Wat is het grootste kruis in uw leven?
Eucharistieviering 1 april 2010 door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C2010QDRWDC (zie A1999QDRWDA)
Lezingen
E.L: Ex. 12, 1-8. 11-14.
T.L: 1 Kor. 11, 23-26
EV: Jo. 13, 1-15
Homilie
De Eucharistie, het Breken van het Brood, de Mis, we vieren het wekelijks, soms bijna dagelijks, die maaltijd van Brood en Wijn. Een maaltijd, omgeven met lezingen en gebeden, met psalmen en gezangen. Een maaltijd die vooral door zijn betekenis een maaltijd is, want je gewone honger wordt niet gestild, je gewone dorst wordt niet gelest. Toch een maaltijd die al bijna twee millennia lang gelovigen bijeen brengt.
Wat is er met die maaltijd? Wat is haar geheim? Waarin zit haar mysterieuze kracht, dat ze nog steeds niet uitgeput is, dat mensen er niet over raken uitgedacht, dat ook wij steeds weer samenkomen om Eucharistie te vieren!?
We hebben gelezen uit het Evangelie van Johannes, de visionair, de denker, die schouwt en die ziet wat anderen niet ziet. De drie andere evangelisten hebben Jezus Laatste Avondmaal uitvoerig beschreven, maar alleen Johannes beschrijft de voetwassing. Waarom? Omdat Johannes heeft begrepen dat die voetwassing iets speciaals zegt over deze maaltijd, iets dat je al te gemakkelijk vergeet.
Ik heb u wel eens gevraagd: Wat is het grootste kruis in uw leven? Vandaag op Witte Donderdag deze vraag: Hebt u wel eens een zware vernedering ondergaan? Mensen kunnen daar een heel leven aan lijden. Een baas die in het verleden de gewoonte had om je te laten voelen dat jij niets bent. Een pastoor die je buiten laat staan, met je pet in de hand. of toen je nog kind was, in de klas, je hebt het in je broek gedaan en ze lachen je uit. De juf neemt het niet voor je op maar zegt: eigen schuld, je bent oud genoeg, moet je het maar niet in je broek doen. Of die keer dat jij als eerste de hand uitstak, terwijl het niet eens echt jouw schuld was, maar de ander liet jou staan. Je voelde je afgewezen, genegeerd, gekleineerd, vernederd.
Maar daartegenover: Hoe goed voelde u zich die keer dat u voor het oog van de hele groep een compliment kreeg? Dat ze hoog van u opgaven, dat ze zeiden dat je een kanjer was. Je voelde je groeien, je hebt het thuis wel honderd keer verteld en nog word je blij wanneer je eraan terugdenkt.
Vandaag denken we aan dat teken dat Jezus stelde: de voetwassing. 12 mannen uit de parochie vertegenwoordigen de 12 apostelen. Zij worden dan door de priester de voeten gewassen, eenvoudig, ook dit is een teken. Het kazuifel afgelegd, een doek om het middel, een kan water en neerknielen om de voeten te wassen.
We denken dan aan die handeling van Jezus; hoe Hij zijn bovenkleed aflegde, hoe Hij, de Meester, de Rabbi, de Messias, een doek om het middel deed en rondging bij zijn leerlingen. Dit richt ik niet alleen tot onze twaalf apostelen van vandaag maar aan ieder van u: Als u daar toen, tweeduizend jaar geleden, had gezeten, tussen de andere apostelen, had u dan ook als Petrus gereageerd: Heer, nee, dit kan ik niet toelaten, dat U mij de voeten wast, ik zou U de voeten moeten wassen.
Ik ben bang dat als we in onze tijd liever niet mee doen met de voetwassing, dat dit meer te maken heeft met onze eigen gevoelens ten opzichte van elkaar, vooraan, iedereen ziet je. Maar was het toen gemakkelijker voor de apostelen. Er was geen kerk bij die toekeek, maar zij hadden heel andere bezwaren. Zij keken naar zichzelf, ze wisten dat ze apostel waren, maar voelden zich niet waard om door Jezus de voeten te laten wassen. Petrus is degene die het onder woorden brengt. Jezus vernedert zich ten aanschouwen van zijn leerlingen. Hij de Heer, toonde zich de Dienaar. Hij de Meester toonde zich de Knecht. Hij, de Grootste, maakte zich de kleinste. Om ons een voorbeeld te geven.
Het maakt ons bewust dat de zuiverheid van ons hart, de zuiverheid van onze geest en onze ziel, telkens bedreigd is. Aan de ene kant hebben we het gevoel, het valt wel mee, we zijn geen slechte mensen, we doen geen slechte dingen. Aan de andere kant beseffen we dat het ook niet altijd overhoud en dan zeggen we, tja, we zijn ook maar mensen, niemand is volmaakt. Wie Jezus wil navolgen moet het toelaten dat Hij een begin maakt met jouw zuivering, en dat gaat wel eens anders dan je denkt. Wie Jezus wil navolgen moet ook bereid zijn, de idealen van Jezus tot zich toe te laten. En dan dringt het besef door, dat we soms echt nog niet toe zijn aan zijn idealen.
