In een tijd van geestelijke armoede moeten we net als Abraham, net als Elia, net als Jezus en de apostelen leren vertrouwen, met geduld.
Eucharistieviering 30 juni en 1 juli 2007, om 17.00, 19.00, 09.30 en 11.00 uur, in de parochiekerk van De Goede Herder, de Heilige Jozef, de Heilige Willibrordus en De Goede Herder, te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C2007DHJ13C
Lezingen
E.L: 1 Kon. 19, 16b. 19-21
T.L: Gal. 5, 1. 13-18
EV: Luc. 9, 51-62
Homilie
Hoe zal het verder gaan? Een familiebedrijf zonder kinderen. Een dorp zonder jonge gezinnen. Bedreigde diersoorten zonder jongen? Hoe zal het verder gaan? Je komt die vraag tegen bij historici die ontdekken dat de interesse in geschiedenis is afgenomen, bij musici die zien dat er minder kinderen op muziekles gaan, maar ook bij kerken, kijkend naar de dalende interesse in geloof en Kerk, bij grootouders die zien dat de kleinkinderen niet meer gedoopt worden.
Hoe zal het verder gaan? Die vraag komen we al tegen bij Abraham, aartsvader Abraham, onze geloofsvader. Hij had een belofte van God ontvangen: Jouw nageslacht zal zijn als de zandkorrels aan het strand, als de sterren aan de hemel. Wie zal ze kunnen tellen? Maar hoe lang moest hij wachten? Had hij de belofte misschien verkeerd begrepen? Dan maar een kind bij de slavin van zijn vrouw. Maar die zoon zal niet de zoon van de belofte blijken te zijn. Abraham heeft een leven lang geduld moeten oefenen.
Vandaag een vergelijkbare situatie bij de profeet Elia. Hij zit in een depressie. Kort ervoor heeft hij een overwinning behaald met een geweldig Godsteken, vuur uit de hemel, de afrekening met 400 Baäl-profeten. Maar het leek een schijnoverwinning. Het volk ziet wel meer in hem en in God, maar de regering is nu nóg meer uit op zijn dood. Elia ziet geen licht, geen toekomst meer; hoe moet het verder? Dan komt dat woord van God: Zalf Hazaël tot koning van Aram, zalf Nimsi tot koning over Israël en zalf Elisa tot jouw opvolger.
Elia kon zelf geen oplossing meer bedenken, moegewerkt, moegestreden, moegedacht; hoe moest het verder? Hij was werkelijk de laatste profeet van Jahweh; het Woord van God geeft hem het antwoord en zo zal de geschiedenis van Gods volk doorgaan, met vallen en opstaan, met ondergang en overwinning.
In onze tijd vragen we het ons ook soms af. Waar doen we het nog voor? Waarom nog een kerk restaureren, een nieuw dak, verlichting, verwarming? Willen we nog zoveel investeren in een monument uit het verleden, louter als een herinneringsteken, op de duur alleen nog geschikt als concertzaal? Hoe zal het verder gaan? De dwang uit het verleden, cultuurdwang, collectieve dwang, psychologische dwang, de dwang van de zuil, gezag ging gepaard met zachte of sterke dwang, met gevoel van onvrijheid. Daar is de grenzeloze vrijheid van de jaren zestig op gevolgd, vrijheid zonder gezag en we zien hoe een maatschappij gaandeweg snakt naar een gerespecteerd gezag.
Ook zien we, dat waar de invloed van de Kerk is afgenomen, andere invloeden de ontstane leemte opvullen, vooral de invloed van de commercie met een absolute vrijheid om te produceren wat ze wil. Ofwel de beeldspraak waar we het eerder over hadden: Waar kloosters en kerken dichtgaan, worden gevangenissen bijgebouwd. Waar gewone stabiele gezinnen zeldzaam worden, wordt de vraag naar psychiatrische klinieken en intensive begeleiding groter. Wat is dat voor vrijheid? Is dat wel vrijheid? Vrijheid door gebrek aan gezag, gebrek aan leiding, gebrek aan waarden en normen, gebrek aan grenzen en structuur, dat is een vrijheid die afhankelijk maakt en ziek, dat is een schijnvrijheid.
Hoe zal het verder gaan? Als het niet gaat zoals je zou willen? Met de beste bedoelingen, net als Abraham, met de diepe gelovige wens zoals Elia. Zoiets zien we ook bij de leerlingen van Jezus, op weg naar Jeruzalem. Jezus met zijn leerlingen. Vastberaden. Het lijkt dat de leerlingen Jakobus en Johannes de vastberadenheid van Jezus delen. Want als Samaria Jezus afwijst, Hem niet welkom heet, dan vragen ze: ‘Heer, wilt U dat we vuur uit de hemel afroepen om ze te verdelgen?’ Ze zijn uit op de overwinning van Elia op de Baäl-profeten. Vuur uit de hemel, daarmee overwon Elia zijn tegenstanders, een totale vernietiging.
