Je kunt zo bezig zijn met het einde van de tijd, dat al je aandacht erin gaat zitten.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van Sint Jozef (Wassenaar), de H. Joannes de Doper (Katwijk), weekeinde van 12 en 13 november 2016, om 19.00 en 09.30 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C2016DHJ33C
Lezingen
E.L: Maleachi 3, 19-20a
Psalm: 98 (97) 5-6, 7-8, 9
T.L: 2 Tessalonicenzen 3, 7-12 of 7-14
All: Matteüs 24, 42a en 44
EV: Lucas 21, 5-19
Homilie
Vandaag hebben we een tweede lezing van de apostel Paulus, waarin het volgende staat: “Wij hebben namelijk gehoord dat sommigen bij u werkloos rondhangen en alle moeite schuwen, maar wel zich met alles bemoeien. In de naam van de Heer Jezus Christus gebieden en vermanen wij zulke mensen dat zij regelmatig moeten werken en hun eigen kost verdienen”.
Waar gaat dat over? Voor mijn priesterstudie heb ik vijf jaar als ambtenaar gewerkt op het Gewestelijk Arbeidsbureau van de Gemeente Rotterdam. Ik kreeg daar werkzoekenden aan mijn bureau die om wat voor reden ook werkloos waren. Het bedrijf waar zij werkten was failliet gegaan, of een afdeling werd opgedoekt. Helaas waren er ook onder die moeilijk te bemiddelen waren, omdat de motivatie om te werken ontbrak.
Je zou kunnen denken dat Paulus het daar ook over heeft. Maar de situatie is toch wat verschillend. Wat waren die mensen die zich met alles bemoeiden maar niet werkten voor hun boterham? Het had te maken met de verwachting van het einde van de tijd. Paulus zelf verwachtte het einde van de tijd spoedig. Er zijn meerdere teksten die daarop wijzen. Hij gaf het advies om niet meer te trouwen, haal je geen zorgen op de hals met een gezin, want de Heer komt spoedig. Zo zijn er meer teksten van Paulus.
Maar in de loop van de jaren ontdekte hij dat die wederkomst van Christus niet zo snel kwam en dat zijn houding een beetje voorbarig was. Maar zo waren er ook mensen die de wederkomst van Christus als een smoes gebruikten om niet meer te werken. Waarom werken voor de dag van morgen, voor een pensioen, voor voedsel voor de winter als de Heer morgen kan wederkomen? Dan verandert tenslotte alles.
Mooie verhalen, spirituele verhalen, grote verhalen, overal een mening over en zich overal mee bemoeiend. Paulus doorziet de dubbelheid van hun hart en zegt klip en klaar: “In de naam van de Heer Jezus Christus gebieden en vermanen wij zulke mensen dat zij regelmatig moeten werken en hun eigen kost verdienen”.
Je kunt zo bezig zijn met het einde van de tijd, dat al je aandacht erin gaat zitten. Sommige mensen in onze tijd verdiepen zich in alle voorspellingen die er maar bestaan. Dat zie je soms bij Christelijke groeperingen, maar ook binnen de Katholieke Kerk. Of het dan gaat over de geheimen van Fatima, of dichterbij de zieneres Ida Peerdeman in Amsterdam. Wereldwijd zijn er talloze zieners en zieneressen die het een en ander hebben opgeschreven. Moet je daar iets mee, of moet je het maar laten voor wat het is?
Je kunt op meer manieren reageren. Je kunt in je stoel gaan zitten en wachten op wat er komt. Dan is de kans groot dat je van verveling in je stoel doodgaat, want de Heer wacht nog even met zijn komst. Je kunt ook, en dat is de houding van Paulus en van heiligen als Franciscus Xaverius, er een schepje bovenop doen, want we willen de boel klaar hebben voordat Hij komt.
De ene houding weerspiegelt een pessimistische, of fatalistische, maar misschien ook luie houding. De andere toont vuur en verlangen om voor de Heer het huis aan kant te hebben.
Gedachten over een eindtijd zijn zo oud als de mensheid. Maar die eindtijd is steeds verschillend. Zoals elke dag een einde heeft, zo heeft elk jaar dat ook. Dat geldt ook voor het rijk van de Perzen, van de Grieken, van de Romeinen. Dat geldt voor het rijk van Karel de Grote, voor het Sovjet rijk van de Communisten, voor het gedroomde keizerrijk van Adolf Hitler met de nazi’s, elk rijk vindt ooit zijn einde. Maar wanneer een rijk ineenstort, of dat nu gaat door een inval van de barbaren in Rome of het uiteenvallen door onderlinge ruzies, er is altijd chaos en er zijn altijd slachtoffers.
Dat horen we al in de eerste lezing die een tijd beschrijft zo’n vierhonderd jaar voor Christus: “Zie: de dag gaat komen, de dag die als een oven brandt. Al de hoogmoedigen, al wie boosheid bedrijft, zij allen worden stoppels, in brand gezet door de dag die gaat komen”. Profeten gebruiken dit soort situaties, net als Paulus om ons aan te sporen orde op zaken te stellen in ons leven. Niet bij de pakken neer te gaan zitten, maar mee te werken met de komst van Gods Koninkrijk. Want de komst van de allerlaatste dag voor deze schepping kan nog wel een paar millennia op zich laten wachten. In de tussentijd komen en gaan de wereldrijken. Jezus zei: “Weest op uw hoede dat gij niet in dwaling gebracht wordt. Want velen zullen optreden in mijn Naam en zij zullen zeggen: ‘Ik ben het’ en: ‘Het ogenblik is nabij’. Loopt niet achter hen aan.
Ook ons wereldrijk van het rijke Westen, heeft niet de eeuwigheid. Het westerse denken, met kapitalisme, individualisme, relativisme, consumentisme vermengd met atheïsme en nog zo wat ismen, verovert de wereld. Maar het is weer een wereldrijk dat het bederf al in zijn organen heeft zitten, bij de groei kondigt het einde zich al aan. Is dat morgen of pas over honderd jaar, of verovert de westerse mentaliteit eerst heel de wereld? Dat laatste lijkt zo te zijn, maar het einde komt er ook aan. Komt daarna het beloofde Rijk van God? Nee, dat denk ik niet, want dat Rijk van God is al hier midden onder ons, overal waar Christus in ons midden is. Daarom heeft Hij zijn Kerk gesticht, kiem van Gods Koninkrijk, bron van redding in deze wereld. Amen.
Voorbede
Bidden wij vol vertrouwen tot God, onze barmhartige Vader.
Wij bidden voor de Kerk, dat alle Christenen zich niet laten vangen in de netten van het materialistische Westen en evenmin vervallen in hopeloosheid, maar steeds weer aan de slag gaan voor Gods Koninkrijk. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld, dat de mensen van goede wil zich met elkaar weten te verbinden en weten samen te werken om het bederf in de samenleving te keren door de Blijde Boodschap van het Evangelie en de navolging van Christus. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie van de Heilige Augustinus en voor onze parochiekern, dat wij opgewassen zijn tegen de macht van het atheïsme, dat de heilige Geest ons inspireert tot geloof, moed en inzet. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, dat we meewerken aan een toekomst in verbondenheid met God en elkaar, dat we voorrang geven aan geloof, hoop en liefde. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties