Dankbaarheid, geloof, genezing en redding. Dit alles komen we tegen bij de Samaritaan die terugkeert naar Jezus.
Eucharistieviering in de parochie van de federatie RRM – H. Laurentius, in de kerk van de Albertus Magnus (Blijdorp), de Liduina (Hillegersberg) en de HH. Laurentius en Elisabeth (kathedraal), weekeinde van 8 en 9 oktober 2022, om 12.00, 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: C2022DHJ28C
Lezingen
E.L.: 2 Koningen 5, 14-17
Ps.: Ps. 98 (97) 1, 2-3ab, 3cd-4
T.L.: 2 Timóteus 2, 8-13
All.: Matteüs 11, 25
Ev.: Lucas 17, 11-19
Homilie
Vandaag gaat het over 1 op de 10, 1 Samaritaan en 9 Judeërs. Dat is 10% van de groep. Weet u hoe groot het Christendom was zo rond het jaar 300? Ruim tweeënhalve eeuw had het Christendom er over gedaan om te groeien tot 10 procent van de bevolking van het Romeinse Rijk. Dat lijkt misschien weinig, maar het is feitelijk een enorme ontwikkeling. Ook al waren er christenen die niet zo sterk bleken tijdens de vervolgingen; toch, tegen alle verdrukkingen, gevangenname en beperkingen in, bleef het Christendom langzaam groeien. Vergeving, zorg voor armen en zieken, uitzicht op eeuwig leven, dat was aantrekkelijker, zinvoller en mooier dan alles wat de oude goden hadden geboden. Berekeningen geven aan dat in het Romeinse rijk zo rond het jaar 300 een van de tien inwoners christen was.
Vandaag ook een op de tien. Een van de tien keert terug naar Jezus; 10 procent. Ooit las ik een onderzoek over ideologische stromingen. De conclusie van dat onderzoek was dat als 10 procent van de bevolking een sterke ideologie heeft en als ze die met overtuiging, inzet en kracht verspreiden, dat die 10 procent dan genoeg is om een echte verandering teweeg te brengen. 10 procent is genoeg. Hoe is dat vandaag de dag? Het verhaal van deze dankbare Samaritaan mag een spiegel zijn voor onze tijd en ook voor onze Kerk.
Die negen mannen uit het evangelie, die genezen en gereinigd werden door het Woord van Jezus, die op weg gingen zoals Jezus had opgedragen, die naar de priester in de tempel gingen om de genezing vast te stellen, die de verplichte offers brachten en de reinigingsriten, zouden die niet dankbaar zijn geweest, blij om hun genezing? Hoe komt het dan dat zij niet naar Jezus terugkeren om die dankbaarheid te uiten?
Als Kerk mogen we goed werk doen in navolging van Jezus, zijn werk voortzetten. Bijvoorbeeld zo rond een uitvaart. Na een goed gesprek en een mooie liturgie van de uitvaart, zijn nabestaanden dikwijls dankbaar en geven ze dat ook aan. Sommigen zeggen dan opnieuw geïnspireerd te zijn om de kerk te bezoeken. Maar kijken we naar de werkelijkheid, dan heb ik sterk de indruk dat van degenen die dat zeggen, hooguit een op de tien ook daadwerkelijk de weg naar de kerk opnieuw oppakt.
In de eerste lezing zien we hoe Naäman wel naar Elisa terugkeert om hem te bedanken. Elisa wil niets aannemen, terecht, want het is Gods werk, niet zijn werk. Naäman komt tot geloof in God, zijn genezing verandert zijn leven.
Hoe is dat bij deze negen in het evangelie en bij ons? Wanneer wij alle wonderlijke dingen uit ons leven op een rij zouden zetten, kleine en grote gebedsverhoringen, dan zou dat ongetwijfeld een flinke lijst worden. Maar de kans is groot dat we de meeste dingen alweer vergeten zijn. Gods Voorzienigheid, Gods goedheid, Gods hulp, Gods nabijheid zijn dan gewoon worden, zo gewoon dat ze ons eigenlijk niet meer opvallen.