Jezus waste de voeten van zijn apostelen, tijdens zijn verbondsmaaltijd, om ons op een andere manier het wezen van die maaltijd uit te leggen. De diepste vernedering zou voor Hem nog komen. Vals beschuldigd worden, veroordeeld worden. Ze zullen Hem door het stof laten kruipen en bespotten. Zijn Lichaam aantasten met geselslagen en een doornenkroon. Zijn eer aantasten door de spotmantel en de schijnverhoren. De grootste vernedering komt nog, zijn dood aan het kruis en zijn graflegging. En Jezus zei: “Ik heb u een voorbeeld gegeven opdat gij zoudt doen zoals Ik u gedaan heb”.
Herkent U de woorden: bijna hetzelfde zei Hij – en zeggen wij – na de woorden over brood en wijn: “Blijf dit doen om Mij te gedenken”, “Doe dit tot mijn gedachtenis”, “Ik heb u een voorbeeld gegeven opdat gij zoudt doen zoals Ik u gedaan heb”.
Ik stelde net de vraag: Hebt u wel eens een zware vernedering ondergaan?
In de voetwassing geeft Jezus Zelf ons het antwoord: “Ik heb u een voorbeeld gegeven opdat gij zoudt doen zoals Ik u gedaan heb”. Aan de Zoon heeft de Vader gevraagd om vrijwillig de vernedering te dragen, omdat alleen zo de circel van het kwaad wordt doorbroken. De mensheid heeft die weg uit zichzelf niet gevonden. Als God ons dient in Jezus, als God zelf in zijn Zoon de zwaarste vernedering draagt. Dan kunnen wij ons nergens meer achter verschuilen, niet achter onze eigen eer, niet achter onze eigen pijn, niet achter onze eigen belangen. Jezus heeft heel zijn eer en al zijn belangen voor ons prijsgegeven, alle pijn voor ons verduurd. Als Hij ons dan nodigt aan zijn maaltijd en ons de voeten wast, dat is dat een uitnodiging om Hem na te volgen in het dagelijks leven. Dienend zijn zoals Hij.
Hijzelf nodigt u aan zijn maaltijd, Hijzelf wast ons de voeten en wenst ons zijn vrede. Opdat wij elkaar de voeten wassen, elkaar als eerste de hand reiken. Wanneer wij een gemeenschap zijn naar zijn hart, dan zoeken we hoe wij dag in dag uit die dienende liefde waar kunnen maken in kerk en wereld, in gezin en bedrijf, in sport en vriendenkring.
Dan zal deze maaltijd die we wekelijks, soms bijna dagelijks vieren, die maaltijd van Brood en Wijn, omgeven met lezingen en gebeden, met psalmen en gezangen, een echte verbondsmaaltijd zijn, en onze diepste honger stillen, onze diepste dorst lessen. Omdat Hijzelf ons bedient en tot ons komt. Amen.
Voorbede
Bidden wij voor de Kerk, overal ter wereld, die vandaag de gedachtenis aan Jezus laatste avondmaal viert. Dat allen, groot en klein van Jezus leren wat echte dienstbaarheid is, wat echte nederigheid is en wat echte liefde is. Vragen we om geloof en kracht, zuiverheid van hart, verlichting van ons verstand, om dit teken beter te verstaan en na te volgen. Laat ons bidden.
Bidden wij voor onze samenleving, dat we een maatschappij opbouwen die niet handelt naar het recht van de sterkste, maar waar de leiders dienen, waar de machtigen groot zijn in behulpzaamheid, waar rijkdom een kans is om goed te doen, waar techniek wordt gebruik met eerbied voor het leven. Laat ons bidden.
Bidden we voor onze parochies, dat we elkaar versterken in ons geloof, dat we de liefde van Christus in elkaar zien en bevorderen, dat we de wijsheid mogen bezitten om de kansen te benutten, dat we elkaar ondersteunen om mensen bij elkaar en bij God te brengen. Vragen we om verdieping, om in deze tijd teken van Gods liefde te zijn. Laat ons bidden.
Bidden wij voor onze gezinnen, om die dienende liefde waarin man en vrouw beiden tot ontplooiing komen en waarin kinderen kunnen opgroeien tot volwassen mensen die deze wereld vooruit helpen. Vragen we om een creatieve geest om in deze tijd wegen te vinden die ons helpen om samen kerk te zijn. Laat ons bidden.