Barmhartigheid en gerechtigheid zijn broer en zus. Gerechtigheid heeft alles met rechtvaardigheid en recht te maken; zorgen dat iemand krijgt waar hij of zij recht op heeft. De barmhartigheid vult de gerechtigheid noodzakelijkerwijs aan, want soms is er geen recht te halen of te geven, soms is het onrecht niet te herstellen.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van de H Jozef, de Sint Willibrordus en De Goede Herder te Wassenaar, weekeinde van 5 en 6 december 2015, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Eucharistieviering beluisteren vanuit de H. Jozef te Wassenaar (MP3)
Preek beluisteren vanuit de H.Jozef te Wassenaar (MP3)
Preek: C2016ADV02CAUFX
Lezingen
E.L: Baruch 5, 7 -9)
Psalm: Ps. 126 (125) 1-2 ab, 2 cd-3, 4-5, 6
T.L: Filippenzen 1, 3-6. 8-11
All: Lucas 3, 4 en 6
EV: Lucas 3, 1-6
Homilie
vandaag wil ik twee zinnen als uitgangspunt nemen, een uit de eerste lezing uit de Profeet Baruch en een uit de tweede lezing uit de brief van Paulus aan de christenen van Filippi (Fil. 1, 3-6. 8-11)
De eerste zin luidt: ‘Vrede door gerechtigheid’ en ‘Glorie door vroomheid’. En de zin van Paulus luidt: “Moge uw liefde steeds rijker worden aan inzicht en fijngevoeligheid, om te kunnen onderscheiden waar het op aankomt.”
‘Vrede door gerechtigheid’ – Het komende kerkelijk jaar dat met deze Advent is begonnen, staat in het teken van Gods barmhartigheid. Barmhartigheid en gerechtigheid zijn broer en zus. Gerechtigheid heeft alles met rechtvaardigheid en recht te maken; zorgen dat iemand krijgt waar hij of zij recht op heeft. De barmhartigheid vult de gerechtigheid noodzakelijkerwijs aan, want soms is er geen recht te halen of te geven, soms is het onrecht niet te herstellen. Dan is er barmhartigheid nodig vanuit alle partijen, barmhartigheid door vergeving.
Mensen vragen me wat ik denk over de situatie in Syrië en al die landen. Mijn indruk is dat we de gerechtigheid en ook de barmhartigheid zijn vergeten. Het Westen heeft toch steeds een dubbele agenda. We zeggen dat we vrede willen brengen door democratie. Maar wat we meer doen is onze Westerse moraal exporteren, want daarmee vergroten we onze markt en kunnen we handel drijven en geld verdienen. We zeggen dat we vrijheid en mensenrechten willen brengen, maar wat we doen is een Westerse ideologie doorduwen die mensen, zonder dat ze het zelf vaak door hebben uiteindelijk minder vrij maakt.
Wie reageren daarop? Diegenen die voelen dat het Westen de macht grijpt op een manier die ze niet kunnen bestrijden. Dus strijden ze op een manier waar het Westen geen raad mee weet. Niet dat degenen die daar aan de touwtjes trekken zulke nobele bedoelingen hebben. Ook zij hebben hun systeem waarmee ze in hun gebied de macht willen behouden, daarom juist voelen ze scherp aan waar hun macht wordt ondermijnd. Ook zij brengen geen vrede, maar onderdrukking. Het Westen brengt uiteindelijk ook geen vrede, maar een nieuwe onvrijheid.
De profeet Baruch zegt: ‘Vrede door gerechtigheid’. Wij kunnen geen vrede brengen als we geen recht doen aan die mensen daar en als we onze economische belangen voortdurend voorrang geven. De profeet zegt ook: ‘Glorie door vroomheid’. Dat is een heel andere glorie dan de militaire parades en eervolle onderscheidingen in onze samenleving. De roem en heerlijkheid van onze maatschappij is er meestal om het systeem te bevestigen en de mensen in je eigen kring een pluim te geven, waarmee je automatisch ook je eigen positie versterkt. Baruch zegt: ‘Glorie door vroomheid’. Vroomheid is stevigheid in het goede, in dat wat van God komt en wat God vraagt. Vroomheid is goed doen zonder eigenbelang. Vroomheid is God en de naaste de eerste plaats geven. Vroomheid is vreugde in de eredienst en de samenkomst met mede gelovigen. Baruch zegt dat daar onze echte glorie gevonden wordt, dat is roem bij God, de enige roem die blijft.