Die negen die niet terugkwamen, waren dat nu slechte mensen, egoïstisch, nonchalant, geen fatsoen? Ik betwijfel het. Ik ga ervan uit dat dit gewone Israëlische mannen waren die netjes deden wat de Wet van Mozes voorschreef. Wat maakt dan het verschil tussen hen en de Samaritaanse man? Dat is het verschil dat Jezus uitdrukt met parabel van het zaad op de akker. Een deel valt op de weg, een deel op ondiepe grond, een deel tussen de distels en een deel op goede grond. Jezus is realist. Zijn Woord komt binnen bij veel oren, maar dringt vaak niet door tot in de harten.
Kent u de wet van de remmende voorsprong? In de economie is die bekend. Als je flink hebt geïnvesteerd en een groot machinepark hebt en goede productie, dan kan het gebeuren dat je na een aantal jaar achter loopt. De aanschaf heb je nog niet terugverdiend, maar de concurrent heeft nieuwere machines en produceert sneller en beter. Je had een voorsprong met jouw machinepark, maar diezelfde machines worden nu een rem op de ontwikkeling.
Zo zegt Jezus tegen de schriftgeleerden en farizeeën: “Niemand die oude wijn gedronken heeft wenst jonge: hij zal zeggen: de oude is best” (Lucas 5, 39). De gesettelde godsdienst van de Joden maakte dat deze mannen niet door hadden wat er werkelijk gebeurde. Niet door de tempelpriesters, niet door de tempel, niet door de offers hadden ze genezing en reiniging gevonden, maar door het Woord van Christus. Negen van de tien hadden dit niet door. Die ene vreemdeling wel. Godsdienstig had hij een achterstand op de negen anderen, maar dat tekort werd zijn voordeel. Hij besefte dat het Woord van Jezus hem genezing had gebracht en net als Naäman in de eerste lezing besefte hij wat dit woord van de profeet bewerkt, wat gehoorzaamheid aan dit woord betekent, dat er maar één God is die op die manier genezing brengt.
Wat is de toekomst van de Kerk? Wat is de toekomst van religie in het algemeen? Het kan zijn dat hooguit tien procent van de bevolking tegen de heersende cultuur in durft te gaan. Tegelijk geldt dat als die 10 procent overtuigd is en doet waar ze voor staat, Jezus navolgen, er ook een ommekeer kan komen. Het kan zijn dat op de duur meer niet-gelovigen de weg naar Christus vinden dan zij die vroeger gedoopt werden, maar voor wie alles zo gewoon is geworden. Wij worden hier en nu uitgenodigd bij die tien procent te horen, net als de Samaritaan, en staande te blijven in geloof en dankbaarheid. Dan mogen we delen in de redding die Jezus ons biedt. Amen.
Voorbede
Wij bidden tot God in geloof en dankbaarheid.
Wij bidden voor alle mensen van goede wil. Dat zij in Jezus de weg herkennen naar waarachtig geluk. Wij vragen om de Heilige Geest, dat we steeds beter zien wat mensen verbindt met God en elkaar, wat duurzaam is en wat goed is voor heel de schepping. (Laat ons [zingend] bidden.)
Wij bidden voor onze wereld, voor regeringsleiders, voor leidinggevenden van multinationals en wetenschap, wij bidden om een nieuwe mentaliteit, waarbij dankbaarheid gepaard gaat met respect voor de schepping en eerbied voor ieder mensenleven. (Laat ons [zingend] bidden.)
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen, dat we leren beseffen dat redding meer is dan gezondheid, dat wij de dienstbare houding van Jezus navolgen en ons leven inzetten voor de eer van God en de dienst aan de naaste. (Laat ons [zingend] bidden.)
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, voor ouders, kinderen en kleinkinderen. Wij bidden om een diepe innerlijke band door het geloof, waarin vertrouwen, liefde en dienstbaarheid het fundament worden van ons omgaan met elkaar. (Laat ons [zingend] bidden.)
Intenties