Hoe mooi is oprechte dankbaarheid, die geeft vreugde aan wie dankbaar is en aan wie het dankjewel ontvangt. Jezus herinnert ons aan dankbaarheid aan God en de erkenning van Gods goedheid en grootheid.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerken van de H. Joannes de Doper (Katwijk) en de H. Willibrord (Oegstgeest), weekeinde van 12 en 13 oktober 2019, om 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C2019DHJ28C
Lezingen
E.L: 2 Koningen 5, 14-17
Psalm: Ps. 98 (97) 1, 2-3ab, 3cd-4
T.L: 2 Timóteus 2, 8-13
All. Vers. Matteüs 11, 25
EV: Lucas 17, 11-19
Homilie
Waar gaan de lezingen vandaag over? In het Evangelie lijkt dankbaarheid een belangrijke rode draad. Maar in de lezing van Naäman, gaat het meer over het ontdekken van God. In de tweede lezing zegt Paulus: “Houd Jezus Christus in gedachten”. De eerste lezing en het Evangelie zijn bij elkaar gezocht, daar moet dus een link tussen bestaan. De tweede lezing is doorlopend en heeft zijn eigen schema.
Beginnen we met Naäman. Wetenschappers hebben zich wel over dit verhaal gebogen. Misschien was deze man niet melaats, maar had hij Psoriasis. Er zijn kuuroorden aan de dode zee, met de combinatie van zon, zoutwater en een goede begeleiding, waar mensen met psoriasis baat bij kunnen hebben. Bij die zon en het zoute water van de dode zee hoort ook de ontspanning, ontstressen zeggen we in onze tijd. Maar in dit verhaal over Naäman (het verhaal is een stuk langer dan wat we vandaag lazen) gaat het over de Jordaan en over zeven keer onderdompelen, dus niet een kuur van zeven weken. Kuuroorden kende Naäman wel uit zijn eigen land, in de rivieren van Damascus, de Abana en de Parpar. Nee, Naäman had die dingen al uitgesloten, hij had zelfs weg willen gaan toen de profeet Elisa zei dat hij zich zeven keer moest onderdompelen in de Jordaan. Hij voelde zich niet serieus genomen. Maar als zijn dienaren bij hem aandringen, doet hij het en vervolgens komt hij met een volkomen reine huid uit het water van de Jordaan.
Daarmee beseft hij dit: Hij had zijn ongeloof en weerstand overwonnen en hij had geluisterd naar deze profeet waar hij eigenlijk geen zin in had, want hij voelde zich beledigd. Maar op aandringen van zijn dienaren had hij zijn weerstand overwonnen en daarop gebeurde het wonder en kon hij vol overtuiging zeggen: “Nu weet ik dat er in Israël een God is, en nergens anders op aarde”.
Zouden wij geloven als wij een wonder zouden meemaken? Of zouden we eerst denken: “Klopt het wel, heb ik me niet vergist?” En een geloof als gevolg van een wonder, hoe lang houdt dat stand? Ik hoor wel van mensen die wonderlijk genezen zijn, met veel lof voor de artsen, maar die hadden de moed al opgegeven. Dan wordt er voor hen gebeden en alles keert zich ten goede. Ik zie dan regelmatig mensen die hun dankbaarheid ook in de Kerk komen uiten, soms in een bijzondere gift aan een kerkelijk doel in de Derde Wereld of gewoon aan de parochie op een andere manier.
Maar ik zie ook geregeld dat die dankbaarheid niet een echte verandering in hun leven bewerkt. Naäman zegt: “Uw dienaar wil aan geen andere goden brand- of slachtoffers meer opdragen, dan aan de Heer alleen.” Deze ervaring heeft zijn leven veranderd. Zijn religieus leven heeft een heel nieuwe invulling gekregen en dat zal de rest van zijn leven zo blijven. Dat zie we ook in het Evangelie. Slechts één van de tien keert terug om zijn dankbaarheid te uiten. Zijn die andere negen dan niet dankbaar. Waarschijnlijk wel, maar ze koppelen het niet terug naar Jezus. Ze zullen waarschijnlijk hebben gedaan wat Jezus heeft gezegd: “Gaat u laten zien aan de priesters.” Ze zijn naar de tempel gegaan en daar heeft de priester heb opgedragen zich te reinigen en een aantal offers te brengen. Daarna zijn ze door de priesters rein verklaard en konden ze weer naar huis. Eigenlijk zijn ze Jezus al vergeten, straks zijn ze de priesters ook vergeten en neemt het leven weer zijn gewone loop.