Vroomheid is gelovig leven metterdaad. Over die houding zegt Paulus: “Moge uw liefde steeds rijker worden aan inzicht en fijngevoeligheid, om te kunnen onderscheiden waar het op aankomt.” Meer inzicht, fijngevoeliger en onderscheiden waar het op aankomt. Die houding en bekwaamheid is wezenlijk en zou overal gepromoot moeten worden. Hier liggen wegen naar vrede tussen mensen, tussen organisaties en tussen landen. Vrede moet gedaan worden.
God geeft die vrede, die roem, die eer niet als een soort Sinterklaas- of Kerstcadeau, in de schoen of onder de boom. Christus is het cadeau en de navolging is de manier om dit cadeau te ontvangen. God geeft het ons door de navolging. God verhoort ons terwijl wij Jezus navolgen. God geneest ons onderweg, als wij doen wat Jezus ons heeft voorgedaan.
In de oude volksreligies was het zo dat we van de goden iets gedaan wilden krijgen door de wierook en de offers en in de gebeden waarin onze vragen werden geformuleerd. Ook Jezus leert ons te bidden en we mogen alles vragen. Hij vindt het niet heel erg nodig omdat de vader al weet wat we nodig hebben. Maar Hij moedigt ons wel aan aan: Vraagt en ge zult verkrijgen, zoekt en ge zult vinden, klopt en u zal worden opengedaan. Maar weet waarom je vraagt en wat je zoekt. Want hoe kan God ons de vrede van Jezus geven als we Jezus niet navolgen? Hoe kan Hij ons naar zijn Koninkrijk leiden als wij de Weg die Hij geeft niet volgen? Hoe kan Hij ons genezen als wij niet doen wat onze hemelse geneesheer voorschrijft? Hoe kan Hij ons het eeuwig leven schenken als we het leven van Jezus niet in de praktijk brengen, hoe kan Hij ons het licht geven als wij zelf het leven van Jezus niet dagelijks leven?
Een stem roept: “Bereidt de weg van de Heer, maakt zijn paden recht. Elk dal moet gevuld elke berg of heuvel geslecht worden; de kronkelpaden moeten recht, de ruwe wegen effen worden. Heel de mensheid zal Gods redding zien. ‘Vrede door gerechtigheid’ en ‘Glorie door vroomheid’. “Moge uw liefde steeds rijker worden aan inzicht en fijngevoeligheid, om te kunnen onderscheiden waar het op aankomt.” Het komt erop aan dat we Jezus navolgen, dan zullen we onderweg sterker worden. Als we Jezus navolgen in zijn gerechtigheid en vroomheid, zullen we vrede vinden en roem bij God. God heeft zijn cadeau al gegeven. Uitpakken doen we door Jezus na te volgen. Amen.
Voorbede
Bidden wij vol vertrouwen tot God, onze barmhartige Vader.
Wij bidden voor alle mensen wereldwijd die uitzien naar kerstmis en hopen op vrede en gerechtigheid. Dat zij zelf als eersten de gerechtigheid en barmhartigheid in de praktijk brengen en zo vredebrengers worden. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor de regeringsleiders en voor allen die invloed hebben op de brandhaarden in de wereld. Dat zij mogen inzien wat tot vrede strekt; dat zij zich in hun denken en doen laten inspireren door Christus en zijn Evangelie. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie, dat we ons in deze Adventtijd bezinnen op onze eigen navolging van Jezus, dat we onderzoeken hoe we Gods Weg in de praktijk brengen, dat onze ogen mogen opengaan voor onze tekorten en voor de kansen die God geeft. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, om een nieuwe vroomheid die krachtig is, oprecht en barmhartig, zodat allen vreugde vinden in de navolging van Jezus en gerechtigheid en vrede bevorderen. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties