De derde kaars wordt ontstoken, we zijn over de helft van de Advent. De vreugde van Kerstmis beginnen we al te voelen. Dat mag ons motiveren deze derde Adventsweek goed te benutten. Johannes de Doper kondigt aan: “Onder u staat Hij die gij niet kent, Hij die na mij komt”.
Eucharistieviering in de parochie van de H. Laurentius en Elisabeth (kathedraal) en in de Liduinakerk (Hillegersberg), weekeinde van 12 en 13 december 2020, om 17.00, 19.00, 09.30 en 11.00 uur, door plebaan Michel Hagen. A.M.D.G. – I.H.S.
Preek: B2021ADV03B
Lezingen
E.L: Jesaja 61, 1-2a; 10-11
Psalm: lofzang van Maria, Lucas 1, 46-48, 49-50, 53-54
T.L: 1 Tessalonicenzen 5,16-24
All. Vers. Jesaja 61, 1-2a; 10-11
EV: Johannes 1, 6-8; 19-28
Homilie
De tweede coronagolf is nog niet eens helemaal gedoofd of de derde golf is alweer begonnen. Het lijkt erop dat veel Nederlanders pas iets doen, wanneer het verplicht wordt en er boetes op komen te staan. Onze regering probeert de bevolking op een volwassen manier te benaderen en aan te spreken op de eigen verantwoordelijkheid, maar vanaf de zomer lijkt dit niet meer te werken. Allerlei mensen, bedrijven, verenigingen, pleiten voor verruiming van de maatregelen, terwijl de cijfers feitelijk alleen maar stijgen en we weer terug zijn op het niveau van 1 november.
De overheid heeft een probleem. Ik kijk naar de officiële cijfers van 1 december van het RIVM. Meer dan 50% van alle besmettingen vindt in de thuissituatie plaats, van man naar vrouw, van vrouw naar man, van ouder op kind, van kind op ouder en kinderen onderling. Zo’n 20% komt door familie- en vriendenbezoek thuis. Ongeveer 14% van alle besmettingen gebeurt in de werksituatie en ongeveer 9% op school en kinderopvang. Tel je deze percentages op, dan zit je al boven de 90% van alle besmettingen. In het gezin en bij familiebezoek draag je geen mondkapje, ook niet bij de kinderopvang, op school alleen op de gang en bij het werk ook lang niet altijd, Thuis houd je geen anderhalve meter afstand en is quarantaine haast niet vol te houden. De overheid heeft een probleem. In alle andere sectoren kan ze maatregelen nemen, dat heeft ze gedaan, daar is vrijwel geen winst meer te behalen.
Het probleem van de overheid lijkt op dat van de Kerk. In de eeuwen dat de Kerk sterk vertegenwoordigd was, zeker in de landen waar sprake was van een staatskerk, in de periodes dat de Kerk gezag had en er gesproken werd over zondagsplicht, daar waren de cijfers van het kerkbezoek altijd hoog. Maar als de mensen de vrijheid krijgen, er geen sancties zijn, geen sociale controle, dan slaat de gemakzucht toe en zie je alleen nog de zeer gemotiveerden naar de kerk komen.
Het heeft alles te maken met bekering. Kijken we naar de oude profeten, dan hadden ze eigenlijk alleen succes als er gedreigd werd met hongersnood, oorlog, deportatie, bezetting, ziekte en andere ellende. Dan nog ging het niet vanzelf, pas als die dreiging concreet werd en de eerste doden vielen, werd de massa van de bevolking wakker en gingen ze luisteren naar de profeten.
Kan je als overheid, kan je als Kerk een beroep doen op de volwassenheid van de bevolking of is dat naïef, is dat een ijdele gedacht, een idee waarmee we onszelf voor de gek houden? Van dit dilemma staat de Bijbel vol. Als de ellende maar groot genoeg is, dan zoeken de mensen God weer op. Tot die tijd vinden de meesten het wel best. Het probleem is ook dat er steeds een nieuwe generatie is die blijkbaar niet leert van de fouten van de vorige.
