Hem navolgen betekent dat wij op onze beurt bereid zijn de prijs te betalen voor de vrijheid van anderen. Daarbij gaat het om de diepste innerlijke vrijheid, uit liefde je leven geven voor de ander, bidden voor je vijanden, vergeven op zo’n manier dat de ander bevrijding ontvangt. Wij gedenken dat Jezus tijdens het Laatste Avondmaal zijn leerlingen de opdracht gaf dit te blijven doen. Daarmee begint het priesterschap en zo begint ook de Eucharistie, twee sacramenten. Ook de opdracht tot naastenliefde klinkt daarin door, dienstbaarheid zoals Jezus heeft voorgedaan. Dat wordt uitgedrukt in de voetwassing.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Augustinus, in de kerk van St. Jozef (Wassenaar), 18 april 2019, om 19.00 uur, door pastoor Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C2019QDRWDC
Lezingen
E.L: Exodus 12, 1-12, 11-14
Psalm: Ps. 116 (115) , 12-13, 15-16bc, 17-18
T.L: 1 Korinte 11, 23-26
All: Johannes 13, 34
EV: Johannes 13, 1-15
Homilie
Wat kost bevrijding? Hoeveel kost het om vrij te worden? Velen van u hebben nog herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog. We houden de oorlogsgraven in ere. De lange rijen witte kruisen, met namen erop maar ook heel veel naamloos. Zij zijn het symbool voor de prijs die betaald is voor onze vrijheid die we op vier- en vijf mei weer gaan herdenken.
Vanavond gaat er een groot wit kruis door Dordrecht, The Passion als televisiespektakel. Kerkgangers en niet kerkgangers zullen erbij zijn. Het verhaal, niet alleen dat van Witte Donderdag, maar ook van Goede Vrijdag en de verrijzenis worden in woord, zang en muziek hertaald naar deze tijd. Ook daarbij gaat het om de vraag wat onze vrijheid Hem heeft gekost.
Dat roept de vraag naar vrijheid op. Wat is vrijheid? Wanneer ben je vrij? Is vrijheid dat je kunt doen wat je wilt, zonder dat iemand zich met je bemoeit? Ben je vrij als je kunt doen wat je hart je ingeeft en kopen wat en wanneer je wilt? Dat is het ideaal van de vrije markt. Of kijken en lezen wat je wilt, alles publiceren en produceren wat goed verkoopt, dat is het ideaal van de vrije media. Maar is dit een vrijheid die vrijmaakt? Jongeren in onze tijd soms te bezwijken onder de sociale druk van de sociale media. Veel erger dan in de eerste helft van de vorige eeuw, waarover vaak werd geklaagd vanwege sociale controle, taboes en onvrijheid, zie je dat jongeren, maar ook volwassenen, zich massaal moeten conformeren aan de code van de groep, aan politiek correct denken, dat ze mee moeten doen met de grote stroom.
Wanneer ben je vrij en wat kost die bevrijding? Jezus heeft zijn eigen idee over vrijheid. In gesprek met de Joden uit Judea spreekt Hij over vrijheid: “Indien gij trouw blijft aan mijn woord, zijt gij waarlijk mijn leerlingen. Dan zult ge de waarheid kennen en de waarheid zal u vrijmaken.” De Judeërs zijn verbaasd; zij zijn toch al vrij? “Wij zijn van Abrahams geslacht en nooit iemands slaaf geweest. Hoe kunt Gij dan zeggen: gij zult vrij worden?” Dan legt Jezus uit: “Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: al wie zonde doet, is slaaf van de zonde, en de slaaf blijft niet voor eeuwig in het huis. De Zoon blijft voor eeuwig. Als de Zoon u vrijmaakt, zult gij werkelijk vrij zijn” (Johannes 8, 31-36).
Voor de vrijheid waarin wij nu leven, hebben in de Tweede Wereldoorlog meer dan 50 miljoen slachtoffers de prijs met hun leven betaald. Daardoor hebben wij nu de vrije markt, de vrijheid van meningsuiting, vrijheid van godsdienst … En toch is het maar de vraag of we wel zo vrij zijn, wanneer we zo massaal geneigd zijn ons te voegen naar de mening van de trendsetters van deze tijd.
