“Wie is de naaste van dit slachtoffer?” vraagt Jezus. “Degene die hem barmhartigheid betoond heeft.” antwoordt de Wetgeleerde.
Eucharistieviering 10 en 11 juli 2010, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, in de parochies van de Heilige Willibrord, H. Jozef en De Goede Herder, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C2010DHJ15C
Lezingen
E.L.: Deut. 30, 1-14
Ps.: 69 (68), 14+17, 30-31, 33-34, 36ab+37
T.L.: Kol. 1, 15-20
Al.: Joh. 14, 23
Ev.: Luc. 10, 25-37
Homilie
“Wie is de naaste van dit slachtoffer?” vraagt Jezus. “Degene die hem barmhartigheid betoond heeft.” antwoordt de Wetgeleerde.
Wie is mijn naaste? Iedereen die jou nodig heeft is jouw naaste, iedereen die zomaar, ongevraagd, onuitgenodigd en ongewenst op jouw pad komt, is jouw naaste.
De barmhartige Samaritaan is een voorbeeld door Jezus bedacht om ons iets uit te leggen. Wanneer we iemand zoeken die echt geleefd heeft, dan geeft het Evangelie ons een mooi voorbeeld in Simon van Cyrene. U kent hem allemaal vanuit het lijdensverhaal en van de kruiswegstaties. Over hem weet de evangelist Marcus het meeste te vertellen: Ze dwongen een voorbijganger die net de stad binnenkwam, Simon van Cyrene, de vader van Alexander en Rufus, om het kruis te dragen. (Mc 15,21, NBV, vgl. Mt. 27,32; Lc. 23,26).
Simon van Cyrene was vermoedelijk een Joodse man uit Cyrene. Zijn naam Simon wijst naar zijn Joodse afkomst en Cyrene verwijst naar een Romeinse kolonie in Noord-Afrika. Overal ter wereld had je Joodse gemeenschappen. Ook in Noord Afrika. De evangelist Marcus is de enige die ook twee zonen van hem noemt: Alexander en Rufus. Paulus noemt in zijn brief aan de Romeinen (Rom. 16,13) ook een zekere Rufus, dat is mogelijk dezelfde. In ieder geval zullen Alexander en Rufus bekenden zijn geweest in de Christelijke gemeenschap waar Marcus voor schreef.
Simon van Cyrene wordt als een heilige vereerd. Zijn feest vieren we op 1 december. Er zijn natuurlijk legenden over hem ontstaan en ook over zijn zoon Rufus (Mc, 15,21; Romeinen 16,13), want ook hij wordt als een heilige vereerd (feest op 14 november). Rufus zou leerling zijn geworden van Paulus en later de eerste bisschop van de Zuid-Franse plaats Avignon.
Het is duidelijk dat Simon van Cyrene veel mensen aanspreekt, het is precies dat alledaagse voorbeeld uit het Evangelie: je komt van je werk en je belandt in een opstootje, het is een terechtstelling. Je kan Simon horen zeggen tegen zijn jongens Alexander en Rufus: Ga maar opzij, daar willen we niets mee te maken hebben. En wat ging er in hem om toen een soldaat hem aanwees om te helpen het kruis te dragen? Wat zei hij tegen zijn jongens: “Ga snel naar je moeder, ik kom straks?” Hoe oud zullen die jongens geweest zijn? Twaalf en acht jaar? Dan heeft hij waarschijnlijk ook wel tegen Alexander gezegd: “Zorg goed voor je broertje.”
Zomaar midden in het leven. Daar kom je je naaste tegen. Het doorbreekt je eigen plannen. Even een rustige avond, naar huis, samen eten, maar nee. Je naaste komt op je pad.
Vanuit onszelf bekeken weten we precies wie onze naaste is geweest. Op momenten dat wij het moeilijk hadden. Iemand die luisterde, iemand die tijd voor ons nam. Iemand die ons hielp, zomaar. Iemand die voor mij een naaste wilde zijn.
Wanneer Jezus de parabel vertelt van de barmhartige Samaritaan, dan laat Hij iets van zichzelf zien. Pas geleden nog hoorden we in het Evangelie dat Jezus een menigte mensen zag. En terwijl ze druk bezig waren geweest, begon Hij meteen met onderricht, want Hij had medelijden met hen, omdat ze waren als schapen zonder herder.
Op andere momenten probeert Jezus ons duidelijk te maken dat het niet bijzonder is om goed te zijn voor je eigen kinderen, ook al kan daar in de praktijk wat aan mankeren. Het is ook niet zo bijzonder om goed te zijn voor mensen die goed zijn voor jou. Moeilijk wordt het als mensen onaardig doen, kortzichtig of eigengereid, als mensen onrechtvaardig naar jou zijn. Om dan goed te blijven doen. Dan pas komen wij in het voetspoor van Jezus.
Dat Simon van Cyrene veel mensen heeft aangesproken blijkt eruit dat zijn verhaal ook in Moslimkringen bekend is. Daar is zijn verhaal wel veranderd, maar het is duidelijk hoe zijn voorbeeld mensen heeft aangesproken.
De barmhartige Samaritaan. Simon van Cyrene. En dan al die heiligen tot in onze tijd een Moeder Teresa. Het zijn mensen die in het voetspoor van Jezus zijn getreden. Moeder Teresa leert ons daarbij om niet in het groot te denken, maar eenvoudig hier en nu te doen wat we voor de naaste kunnen doen. Want kleine gebaren zijn tekenen van een grote liefde. Amen.
Voorbede
Bidden wij vol vertrouwen tot God.
Bidden wij voor de Kerk, hier in het klein en wereldwijd, dat alle gelovigen bereid zijn Jezus na te volgen in een oprechte naastenliefde, zonder aanzien des persoons, zonder eigenbelang of berekening. Dat alle gedoopten Jezus hierin mogen navolgen. Laat ons bidden.
Bidden wij voor onze samenleving, om een nieuwe economie die niet gebaseerd op het gebruiken, maar op het dienen van de naaste. Om een nieuwe sociale betrokkenheid waarbij cultuur of religie mensen niet van elkaar scheidt maar bindt. Laat ons bidden.
Bidden we voor de parochies in ons cluster, voor allen die in de diaconie en voor het ICW werkzaam zijn, dat zij zich steeds weer geïnspireerd weten door het verhaal van de barmhartige Samaritaan. Vragen we om die evangelische houding in navolging van Jezus. Laat ons bidden.
Bidden wij ook voor de gezinnen, dat de kinderen in hun ouders en grootouders voorbeelden mogen hebben van belangeloze naastenliefde, dat de gezinnen een leerschool mogen zijn in de geest van Simon van Cyrene. Laat ons bidden.