Deze opmerking leverde hen slechts een vernietigende blik van Jezus op, een bestraffing, met een strenge toon, ze werden keihard teruggefloten. Jezus vertrekt eenvoudig naar een ander dorp. Jezus is niet uit op een gewelddadige overwinning van de vijanden. Als iemand u niet ontvangt, schud dan het stof van uw voeten als een getuigenis tegen hen, maar tegelijk: Bemin uw vijanden en bidt voor wie u vervolgen.
Jezus is gekomen om de mensen met Gods liefde voor God en zijn koninkrijk te winnen. Wie die uitnodiging, de laatste kans die God biedt, echt afwijst, bewijst zichzelf een slechte dienst, maar hoe dan ook; het goede graan zal samen met het onkruid opgroeien, niets uitrukken, geen nieuwe zondvloed, geen vuur uit de hemel, God zal geen goeden met kwaden ten onder doen gaan, Hij laat de zon opgaan over rechtvaardigen en onrechtvaardigen.
In een tijd van geestelijke armoede, toen en nu, een tijd waarin veel schijngeloof en schijnvroomheid de mensen afhoudt van God, waarin de wereld alle macht schijnt te hebben, moeten we net als Abraham, net als Elia, net als Jezus en de apostelen leren vertrouwen, met geduld. Niet door te zeggen, ach het zijn allemaal wel goede mensen, want de geschiedenis wijst uit dat goede mensen morgen moordenaars kunnen worden. Soms blijven er maar twee uitersten over, of aan de ene kant als martelaar gedood worden omdat je trouw blijft aan Christus en zijn liefde, omdat je als martelaar de geweldloze liefde trouw blijft. Of de andere kant: dan wordt de band met Christus zo dun, dat je die keuze niet meer zo maakt, dan kies je voor jezelf, ten koste van de ander, dan leef je volgens die oude wet die de wereld als evolutiewet is gaan zien, het recht van de sterkste.
Jezus gaat vastberaden naar Jeruzalem, het is de vastberadenheid van de liefde die bereid is te sterven voor Gods Koninkrijk van geloof, van liefde en van gerechtigheid. De vastberadenheid van zijn hart waarmee Hij in een grootse daad van liefde de harten van de mensen naar zich wil trekken, eenmaal opgeheven aan het kruis, het teken dat ons tot aan het einde van de tijd zal blijven vergezellen. Dan begrijpen wij zijn reserve bij al te enthousiaste volgelingen, de vogels hebben nesten, maar waar is Jezus op de duur nog veilig? Maar gereserveerde volgelingen roept Hij op tot totale inzet: laat me eerst afscheid nemen: Wie de hand aan de ploeg staal en omziet, is ongeschikt voor het Rijk Gods.
Misschien bekruipt het ons ook weleens, die vraag: Hoe zal het verder gaan? Alleen als deze vraag een vertrouwvol gebed is, kan hij vruchtbaar zijn. Dan kan God antwoord geven. Dan zullen er van tijd tot tijd nieuwe koningen en profeten gezalfd worden. Dan zal Jezus de geroepenen nuchter antwoorden en oproepen tot overgave. Maar altijd zal Hij ons aanzetten tot vertrouwen, tot geloof en geduld, om vol te houden in liefde, mensen winnen met liefde, volhardend, vastberaden, tot en met dood en verrijzenis in Jeruzalem. Amen.
Voorbede
Bidden wij vol vertrouwen tot God die onze toekomst is.
Bidden wij voor de Kerk in onze wereld. Om een houding van gelovig vertrouwen, dat Gods liefde altijd het laatste woord heeft; dat de liefde alleen de eindoverwinning kan behalen. Bidden we om kracht van de heilige Geest om te leven uit Gods liefde. Laat ons bidden.
Bidden we voor onze maatschappij. Bidden we dat er een vernieuwd inzicht mag groeien, dat het voorbeeld van Jezus voor alleen een boodschap is. Dat de Kerk van Christus deze Boodschap de tijden door draagt. Laat ons bidden.
Bidden we voor de oecumene. Om de gaven van de Geest die ons tot elkaar brengt. Verdieping van het geloof dat ons terugbrengt bij Christus. Om de Christelijke liefde die een maakt. Laat ons bidden.
Bidden we voor onze parochies, om een goede pastoraal werker, om roepingen, om nieuwe gebedsleiders, voor onze bisschop, voor zijn gezondheid, voor een goede opvolger van de Aartsbisschop van Utrecht, voor vrede in de wereld, bijzonder in het Midden Oosten. Laat ons bidden.
Intenties