Jezus heeft zijn leven gegeven voor een andere vrijheid. “Als de Zoon u vrijmaakt, zult gij werkelijk vrij zijn.” Dat is wat vandaag in de lezingen terugkomt. Hoeveel heeft het gekost om Israël te bevrijden uit de greep van Farao. Het had in de eeuwen ervoor al tallozen levens gekost van het volk Israël. Eerst door de slavernij en tenslotte door de moord op de jongetjes die in de Nijl moesten worden gegooid. Nu kostte het de Egyptenaren het leven van hun eerstgeborenen. Die prijs was te hoog. Farao liet het volk gaan.
Vandaag gedenken we dat Jezus bereid is Zelf de prijs te betalen voor onze exodus. Hij maakt van zijn Leven, van zijn Lichaam een Offergave. Zoals wij jaarlijks vier- en vijf mei gedenken, zo gedenken wij deze dagen met nog meer overtuiging wereldwijd wat Jezus voor ons heeft gedaan.
Maar wat heeft Hij dan gedaan? Was het geen een onbegonnen werk? Wat heeft het opgeleverd? Ging de wereld niet gewoon door? Waste Pilatus zijn handen niet in onschuld? Gaven de hogepriesters de soldaten geen geen zwijggeld? Werden er geen leugens verspreid? Veranderde de wereld ook maar iets door zijn offer?
“Dit is mijn lichaam voor u. Doet dit tot mijn gedachtenis.” “Deze beker is het nieuwe verbond in mijn bloed. Doet dit elke keer dat gij hem drinkt tot mijn gedachtenis.” “Ik heb u een voorbeeld gegeven opdat gij zoudt doen zoals Ik u gedaan heb.” Bij de Eucharistie, het Brood en de Kelk en de Voetwassing, voegt Hij de opdracht dit te blijven doen tot zijn gedachtenis. Die opdracht geeft Hij niet aan de wereld. Hij weet dat de wereld doordraait in haar eigen zinloze en doelloze mallemolen. Aan ons geeft Hij de opdracht dit te doen tot zijn gedachtenis. En het wonder is dat als wij dat doen en Hem navolgen, dat ook werkt tot bevrijding van de wereld.
Vanavond gedenken we de prijs die Hij bereid was te betalen voor onze bevrijding. “Als de Zoon u vrijmaakt, zult gij werkelijk vrij zijn.” Hem navolgen betekent dat wij op onze beurt bereid zijn de prijs te betalen voor de vrijheid van anderen. Daarbij gaat het om de diepste innerlijke vrijheid, uit liefde je leven geven voor de ander, bidden voor je vijanden, vergeven op zo’n manier dat de ander bevrijding ontvangt.
Op de avond van Witte Donderdag vieren we dat Jezus tijdens het Laatste Avondmaal zijn Nieuwe Verbond heeft gesloten. Zo stelde Hij zijn leerlingen aan tot bedienaren van dat Verbond: “Doet dit tot mijn gedachtenis.” Zo gaf Hij het Sacrament van het Priesterschap en het Sacrament van de Eucharistie. Twee sacramenten ten dienste van onze bevrijding. De Zoon maakt ons vrij van onszelf, zodat wij ons leven geven in dienst van de naasten in een naastenliefde die bevrijdt. Zo zullen wij zijn leerlingen zijn. Amen.
Voorbede
Bidden wij tot God die ook ons steeds nieuwe kansen biedt.
Wij bidden voor alle christenen die deze avond het Laatste Avondmaal gedenken, dat zij bereid zijn Jezus na te volgen, dat Christus hen innerlijk vrij maakt, zodat zij ruimhartig hun leven in dienst kunnen stellen van Christus en zijn Kerk, in liefde voor God en de naaste. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld, bijzonder voor hen die deze avond The Passion in Dordrecht meemaken, voor spelers en bezoekers, dat deze moderne vertolking hen dichte bij Christus brengt, dat zijn liefde in hun leven zo doorwerkt, dat zij vrij worden. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochiegemeenschap, dat we vreugde beleven aan de kostbare Sacramenten van het Priesterschap en de Eucharistie. Dat we daarbij inhoud geven aan het algemeen priesterschap waaraan ieder van ons deel heeft, dat we bereid zijn onszelf te geven, zoals Jezus het ons heeft voorgedaan. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor echtparen, ouders, kinderen en kleinkinderen, dat we elkaar dienen met de liefde die we zien in de voetwassing door Jezus, dat we niet de grootste willen zijn maar onze grootheid vinden in de navolging van Christus. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties