Wanneer je het Nederlandse landschap gewend bent, kan de beeldspraak van de lezingen wat aan je voorbijgaan.
Eucharistieviering 6 december 2009, om 09.30 en 11.15 uur, in de parochies van de H. Jozef en De Goede Herder te Wassenaar, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C2010ADV02C (vgl. C2000ADV02C)
Lezingen
E.L.: Bar. 5, 1-9
Ps.: 126 (125) 1-2ab, 2cd-3, 4-5, 6
T.L.: Fil. 1, 3-6. 8-11
Al.: Luc. 3, 4 en 6
Ev.: Luc. 3, 1-6
Homilie
Wanneer je het Nederlandse landschap gewend bent, kan de beeldspraak van de lezingen wat aan je voorbijgaan. Wij kennen geen heuvels en dalen, bergen en kronkelwegen? Eén vlak land, met lange rechte snelwegen. Misschien dat je in Limburg nog iets zal vinden, maar daar blijft het bij.
Wat we tegenwoordig wel hebben, dat zijn afvalbergen en mensen kunnen soms als een berg tegen de dag van morgen opzien. Sommigen die in een dip zitten, gaan door een diep dal en iemand die niet niet rechtsreeks zijn doel kan bereiken, volgt omwegen.
De beeldspraak uit de eerste lezing is toch wel duidelijk. Maar het mag best wat concreter worden. Op de televisie zien we geregeld vluchtelingenstromen. Zwachtels om de voeten, afgedragen schoenen, bergpaden volgend om over de grens te komen; bijna onbegaanbare wegen met stenen bezaaid waarover ze struikelen en zich verwonden. Wanneer mensen daar met tienduizenden overheen trekken, vallen er heel wat slachtoffers; ouderen en zieken die de reis niet volhouden. Daar gaat de eerste lezing over: God gaat het omgekeerde doen, geen vermoeide vluchtende menigte, maar: ‘Het hele land, één effen vlakte, zodat Israël optrekt onder de glorie van God.
Kijk nu eens naar ons hier, warme huizen, gisteravond en misschien vanavond een heerlijke Sinterklaasavond, we merken weinig van de recessie die weer voorbij schijnt te zijn, stabiliteit met de buurlanden, goede gezondheidszorg ondanks de marktwerking en sociale voorzieningen. De herinnering aan zulke slechte tijden is ver weg gezakt. De jongste generatie kent het alleen van de TV.
In de eerste lezing horen we: “De Heer uw God komt, als een reddende held.” Maar hebben wij dan een redder nodig? Als ik dat zomaar rond zou vragen zullen de meesten zeggen: ‘Ik red me wel’. Zelfredzaamheid is tenslotte een woord uit de twintigste eeuw. Waar zou u nu van gered moeten worden?
Maar wie voelt zich nooit eens ontredderd, om ‘t hand, wie heeft soms ook niet behoefte aan een helpende hand. En wanneer dat om een defect slot of kapotte lamp gaat is dat wel te regelen, maar als het gaat om iets dat er leeft in mijn hart, in mijn ziel, bij wie klop ik dan aan?
Hoe komt het dat er geen vrede komt in Israël en elders, waarom verdragen Joden en Arabieren elkaar niet, Engelsen en Ieren, Serviërs en Albanezen? Het heeft ermee te maken dat de vrede onbereikbaar blijft voor wie geen vrede heeft in het hart. Dus … wie redt ons van die onvrede in ons hart.
Hoe komt het dat de kloof tussen de rijke en de arme landen zo groot blijft en in feite nog altijd groter wordt? Er worden pogingen gedaan, mondiaal, een groene Sint, groene chocolade, er worden soms stappen gezet, maar rijke landen blijven hun rijkdom beschermen en de positie van het Rijke Westen komt niet in gevaar. Waar is de echte liefde, die bekommerd is om die mensen daar, om die vaders en moeders die een hele dag moeten werken voor een handvol rijst. Daar staan wij beschaamd met onze CAO’s en lijfrentes. Hebben wij een pensioengat, zij voelen een gat in de maag. Wie redt ons mensen van een angstige bezitterige en vaak liefdeloze houding?
Kom je in het buitenland, dan zie dikwijls je dat mensen in de nood van alledag zich steeds sterker bewust worden van Gods voorzienigheid, Gods helpende hand. Hun geloof wordt sterker, juist door de tegenslagen heen. Hier in Nederland is het geloof vervaagd tot een algemeen idee dat er wel iets is. Dat iets heeft geen consequenties, geen verplichtingen, niets hoeft, alles mag, goed zijn voor elkaar is de grote noemer, maar wat dat betekent weet haast niemand. Wanneer het leven niet gaat zoals wij wensen, vinden we God maar onrechtvaardig. En als het ongelijk verdeeld is, zeggen we: ‘Dan kan er toch geen God bestaan’.
Moeten zij daar gered worden van kronkelwegen van politiek en sociaal onrecht, corruptie en machtsmisbruik? Wij hier in ons land moeten gered worden van onze bergen luxe artikelen, auto’s, files, knuffels en mobiele telefoons.
Kom, Redder, bidden wij. Jezus stelt heel simpel dat wij gered moeten worden van onze zonden, dat is: ‘alles wat tegen Gods bedoeling ingaat’. Wanneer we om ons heen kijken is dat nog heel wat. En wanneer we ons afvragen hoe wij daaraan kunnen helpen, omdat het toch onze schuld niet is, omdat wij er toch niets aan kunnen doen, dan is dat misschien ook iets waarvan we gered mogen worden, gered worden van onze slechtziendheid, dat we niet meer zien waar wij er iets aan kunnen doen.
Misschien denkt u aan nog heel ander dingen. Zoekt u een heel andere Redder. Misschien is het meest belangrijke wel dat wij beseffen dat we een Redder nodig hebben. Wanneer je dat niet beseft, dan kan Hij ook weinig voor ons doen. Misschien moeten we eerst gered worden van het idee dat wij geen redding nodig hebben. Hoe dan ook; Kom, Redder, kom alstublieft, kom met uw liefde en trouw, leer ons te leven zoals U, open onze ogen, onze oren, leer ons de paden van gerechtigheid lopen, de wegen van het geloof, dan verdwijnen de bergen van hoogmoed en eigenwaan, de dalen van ongelijkheid en armoede, de kromme wegen van bedrog en egoïsme, de slechte paden van jaloersheid en wantrouwen. Kom, Redder, Kom, wij redden het niet zonder U. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot God die ons wil redden.
Bidden wij in deze Adventtijd voor de Kerk, voor allen die uitzien naar bevrijding en verlossing, dat de hoop hen kracht geeft, dat het geloof hen richting wijst en dat de liefde de kroon mag zijn op hun leven. Laat ons bidden.
Bidden wij voor onze samenleving, dat in deze tijd, meer mensen mogen inzien waar het in het leven omgaat, dat echte menselijkheid voorrang krijgt op bezit, macht en aanzien, dat de crisissen mensen tot bezinning brengt. Laat ons bidden.
Bidden wij voor alle mensen die in verwarring raken door het tumult aan stemmen en meningen in de media. Dat zij in Christus en zijn Kerk een baken vinden van rust een hulp om de juiste koers in het leven aan te houden. Laat ons bidden.
Bidden wij voor de gezinnen, dat deze Adventtijd voor ouders en kinderen een hulp mag zijn om op weg te gaan Kerstmis, dat Christus in de harten en in de huizen zijn vanzelfsprekende plaats mag hebben. Laat ons bidden.