Wat is gastvrijheid? Waar draait het om wanneer we gasten ontvangen? Deze zondag biedt ons een bijbels en evangelische kijk daarop. In de Kerk ervaren we Gods gastvrijheid als we Gods Verbond vieren.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van: De Goede Herder (Wassenaar) en de H. Laurentius (Voorschoten), 21 juli 2019, om 09.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C2019DHJ16C
Lezingen
E.L: Genesis 18, 1-10a
Psalm: Ps. 15 (14), 2-3ab, 3cd-4ab, 5
T.L: Kolossenzen 1, 24-28
All. Vers. Efeze 1, 17-18
EV: Lucas 10, 38-42
Homilie
Gastvrijheid is belangrijk. Met de huidige vluchtelingenstromen wereldwijd krijgt dat begrip een extra dimensie. Gastvrijheid is niet zonder problemen, drie gasten ontvangen is iets anders dan driehonderd of drieduizend of driehonderdduizend. Paus Franciscus heeft Christenen een aantal jaar geleden opgeroepen hun huis open te stellen voor vluchtelingen. Dat is zeker niet zonder problemen en het is ook niet altijd aan te raden, maar daarmee benadrukte hij welke mentaliteit onder ons zou moeten leven.
Vandaag twee voorbeelden van gastvrijheid. Abraham ontvangt drie gasten. Marta en Maria ontvangen Jezus en zijn leerlingen. In beide situaties is God op een verborgen manier aanwezig, net zoals hier en nu in de Eucharistie.
In beide situaties staat ook het luisteren centraal. Abraham luistert naar wat deze gasten hem te zeggen hebben. Maria luistert naar Jezus. Dit geeft een bijzondere diepte aan de gastvrijheid. Als Abraham tegen deze gasten had gezegd, vandaag niet, we hebben al gasten. Probeer het eens bij de buurman. Of als Abraham de zaak over had gelaten aan zijn knecht: “Bedien deze mensen en geef wat ze nodig hebben”; als hij er niet bij was blijven staan om te luisteren naar wat zijn bijzondere gast te zeggen had, dan had hij de vervulling van de belofte, dat hij vader zou worden van vele volkeren, gemist.
Abraham heeft oog voor de diepere werkelijkheid in deze ontmoeting. Hij ontvangt God in zijn huis en biedt Hem een maaltijd aan. Zoiets zien we ook bij Marta en Maria, waarbij we twee kanten in beeld gebracht zien. De valkuil waar Marta gevoelig voor is en de keuze van Maria die de betere keuze is.
Marta en Maria ontvangen Jezus en zijn apostelen. Een bevriende rabbi met zijn leerlingen. Een bijzondere rabbi, dat beseft Marta heel goed. Toch dringt de consequentie niet helemaal door. Maria beseft dat wel, zij realiseert zich wat het betekent om de Heer in je huis te ontvangen.
Wat gebeurt er? Bij Marta staat de gastvrijheid in hoog aanzien. Net als Abraham zorgt zij dat er voldoende te eten en te drinken is. Voedsel voor de vermoeide reizigers, voldoende voor alle bezoekers. Dat is veel werk en ze komt handen te kort. Dat is ook de reden dat zij de hulp van haar zus Maria mist. Het is ook een eer om de gasten te ontvangen en de eer van haar huis en van haarzelf staat op het spel als de gasten iets te kort komen. Welke belangen spelen er nog meer? Misschien haar positie, haar aanzien, misschien voelt ze zich op dat moment persoonlijk te kort gedaan.
Het kan erop lijken dat Marta haar zus Maria iets verwijt, maar eigenlijk verwijt ze Jezus dat Hij beslag legt op Maria en toestaat dat Maria haar niet helpt met het bedienen. Marta is hier een beetje boos op Jezus. Dat kan dus ook. Bent u wel eens een beetje boos op Jezus, dan hebt u hier een voorbeeld in het Evangelie. Dan is het wel van belang te zien of u gelijk hebt. Waarschijnlijk krijgt u dan ook een liefdevolle vermaning: Marta, Marta.
Wat miste Marta? Ze miste wat Maria vanaf het begin had begrepen. Gastvrijheid vraagt dat je eerst luistert, dat je luistert naar de echte vraag van de bezoekers. Abraham heeft geluisterd en ontving de vervulling van de belofte. Maria zat aan de voeten van de Heer en luisterde naar zijn woorden. Jezus wil ons voedsel zijn, voedsel voor de ziel. De ziel moet op de eerste plaats staan.
Wanneer wij gasten ontvangen, denken we vaak aan ons netwerk, aan de onderlinge verhoudingen en ook ons aanzien. Daarover zegt Jezus tegen een van de farizeeën dat hij beter niet zijn buren en goede vrienden uit kan nodigen voor het feestmaal maar de zwervers en de daklozen. Van vrienden krijgt hij weer een uitnodiging terug, van zwervers en daklozen krijg je op die manier niets terug, maar omdat je in hen God dient, krijg je van God een loon dat al het andere overtreft.
Marta spreekt wel tot Jezus, maar alleen om haar visie naar voren te brengen. Ze luistert niet eerst. Dat is haar zwakte. Al ons doen zou moeten beginnen met luisteren; ook bij de vluchtelingen. Eerst luisteren naar hun verhaal en naar hun nood, daardoorheen luisteren naar hun innerlijk, naar hun ziel, daar waar God woont en waar God spreekt.
Zoek eerst het koninkrijk en zijn gerechtigheid en al het overige krijg je erbij. Door zijn gastvrijheid en door zijn luisterhouding ontving Abraham de vervulling van de belofte die hij eerder had ontvangen. Maria kreeg door haar luisterhouding van Jezus te horen dat zij het beste deel gekozen had. Hier op deze zondagochtend zijn we in de kerk om te luisteren. Hier ontdekken we dat we in Gods aanwezigheid zelf meer gast zijn dan gastheer of gastvrouw. Hier spreekt God tot ons en mogen we ontdekken hoe Gods belofte tot vervulling komt.
Wanneer al ons doen, ons werken, onze inspanning, onze dienstbaarheid, ons organiseren en bouwen begint met luisteren, dan kan God er de vervulling van zijn belofte aan verbinden. Of zoals de Psalm zegt: Als de Heer het huis niet bouwt, werken de bouwers vergeefs. Als de Heer de stad niet beschermt, waakt de wachter vergeefs. Amen.
Voorbede
Wij bidden tot onze hemelse Vader.
Wij bidden voor de Kerk, om een nieuwe manier van kijken naar elkaar, om gastvrijheid waarbij de geestelijke dimensie op de eerste plaats komt, dat we innerlijk luisteren en God dienen in elkaar. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld, om godsdienstvrijheid, dat mensen in alle politieke systemen mogen ontdekken dat met onderdrukking en geweld geen beschaving van liefde wordt opgebouwd. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, dat we steeds beter in de naaste Christus leren herkennen en dienen. Dat we eerst Gods koninkrijk zoeken en de rest uit Gods hand ontvangen. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen; om een luisterende houding waar mee we gevoelig worden voor Gods Woord en Gods aanwezigheid in ons leven. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties