Ga naar hoofdinhoud

Samen op weg; dat is een min of meer letterlijke vertaling van ‘synodaal’. Dat is ook wat onze Paus Franciscus voor ogen staat met de op handen zijnde ‘synode’. Zoals je het woord ‘synagoge’ met ‘samenbrengen’ kunt vertalen, ‘samenvoeging’, zo verwijst het woord ‘synode’ naar een ‘gezamenlijke weg’.

Eigenlijk is het heel vanzelfsprekend dat de Kerk dit zo aanpakt: samen bidden, samen studeren, samen overleggen, samen uitwisselen, samen onderscheiden om te ontdekken waar de Geest op zint (Romeinen 8, 27), om samen Hem te kunnen volgen die de Weg is, Jezus Christus.

Toch bespeur ik her en der een huivering; moeten we wel zo’n proces ingaan? Dit gevoel wordt gevoed door ervaringen rond het Tweede Vaticaans Concilie. Velen zijn er die dit hebben meegemaakt en die gezien hebben hoe het concilie op bepaalde punten werd gekaapt door hen die de media gebruikten om het concilie een bepaalde kleur te geven. Onrealistische verwachtingen werden zo opgeklopt dat de resultaten wel moesten tegenvallen voor een aantal groepen. Zou zoiets ook met deze synode kunnen gebeuren?

Het lastige is dat het onderscheiden van de Geest geen democratisch proces is, in die zin dat de meerderheid beslist. De Heilige Geest kan spreken door een minderheid, zelfs door één stem. Denk aan Elia die standhield tegenover de Baälprofeten (1 koningen 20, 10). Tegelijk is dit juist het meest denkbare democratische proces, omdat de Heilige Geest door iedere gelovige kan spreken en dat ook spreekt.

De kern van een synodaal proces is het luisteren. Niet zomaar luisteren, maar biddend luisteren. Zo luisteren dat je de Heilige Geest kunt onderscheiden. En daar zit meestal het probleem. Wij mensen hebben zo snel onze eigen agenda, ons eigen doel, onze eigen overtuiging en daarin zitten we dan zo vast dat we niet open staan voor andere ideeën. Om te kunnen onderscheiden moet je eerst een heilige onverschilligheid verkrijgen. Heilige onverschilligheid is geen gebrek aan interesse, niet een laat maar waaien houding, het is openheid en ontvankelijkheid, om het lichte waaien, het zachte suizen van de Heilige Geest te herkennen, zodat je alert bent en de vingerwijzingen van God kunt opmerken.

Toch moeten we niet naïef zijn. Zoals sommige theologen bij de Amazonesynode probeerden hun ideeën door te drukken, zo zal dat ook nu weer gebeuren. Daarom hebben de bisschoppen een gebedskaart laten drukken, want alleen het gezamenlijke gebed van Gods Volk onderweg zal ons helpen weerstand te bieden aan hen die de synode willen kapen voor hun doelen. Dus: biddend samen op weg; Synodaal.

Plebaan Michel Hagen
22 oktober 2021

Back To Top