Tekenen aan zon maan en sterren. Wat gaat de wereld overkomen? De lezing over de eindtijd lijkt meer te passen in de laatste weken van het kerkelijk jaar dan in de Advent.
Eucharistieviering 28 en 29 november 2009, om 17.00 en 19.00 uur, 09.30 en 11.15 uur in de parochies van De Goede Herder, de H. Willibrord, de H. Jozef en De Goede Herder, te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C2010ADV01C
Lezingen
E.L.: Jer. 33, 14-16
Ps.: 25 (24), 4bc-5ab, 8-9, 10 en 14
T.L.: 1 Tess. 3, 12 – 4, 2
Al.: Ps. 85 (84), 8
Ev.: Luc. 21, 25-28, 34-36
Homilie
Tekenen aan zon maan en sterren. Wat gaat de wereld overkomen? De lezing over de eindtijd lijkt meer te passen in de laatste weken van het kerkelijk jaar dan in de Advent. Misschien dat hij daarom ook staat op deze eerste zondag; het is een soort scharnierlezing want de verwachting is nog maar heel pril.
Zo’n lezing over de eindtijd klinkt altijd spannend. Angstige ideeën, zoals in recente horrorfilms over het einde van de wereld, komen in gedachten; een aarde die eindigt als een grote woestijn, of als een geëxplodeerde planeet, door kernbommen uiteengeslagen waarop alle vormen van leven verdwenen zijn. Gaat deze lezing over de laatste dagen door de klimaatverandering? Nee, volgens mij niet. Het gaat ook niet in de eerste plaats over deze aarde, maar over deze wereld. Wat is het verschil? De aarde is die grote bol die in de ruimte draait. De wereld is meer de maatschappij die wij hebben opgebouwd, die wereldwijde samenleving, met steden, organisaties, landen, koningshuizen, muziekgroepen, regeringen, scholen, radio en TV. Dat is onze wereld en die wereld, zo horen we in het Evangelie, die wereld zal het besterven van angst.
Waarom? Omdat er een verandering zal doorbreken, een definitieve verandering. De lezingen van de eindtijd, zoals ze vaak genoemd worden, zijn eigenlijk lezingen van de begintijd, over dat wat gaat komen. Daarom lezen we dit ook aan het begin van de Advent. De ene wereld maakt plaats voor een andere wereld en dat is iets dat we zien in de geschiedenis van de volkeren met volksverhuizingen, in de geschiedenis van landen, met burgeroorlogen en wereldoorlogen, met culturele revoluties, technische revoluties en maatschappelijke revoluties. Dat is het waar Jezus over spreekt, zulke omwentelingen brengen enorme veranderingen mee. Jezus beschrijft hier de barendsweeën van de geboorte van Gods Koninkrijk.
Advent. Gods Koninkrijk verwachten. Maar hoe verwacht je dat? Verwacht je een rustig, kalm proces? Zoals een gelijdelijke ontwikkeling door techniek, wetenschap, inzicht? Hoe zal Gods Koninkrijk komen? Als een langzaam voortrollende geschiedenis die vanzelf doorzet? Daarover zegt Jezus nadrukkelijk tegen ons: nee, vergis je niet, zo gaat het niet. En zo is het ook niet gegaan in de wereldgeschiedenis van duizenden jaren, zo gaat het niet in de geschiedenis van landen, zelfs niet in de geschiedenis van een mensenleven. Gods koninkrijk wordt gewonnen op het koninkrijk van de wereld en de wereld verzet zich daartegen.
De wereld zal het besterven, zegt Jezus. Waarom? Omdat ze zal ervaren dat haar heerschappij eindigt, met haar structuur, haar invloed, haar principes die leunen op bedrog, op leugen en zelfverrijking, op egoïsme en alles wat die wereld eigen is. Alles wat in strijd is met Gods Koninkrijk wordt dan aan de kaak gesteld, uit de verborgenheid tevoorschijn gehaald en veroordeeld.
Advent. Dat de verwachting naar zijn toekomst uitspreken, in het bewustzijn dat we zelf deel hebben aan die omwenteling, dat die omwenteling eerst in je eigen leven moet plaatsvinden. Jezus zegt: Wanneer zich dat alles zich begint te voltrekken, richt u dan op en heft uw hoofden omhoog, want uw verlossing is nabij. Zorg dus dat je standhoudt voor het aangezicht van de Mensenzoon.
Toch loopt er nog wel een vraag door dit alles heen: Als dat Advent is, is Kerstmis dan ook niet iets heel anders dan een vrolijk en blij geboortefeest. We vieren niet dat er we daar niet dat er iemand is gekomen die net als wij, machteloos staat tegenover die wereld, waarin steeds nieuwe gewelddadige machthebbers opstaan. Nee, we zien we uit naar de geboorte van Degene Die we verleden week vierden Koning. Als Hij eens definitief het bestuur overneemt, dan eindigt de oude wereld en begint de nieuwe.
Nu denken we hierbij aan die grote wereldwijde maatschappij, maar steeds opnieuw is het natuurlijk de kunst om dat grote perspectief te vertalen naar onze eigen kleine wereld en ons eigen kleine leven. Dan klinkt de vraag: In hoeverre is Jezus bij ons welkom? Mag Hij ons leven veranderen? In hoeverre zijn we gehecht aan deze wereld, doen we mee met de grote stroom, nestelen we ons binnen dat systeem waarin we ook zelf prettig overleven. De Advent is daarom ook een gewetensonderzoek van vier weken lang. Mag dat Koninkrijk van God in mijn leven doorbreken?
Advent. Uitzien naar een weergaloze toekomst, maar niet alleen uitzien. Met zijn hulp en met zijn voorbeeld, mogen we er hier en nu al mee beginnen. Al is het maar klein. Ooit wordt het kleine groot en ooit zal deze wereld helemaal Gods wereld worden, dan is Jezus voorgoed gekomen, dan is het eeuwig Kerstfeest. Amen.
Voorbede
Dankbaar omdat Christus onze koning is, bidden wij vol vertrouwen.
Bidden wij in deze Adventtijd voor de Kerk en voor allen die uitzien naar bevrijding en verlossing, dat de hoop hen kracht geeft, dat het geloof hen richting wijst en dat de liefde de kroon mag zijn op hun leven. Laat ons bidden.
Bidden wij voor onze samenleving, dat in deze toch spannende tijd, meer mensen mogen inzien waar het in het leven omgaat, dat echte menselijkheid voorrang krijgt op bezit, macht en aanzien, dat de crisissen mensen tot bezinning brengt. Laat ons bidden.
Bidden wij voor alle mensen die in verwarring raken door het tumult aan stemmen en meningen in de media. Dat zij in Christus en zijn Kerk een baken vinden van rust een hulp om de juiste koers in het leven aan te houden. Laat ons bidden.
Bidden wij voor de gezinnen, dat deze Adventtijd voor ouders en kinderen een hulp mag zijn om op weg te gaan Kerstmis, dat Christus in de harten en in de huizen zijn vanzelfsprekende plaats mag hebben. Laat ons bidden.