Wat moet er gebeuren wil zo’n ervaring je leven echt veranderen. Wat moet er gebeuren wil je echt tot geloof komen op zo’n manier dat twijfels geen kans meer krijgen, dat de wereld kan roepen wat ze wil en dat je alle verstandelijke redeneringen die je niet verder hebben geholpen laat rusten, omdat er een zekerheid is ontstaan die alles overstijgt. Wat gebeurde er bij de Samaritaan waarom hij wel terugkeerde naar Jezus? Bij hem gebeurde net zoiets als bij Naäman. Ik vermoed dat het iets zegt over de persoonlijke houding. Hij leeft niet aan het oppervlak, hij laat zich niet bepalen door wat tachtig procent van de groep doet en wat de gewoonte was in zijn tijd, hij laat zich raken en gaat terug, hij keert terug, hij herinnert zich dat het Jezus is die hem de goede weg heeft gewezen, dat het zijn Woord is dat hem uiteindelijk de genezing heeft gebracht. Hij hoort bij die zeldzame mensen die dat zo durven erkennen aan zichzelf en aan God dat hun leven een nieuwe wending krijgt.
Jezus lijkt verbaasd dat er maar één terugkeert. Modern onderzoek laat zien dat over het algemeen negentig procent van de bevolking zich grotendeels conformeert aan de heersende cultuur en dat slechts tien procent zich daar vrij in kan bewegen. Dus als onze meningen grotendeels overeenkomen met wat in deze tijd de algemene noemer is en we slechts in kleine dingen daar wat in variëren, dan is dat een aanduiding dat we minder innerlijk vrij zijn dan we wellicht van onszelf dachten.
Twee lijnen komen bij elkaar: De lijn van de dankbaarheid en de lijn dat we daardoor komen tot erkenning van God, op zo’n manier dat het ons leven definitief verandert en aan ons leven een nieuwe koers geeft. Dan is dat woord van Paulus uit de tweede lezing ineens heel passend: “Houd Jezus Christus in gedachten, Davids Nazaat, die uit de dood is opgestaan”. Want dat is de leidende gedachte in deze Eucharistieviering, Christus die de dood heeft overwonnen en ons zo een nieuwe vrijheid heeft gegeven. Eucharistie betekent dankzegging, dank aan de Vader, aan Jezus en aan de heilige Geest. Amen.
Voorbede
Wij bidden tot God met een dankbaar hart.
Wij bidden voor Gods Kerk op aarde, voor alle mensen die de weg van Jezus willen gaan, wij vragen om een dankbare houding, dankbaarheid voor de schepping, voor de Kerk, voor de mensen die ons gegeven zijn en dankbaarheid omdat God ons liefheeft en ons nabij blijft. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor de wereld, om bereidheid te erkennen dat de werkelijkheid groter is dan alle wetenschappelijke modellen bij elkaar, erkenning dat God groter is dan alles wat wij kunnen verzinnen, we bidden om de bereidheid te geloven en God te danken. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, dat we aan de oproep van Paulus gehoor geven en Jezus Christus in gedachten houden, zijn leven, zijn woorden, zijn voorbeeld, maar bovenal zijn verrijzenis als een belofte voor alle mensen die Hem navolgen. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen; om dankbaarheid naar God voor ons leven en voor deze schepping. Vragen we om wederzijdse dankbaarheid tussen de generaties, dankbaarheid ook naar de Kerk omdat zij het Evangelie en de Sacramenten doorgeeft. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties