Verleden week hoorden we in het Evangelie de omgekeerde wereld van de zaligsprekingen. Vandaag gaat Jezus verder met de omgekeerde wereld tussen rechtvaardigen en onrechtvaardigen.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van: H. Willibrord (Oegstgeest), Joannes de Doper (Katwijk) en Willibrord (Oegstgeest), weekeinde van 23 en 24 februari 2019, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C2019DHJ07C
Lezingen
E.L: 1 Samuël 26, 2. 7-9. 12-13. 22-23
Psalm: Ps. 103 (902) 1-2, 3-4, 8 en 10, 92-13
T.L: 1 Korinte 15, 45-49
All. Vers. Johannes 15, 15b
EV: Lucas 6, 27-38
Homilie
Kijkt u weleens naar De Rijdende Rechter? De conflicten in De Rijdende Rechter gaan vaak over hoog opgelopen burenruzies, overlast door bomen, schuttingen en schuurtjes op de erfgrens en familievetes. Hebt u weleens gedacht, maken ze daar nu zo’n ruzie om? Of had u ook weleens de gedachte, ja, dat snap ik, daar zou ik me ook kwaad om maken?
Toen ik laatst een nieuwsitem volgde zag ik in Frankrijk boze gele hesjes. Een van die gele hesjes zei dat de vluchtelingen hun huizen inpikken, hun banen overnemen tegen een lager salaris en een bedreiging vormen voor hun vrouwen en dochters. Misschien zag u die uitzending ook, of hoorde u iets soortgelijks rondom de verkiezingen uit de mond van boze Nederlanders.
President Trump wil zijn muur bouwen, Hij denkt dat hij daarmee problemen oplost in de sfeer van migranten en drugshandel. “Want,” zegt hij, “Mexicanen zijn moordenaars, verkrachters, drugshandelaren. Slechte mensen”.
De rijdende rechter, gele hesjes, de muur van Trump. Brengen ze een oplossing? Als de rijdende rechter een uitspraak doet die een van de partijen niet zint, dan kan het zijn dat ze zich er wel aan houden, maar dat de onvrede blijft. Als de politiek in Frankrijk of elders toegeeflijk is of juist streng, stoppen de gele hesjes dan of ontstaat er over een poost weer een ander vorm van protest? De muur van Trump is al oud, het is een voortzetting van de grensversperring aangelegd onder Clinton, Bush en Obama. Als die muur er komt, zullen drugshandel en vluchtelingenstromen andere wegen vinden.
Laatst las ik een artikel in een advocatenblad over een onderzoek naar barmhartigheid en recht. Ik was verrast in dat onderzoek ook citaten uit het Evangelie te vinden. In dat onderzoek werden regels in de rechtspraak aangetipt die uitdrukking zijn van barmhartigheid. Soms kom je zo onverwacht het Evangelie tegen, maar dat zou wat mij betreft wat meer mogen. Hoe zou de wereld zijn als de weg van Jezus wordt gevolgd. Zou er dan in Mexico nog zoveel corruptie, drugshandel en geweld voorkomen, die de eigenlijke oorzaken zijn van de vluchtelingenstroom? Als er dan toch vluchtelingen zijn, zouden we met het Evangelie van vandaag ook zo spreken over hen, zoals ik vaak hoor en niet alleen in het nieuws. Zou de rijdende rechter nog wel werk hebben als mensen die stelregels zouden volgen?
Deze dagen is er een conferentie in Rome waar ook onze bisschop aan deelneemt. Een conferentie vanwege de vele situaties van seksueel misbruik in de afgelopen 80 jaar. Wanneer ik hier met mensen over spreek, is er vaak niet de grootste boosheid omdat dit misbruik voorkomt. De boosheid wordt groter omdat de Kerk toen geen barmhartigheid heeft getoond aan de slachtoffers. Standaardmaatregelen zoals het berispen en overplaatsen van een misbruikende broeder, pater of parochiepriester, voldeden niet. Maar met name was er amper aandacht voor de slachtoffers; kinderen, jongeren en hun omgeving. Dat is nu net waar de Kerk groot in zou moeten zijn, aandacht voor de kwetsbaren, oog voor de slachtoffers, besef van het leed dat hen is aangedaan. De boosheid gaat ook meestal daarover. Waar de Kerk haar mond vol van heeft in de verkondiging, dat liet ze achterwege in de praktijk.