De covid-19 pandemie is erg leerzaam. Landen met een eenpartij systeem, kunnen het volk dwingen met maatregelen. In de Westerse democratische landen, werkt een democratie alleen als een bevolking voldoende volwassen en verstandig is en in staat is tot zelfbeheersing en afzien als dat nodig is. Ik vraag me af of we daar de afgelopen halve eeuw echt in Europa en Amerika in hebben geïnvesteerd? We hebben vooral een commerciële cultuur opgebouwd waarin genieten het hoogste goed is en je eerst opkomt voor je eigenbelang en pas daarna voor dat van een ander.
Wat we zien bij de Covid-19 pandemie zien we ook in het geloof. Bekeren is lastig, je gedrag aanpassen is lastig, het vraagt inzicht, dat je snapt waar het voor nodig is en dan vraagt het ook nog motivatie, dat je het ervoor over hebt, met name ook voor anderen, dat je kunt afzien van een feest, dat je een tijd sober kunt leven. Verder zijn wij sociale wezens, dus gaat het gemakkelijker wanneer we het samen doen. Maar we leven nogal individualistisch, ook die cultuur hebben we gestimuleerd, want dan wordt er meer verkocht, dus dat werkt ook niet optimaal.
Vandaag zien we Johannes de Doper. Hij weet hoe moeizaam mensen zich bekeren en hun gedrag aanpassen. Hij leeft zelf sober, heel sober, hij heeft een innerlijke vrijheid die anderen niet hebben. Hij heeft vanaf de moederschoot een bijzondere band met God waardoor hij weet wat hij moet verkondigen. Zijn woorden hebben kracht, ze zijn echt, hij heeft gezag. De mensen willen weten wie hij is, niet zomaar van naam, maar wat zijn rol is in de geschiedenis, bijzonder voor het Volk Israël.
We hoorden zijn antwoord, hij is geen messias, hij is ook geen god van de voetbal of entertainment, hij is geen profeet waar mensen op hopen, hij is geen tweede Elia. Hij weet wie hij is en wat zijn rol en betekenis is in Gods plan; Hij is stem. Hij hoeft niet te verzinnen wat hij moet zeggen, hij hoeft alleen stem te geven aan Gods Woord. En dat woord is als een stem in de woestijn: ‘Maakt de weg recht voor de Heer!”
In feite doet Johannes een beroep op ieder afzonderlijk, persoonlijk, met een heel volwassen oproep: Wacht niet op anderen, maar neem je eigen verantwoordelijkheid. Hij roept op tot bekering, heel persoonlijk, je kunt veranderen, doe het dan ook. God wacht op je, meer nog Hij komt naar je toe, maak je hart bereid voor die ontmoeting. Kerstmis nadert heel snel. Amen.
Voorbede
Wij bidden tot God die naar ons toe komt.
Wij bidden voor alle christenen om een volwassen geloof, om inzicht en motivatie waardoor ieder in staat is zich te bekeren en gedrag te veranderen. We bidden om de vreugde van ons geloof die aanstekelijk werkt en ons in beweging brengt. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze wereld, om doortastendheid. Voor de regering, dat zij de moed en de kracht heeft om besluiten te nemen die nodig zijn. Voor onze bevolking om volwassenheid in gedrag en inzicht om alle complot-theorieën te ontmaskeren.(Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor onze parochie en onze parochiekernen. Dat we in ons hart meer en meer gaan uitzien naar Kerstmis, dat Gods licht mag doorbreken in ons hart, in ons denken en doen, dat we goed keuzes maken. (Laat ons [zingend] bidden):
Wij bidden voor gezinnen en alleenstaanden, dat we deze derde Adventsweek benutten om meer tijd te vinden voor gebed en aandacht voor anderen, dat we met onze Adventsactie hulp bieden aan hen die dat nodig hebben. (Laat ons [zingend] bidden):
Intenties