Ga naar hoofdinhoud

Waarom gaan mensen naar de kerk?

Eucharistieviering 23 en 24 januari 2010, om 17.00 en 19.00 uur, en om 09.30 en 11.00 uur, in de parochies van De Goede Herder, de H. Jozef en de Heilige Willibrord, De Goede Herder, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.

Preek: C2010DHJ03C

Lezingen

E.L.: Neh. 8, 2-4a 5-6 8-10
Ps.: 19 (18), 8, 9, 10, 15
Al.: Luc. 4, 18-19
Ev.: Luc. 1, 1-4. 4, 14-21

Homilie

Waarom gaan er zo weinig mensen naar de kerk? Misschien is het goed om daar eens na te denken? Je kunt verschillende redenen hebben om naar de kerk te gaan. Vandaag horen we dat Jezus volgens zijn gewoonte op de sabbat naar de synagoge gaat. Bij Jezus hoort het bij zijn levenspatroon. Het is een vast onderdeel van de sabbat. Dat kom ik bij gelovige katholieken ook tegen. De zondag is geen zondag als ze niet naar de kerk zijn geweest. Het is de levenshouding van de vrome Jood en de vrome Christen. Vroomheid is een basis om op zondag naar de kerk te gaan. Maar vroomheid is nu vervangen door religiositeit, die veel vormen heeft en zich op veel manieren kan uiten.

Waarom gaan mensen naar de kerk? Soms hoor je het gezegde: ‘Nood leert bidden’. Mensen die problemen meemaken, zoeken steun in het geloof. Als er oorlog komt, zullen meer mensen naar de kerk gaan. In vervolgingen wordt het geloof sterker. Dikwijls klopt dat. Maar er zit ook een gevaar in. Als de nood over is, als het gevaar geweken is, wie blijft dan nog gaan?

In de vorige generaties kenden we soms grote sociale druk. De omgeving verwachtte dat je naar de kerk ging. Als je niet ging, werd je erop aangekeken. Niemand vond het toen vreemd dat de zuster telde hoe vaak je in de kerk was geweest. Dat hoorde erbij. Schoolmissen, missen van de vrouwencongregatie, de Jozefgezellen en de Vincentiusvereniging. De hele groep ging en het was heel gewoon dat je knielde en bad. Maar het was ook heel gewoon dat je ondertussen met je gedachten afdwaalde en de Mis uitzat tot hij was afgelopen. De aandacht voor de hoedjes, de jongens en de meisjes was dikwijls groter dan de aandacht voor de liturgie.

Een andere reden om naar de kerk te gaan was de angst. Angst voor de dood, angst voor de hel, angst voor de straf, angst om eeuwig verloren te gaan. Zo bestond er angst voor de Kerk, angst voor de pastoor of de bisschop. Die angst werd soms in stand gehouden door de stijl van preken, waarin het gevaar van de zonde nadrukkelijk naar voren kwam. Tegelijk is duidelijk dat mensen die niet zo bang zijn aangelegd weinig motivatie vonden om naar de kerk te gaan.

Wat verder een reden kon zijn, dat was verveling. In de tijd dat je geen radio, TV of internet had, was de ontmoeting in de kerk, de zang van het koor, maar ook de preek van de pastoor of de kapelaan, een mooie doorbreking van de sleur van alledag. Op de zondag was je vrij. Daar in de kerk was je even weg uit de sleur. En als je van koorzang hield en als het zong mooie stukken van Mozart en andere componisten zong, dan was dat een goed moment. Maar, … als de pastoor je niet beviel, of als hij niet zo interessant preekte, of als het koor niet zo mooi zong. Dan haakten mensen af. En dan biedt de TV tegenwoordig interessantere uitzendingen. Daarvoor hoef je niet naar de kerk.