Het erge was ook dat de woorden van Jezus uit het Evangelie van vandaag in zekere zin werden misbruikt. Er werd al snel tegen slachtoffers gezegd dat ze moeten vergeven. Dat ze de andere wang moeten toekeren, dat ze moeten bidden voor hun vijanden. De ironie is dat dit op zich waar is, toch begrijpt iedereen dat in die situatie het Evangelie zo niet gebruikt mocht worden.
Waar paus Franciscus in deze conferentie heen zal sturen, is ongetwijfeld een bekering van binnenuit. Willen wij als Kerk het Evangelie van vandaag echt kunnen verkondigen, dan moeten we schoon schip maken met het verleden en in het heden nieuwe wegen gaan. Onze Nederlandse bisschoppen hebben daarin al grote stappen gezet. In de priesteropleiding is er volop aandacht voor. Maar dan hebben we het alleen over ambtsdragers.
Het Evangelie van vandaag gaat ons allemaal aan. Seksueel misbruik bestaat volop in deze wereld, van kinderporno tot seksslavernij en uitbuiting in de prostitutie, van sekstoerisme tot incest in familieverband, van uithuwelijken van jonge meisjes tot het verkopen van kinderen. De lijst is eindeloos. Maar naast seksueel misbruik is er nog veel meer: oorlog, uitbuiting, afpersing, geweld enzovoort. Voor al die situaties gelden deze woorden van Jezus.
Wij hebben het geluk in een redelijk rustig landje te wonen. Misschien ook in een redelijke verstandhouding met onze buren, zodat we de rijdende rechter niet nodig hebben. Dan blijft toch het gevaar dat we negatief spreken over de vluchtelingen omdat we ons veilige bestaan bedreigd voelen en er weinig voor voelen onze voorspoed te delen met hen die het minder hebben.
In de Kerk heeft de kerkelijke leiding de opdracht een groot kwaad uit het verleden op te lossen om herhaling in heden en toekomst te voorkomen. Wij, gewone mensen hier, hebben in het heden de opdracht die woorden van Jezus in ons eigen leven waar te maken. Slagen zij in Rome daarin en slagen wij hier daarin, dan wordt de Kerk van binnenuit zuiverder, komt Gods Koninkrijk dichterbij en maken we ook deze wereld een beetje beter. Amen.
Voorbede
Wij bidden tot God die barmhartig is.
Wij bidden voor de Kerk. Voor de kerkelijke leiding in Rome, dat paus en bisschoppen verlicht en gesterkt door de Heilige Geest komen tot heldere besluiten en maatregelen, met meer oog voor de slachtoffers; dat de Kerk van binnenuit zuiver mag worden om herhaling van misbruik in heden en toekomst te voorkomen. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze samenleving, dat alle organisaties die met seksueel misbruik te maken krijgen, doortastend optreden om dit misbruik te bestrijden en slachtoffers tegemoet te komen. Bidden we dat ook binnen gezinnen en vriendschappen een nieuwe ethiek opkomt met respect voor andermans lichaam (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, dat we die houding van Jezus leren waarin we zijn barmhartigheid volgen, dat we eerst zelf vergevingsgezind zijn, dat we kwaad niet met kwaad vergelden, geen eigen rechter spelen en onze naaste zien als onze evenmens. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen; dat we bereid zijn de last van kwaad en tegenslag, van ruzie en misverstand niet op de ander af te wentelen, maar bereid zijn ons deel te dragen, waardoor de wereld wat beter wordt. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties