Enige tijd geleden heb ik me verdiept in ’De wet van Murphy‘. U kent die term wel. Vaak wordt deze aangehaald als alles tegenzit. Een lekke band, de brug open, de trein gemist et cetera. Dit is echter niet precies de gedachte van Edward A. Murphy (1918–1990). Hij zei: “Als iets mis kan gaan, dan gaat het ook een keer mis.” Murphy was bezig met protocollen om menselijke fouten en risico’s uit te sluiten, zoals bij het werk van een apotheker. Zijn constatering was: “Al is de kans op een ernstige menselijke fout heel klein, als het risico maar vaak genoeg wordt gelopen, maakt iemand vroeg of laat die fout.”
In de volksmond is de wet van Murphy een eigen leven gaan leiden. Het verschijnsel dat alles tegen kan zitten valt niet onder de wet van Murphy. Daar hebben we ons bekende Nederlandse gezegde voor: “Een ongeluk komt zelden alleen”. De profeet Amos geeft daar in de Bijbel een mooi voorbeeld van: “Zoals wanneer iemand die vlucht voor een leeuw, aangevallen wordt door een beer, en dan, als hij een huis binnenvlucht en met zijn hand tegen de muur leunt, gebeten wordt door een slang (Amos 5,19)”. Dit soort gebeurtenissen zijn vaak onderwerp van kansberekening, en dat is een vak apart.
Het roept bij mij de vraag op of de ‘oorspronkelijke’ wet van Murphy niet iets laat zien dat groter is, iets dat vooraf gaat aan zijn constatering. Murphy had het alleen over fouten die plaatsvinden als het risico maar vaak genoeg wordt gelopen. Maar geldt dat dan niet voor alle ‘mogelijkheden’? Zou je niet kunnen zeggen: “Als er genoeg tijd is, zal alles wat mogelijk is eens gebeuren”. Als het mogelijk is dat een heelal ontstaat, dan gebeurt dat een keer. Als het mogelijk is dat er leven ontstaat, dan gebeurt dat een keer. In de tijdloosheid voor en na dit heelal en ook tijdens het bestaan van dit heelal, groeien de kansen met de tijd.
Toch ontbreekt hier nog een stap. Immers, voordat iets mogelijk wordt, moet er iets of iemand zijn die daartoe de mogelijkheid schept. Er zijn altijd voorwaarden voor een mogelijkheid . Voor mij is God dan ook De Mogelijkheid voor alle mogelijkheden. Tijd en tijdloosheid zijn slechts mogelijkheden, dank zij God. Materie en antimaterie zijn mogelijkheden, dank zij God. Zwaartekracht en alle wisselwerkingen zijn mogelijkheden, dank zij God. Leven en intelligentie is mogelijk, dank zij God. God is de noodzakelijke oermogelijkheid voorafgaand aan alle andere mogelijkheden. In de piramide van mogelijkheden is God de punt.
Terug naar het gewone leven. We vragen ons soms af hoe het met de wereld zal gaan, als de ontkerkelijking steeds maar doorgaat. Is het op de duur voor rijke Westerlingen nog mogelijk om weer tot God terug te keren? Toen Jezus zag dat de rijke man bedroefd werd, zei Hij: ”Wat is het moeilijk voor rijken om het koninkrijk van God binnen te gaan. Het is gemakkelijker voor een kameel om door het oog van een naald te gaan dan voor een rijke om het koninkrijk van God binnen te gaan.” Daarop zeiden zijn toehoorders: “Wie kan er dan nog gered worden?” Jezus zei: “Wat bij de mensen onmogelijk is, is mogelijk bij God (Lucas 18:24-27)”.
Pastoor Michel Hagen