Er zullen nog wel meer redenen zijn, maar ik noem er nog maar één. Soms is er behoefte aan rust en aan religiositeit en spiritualiteit. Het leven van alledag gaat maar door, de kinderen zijn druk. Het werk houdt je bezig. Daar in de kerk kom je even op een andere manier tot rust en bezinning. Voor veel moeders was het vroeger de ontsnapping aan de drukte van thuis. De kinderen leerden stilzitten, en soms dommelden de ouders even in slaap. Maar als je die rust ook kan vinden door aan het strand te liggen of te gaan vissen, dan heb je weinig motivatie meer over om naar de kerk te gaan.

En zo is het ook gegaan. Als de vroomheid voldoening vindt in andere religieuze vormen. Als er geen grote nood meer is, geen oorlog en geen gevaar. Als er geen sociale druk meer is en haast niemand meer naar de kerk gaat. Als er zelfs een omgekeerde sociale druk is, die mensen van de kerk weghoudt. Als er geen angst meer is voor de hel of voor straf of om verloren te gaan. Als er volop andere vormen van amusement zijn die de verveling verdrijven. Als je aan de stress kunt ontsnappen door een extra vakantie, door Yoga of op andere manieren. Waarom zou je dan nog naar de kerk gaan?

Maar één reden hebben we niet genoemd. In een van zijn gesprekken met de farizeeën en de oudsten en andere leiders uit Judea (Joh. 5, 39-42), zegt Jezus: “Jullie hebben geen liefde voor God.” En daarmee komen we tot de kern: Liefde tot God. Vroomheid zonder liefde voor God, houdt op de duur geen stand. En al die andere redenen die we genoemd hebben, zijn maar bijkomstig. Want zoals liefde tot de naaste je helpt om een sociaal en goed mens te zijn. Zo helpt de liefde tot God om naar de kerk te gaan, te bidden en te danken. Dat is het belangrijkste verschil. Waarachtige liefde.

Wanneer je God liefhebt, gaat het niet om je eigen overtuiging of je eigen gelijk. Met liefde tot God wordt het geloof niet een dwangbuis die je gevangen houdt of een harnas waarin je je veilig voelt. Als er liefde tot God is, dan zing je de liederen anders, dan ga je met een ander gevoel naar de kerk, dan bid je anders, dan zie je ernaar uit om te gaan en dan leef je het dagelijks leven ook anders. Dan is het wel belangrijk dat je beseft dat God het fijn vindt dat je naar de kerk komt. Wanneer je dat niet beseft, zoek je God in de natuur en op andere plaatsten. Maar wanneer je beseft onze hemelse Vader zijn kinderen graag in zijn huis bij elkaar ziet, dan zal de liefde voor God je stimuleren om naar de kerk te gaan. En dat wens ik u dus. Die liefde voor God. Dat we God beminnen met heel ons hart, heel onze ziel en al onze krachten. Als die liefde groeit, dan groeit de kerk. Amen.

Voorbede

Bidden wij tot God die ons liefheeft.

Bidden wij voor de Kerk van Christus. Dat de liefde voor God alle gelovigen samenbindt. Dat die liefde voor God zich steeds mag verdiepen. Dat de liefde voor God de basis mag zijn voor een oprechte liefde voor de naaste. Vragen wij dit ook voor onszelf, opdat we standhouden in deze tijd. Laat ons bidden.

Bidden wij voor alle slachtoffers van natuurrampen en andere catastrofes. Bidden we dat er een grote naastenliefde mag zijn, waardoor mensen meer geven dan ze gewoon zijn. Vragen we ook om een blijvende aandacht en grote wijsheid, zodat deze volkeren en landen een nieuw eigen bestaan kunnen opbouwen. Laat ons bidden.

Bidden we voor onze parochies en voor de gezinnen. Dat er een nieuwe vroomheid mag zijn, oprechte sociale interesse, dat de liefde voor God en de naasten mensen vrij maakt van angst en dwang. Dat de jonge generatie mag leren hoe groot de liefde van Christus is, om die liefde te beantwoorden in een leven van liefde voor God en de naaste. Laat ons bidden.

Back To Top