De mens terugbrengen in die staat van eenheid met God. Trouw worden en trouw blijven aan je diepste innerlijke wijsheid, je diepste innerlijke liefde, je diepste innerlijke eenheid met God. De mens genezen en onderwijzen en zo de mens volledig herstellen.

Dit is voor ieder van ons te begrijpen. Want het gebeurt in onszelf. Bij kleine kinderen zie je het al. Ze barsten van de slaap, maar verzetten zich ertegen, beginnen te huilen als ze naar bed moeten, tot ze al huilend in slaap vallen. Dat waarvan moeder zegt, niet aankomen, wordt juist aantrekkelijk. Hoe vaak zijn wijzelf niet dom, doen we dingen, kopen we dingen, zeggen we dingen, waarvan we soms op dat moment al weten: dit had ik niet moeten doen, niet moeten kopen, niet moeten zeggen. In ons diepste innerlijk weten we het, maar de invloeden van buiten zijn net zo sterk als het gefluister van een slang in je oor, zo sterk dat je feitelijk doet wat je niet wilt doen, en niet doet wat je diep van binnen weet dat je wel moet doen. Je mag dat een verbond noemen. Het verbond in het innerlijk van de mensen zelf. Jouw innerlijk verbond met God, die innerlijke harmonie.

Nu zijn er mensen die zeggen. Ja dat herken ik wel, ik voel wel eens iets, een spontane impuls, maar ik doe het niet omdat anderen vinden dat het niet kan. Maar nu, sinds kort, doe ik het wel. Ik doe nu wat er in mijn hart opkomt. Je ziet ze dan soms opbloeien, maar na een tijdje, worden het meer en meer egoïstische types, die alleen nog leven voor wat ze zelf voelen en denken en na een poosje hollen ze weer achter allerlei andere dingen na. Eenheid tussen hart en verstand, vraagt ook een zuivering. Je verstand gaat weer luisteren naar je gevoel, maar je gevoel moet ook luisteren naar de wijsheid van het verstand. En als dat dan lukt, is dat is nog niet hetzelfde als luisteren naar God zoals we dat in Jezus zien.

Waarom is Jezus mens geworden? Omdat door die breuk in ons diepste innerlijk, wij de draad kwijt zijn. En als je die breuk geneest, ben je er nog niet. Je moet als het ware opnieuw leren lopen op Gods paden, je moet leren luisteren naar Gods woord, je moet leren zien wat God je laat zien, je moet Gods woorden leren spreken. Anders gezegd. Je moet leerling worden. En misschien is dat wel de grootste handicap van de moderne mens, dat we geen leerling meer willen zijn en te weinig leraren hebben. Dat geldt voor alle mensen van alle culturen, alle tijden, landen en situaties.

Vandaag vieren we dat enkele vreemdelingen, magiërs, wetenschappers uit hun tijd, sterrenkundigen en wijsheidsleraars op bezoek komen bij een klein kind. Alle tekenen die zij zien, wijzen erop dat in dit kind waar wordt wat heel de mensheid nodig heeft. In dit kind wordt de eenheid tussen God en de mens hersteld. Niet omdat Jezus zo’n gave mens is, dat is Hij wel, maar omdat Hij God Zelf is, die Mens geworden is. Deze wijzen aanbidden God, knielen voor God neer, bieden God geschenken aan in dit Kind. Zij maken de woorden van de profeet Jesaja waar. ‘Bewoners uit Sjeba komen naar U toe, ze voeren goud en wierook aan’. En de woorden uit de psalm 71: ‘Vorsten van Tarsis, van verre kusten, zenden geschenken. Arabische heersers en Ethiopen betalen Hem accijns’.

Zo heeft de legendevorming deze onbekende wijzen omgevormd tot drie koningen. Zo werden ze steeds verder ingevuld. Caspar is de wijze koning geworden uit Tarsus. Hij brengt goud mee. Hij heeft een wat lichte huid. Melchior is de wijze Koning geworden uit Arabië. Hij brengt wierook mee. Zijn huid is donkerder. Baltasar is de wijze koning geworden uit Ethiopië. Hij brengt mirre mee. Zijn huid is heel donker. Ze zijn op zoek naar de ware wijsheid. Wijsheid die in zoveel dingen zichtbaar wordt. Laten we het nog wat verder invullen:

Koning Caspar is heel zijn leven op zoek naar een wijze koning. Welke koning is zo wijs dat hij zijn land kan besturen in vrede? Welke koning is zo wijs, dat hij recht kan spreken tussen arm en rijk? Welke koning is zo wijs dat hij waarheid van leugen kan onderscheiden? Wie wijst mij de weg naar de wijsheid? Wie hem dat kan leren, zal hij eren met goud.

Koning Melchior is heel zijn leven op zoek naar een wijze priester, die hem alles kan vertellen over God. Wie is zo wijs dat Hij mij kan zeggen wie God is en hoe God is. Wie kan mij leren hoe ik God kan eren en dienen op de goede manier? Wie kan mij de weg wijzen tot eeuwig leven. Wie leert mij de waarheid? Wie hem dat kan leren zal hij eren met wierook.

Koning Baltasar is heel zijn leven op zoek naar iemand die de vraag kan beantwoorden over het lijden. Waarom is er verdriet? Waarom gaan we allemaal dood? Waarom is er zoveel lijden in de wereld? Wie kan mij zeggen waarom de mens moet sterven? Wie kan mij leren het lijden te overwinnen? Wie schenkt mij eeuwig leven? Wie hem dat kan leren zal hij eren met mirre.

Jezus zal later zeggen: ‘Niemand komt tot de Vader, tenzij door Mij. Ik ben de weg, de waarheid en het leven. Wie mij volgt zal het licht van het leven bezitten. Komt allen tot Mij, die uitgeput zijt en onder lasten gebukt en Ik zal u rust en verkwikking schenken en leert van Mij, Ik ben zachtmoedig en nederig van hart. En gij zult rust vinden voor uw zielen’. Jezus herstelt de eenheid met God. Hij schenkt een Nieuw Verbond. Dat herstel van het Verbond vindt diep in ons hart plaats en het betekent dat we weer kunnen luisteren naar de diepste waarheid die God in ons hart legt. Het betekent een nieuwe gehoorzaamheid en trouw. De wijzen hebben het gevonden. Nu wij nog. Amen.

Back To Top