Jaren geleden waren de pyramide-constructies in het nieuws. Een beleggingsmaatschappij kwam met beloftes van een bijzonder hoog rendement, maar dat werd betaald met de inleg van de volgende belegger. Tot de boel vastliep. De directeur had zijn winst al veiliggesteld toen de zaak failliet ging.
Hier moet ik aan denken bij de problemen van onze samenleving. De massa van de mensen gelooft in de beloften van de moderne wereld met economische groei en toenemende welvaart. Maar de rijkdom die we ooit hebben opgebouwd, begon met slaven die goedkope arbeid leverden. Dat werd op een goed moment overgenomen door machines met energie uit kolen, olie en gas. Een steeds groeiende welvaart was ons doel, terwijl de echte behoefte welzijn is. Maar aan welzijn verdien je niet veel. Dus wordt al generaties lang welzijn verward met welvaart of nog erger, wordt welvaart als voorwaarde voor welzijn verkocht.
Inmiddels reageert de natuur met de onverbiddelijkheid van een kettingreactie. Maar ook de samenleving kraakt en piept, met een enorm hoog scheidingspercentage, jeugdproblematiek, criminaliteit, verslavingen en toegenomen eenzaamheid bij jong en oud. Welvaart is het gouden kalf dat we zijn gaan aanbidden. Altijd meer en nooit minder. Dat is een pyramide-constructie die standhoudt zolang er nieuwe instroom is, zolang anderen kunnen worden uitgebuit: mensen, natuur, of delfstoffen. Maar elke pyramide-constructie loopt een keer vast en de laatsten staan dan met lege handen. Dat gebeurt ook met onze samenleving als wij niet durven te minderen, als we welzijn niet boven welvaart stellen en als we ons heil niet zoeken in de innerlijke mens die we nergens beter en volmaakter vinden dan in Christus.
Wat we nodig hebben is een samenleving die inzet op matigheid en tevredenheid, op gezelligheid die niet veel hoeft te kosten, geen lange vliegreizen, geen energie verspillen voor plezier, werken om welzijn te bevorderen, een cultuur van genoeg in plaats van altijd meer. Welzijn vraagt een innerlijke vrijheid tegenover een samenleving die zich aan je opdringt met aanbiedingen, beloftes, verwachtingen en eisen dat je meedoet. Innerlijke vrijheid maakt dat je met weinig gelukkig kunt zijn, tevreden en dankbaar.
Er ligt een grote taak voor de Kerk om dit duidelijk te maken; om het vóór te leven. Zolang christenen feitelijk meedoen met de ideologie van deze wereld, dragen ze niet bij aan de verlossing, maar aan de ondergang. Bekering betekent omkeren, anders gaan denken, de echte waarden bovenaan stellen. Wie dat doet, komt vroeg of laat bij God uit, de Alfa en de Omega. Daar begint onze verlossing.
Plebaan Michel Hagen
Katholiek Nieuwsblad #24 – Week 45 2022