Met het oog op de verkiezingen van september kwam onlangs de rol van de Kerk in de politiek ter sprake. Deze rol is in de laatste honderd jaar nogal gewijzigd . Ook in de eeuwen daarvoor heeft de Kerk steeds een weg moeten zoeken in het omgaan met macht. Daarbij belandde de Kerk soms van het ene uiterste (denk aan de serie over de Borgia’s) in het andere (zoals nu de ondergrondse kerk in China). Bekend is de uitspraak van Jezus: ‘Geeft de keizer wat de keizer toekomt en geef God wat God toekomt’. Ook Paulus spreekt over het gezag van de overheid. Voor Paulus is gezag een natuurlijk gegeven dat past in Gods plan (zonder te zeggen dat alle gezag van de overheid door God gewild is). Die natuurlijke structuur moet je niet omver willen halen. Het gaat erom dat we aan de macht een structuur geven die overheid en burger beschermt tegen machtsmisbruik en willekeur.
In de geschiedenis zien we, dat elke structuur bederfelijk is en vatbaar voor misbruik. Wij kennen hier in Nederland de democratische rechtstaat als een staatsvorm van hoog niveau. Toch is ook onze staatsinrichting kwetsbaar, in deze tijd bijvoorbeeld door de macht van de media. Ons land lijkt soms op een mediacratie, waarin de politiek zich teveel laat bepalen of beïnvloeden door de media.
Een goede inzet van macht verlangt hoge normen en waarden. Voor ons als christenen geldt de vraag: Hoe ging Christus om met macht? Bij Jezus gaat het om de macht van de wijsheid, van de waarheid, en van de liefde. Daarin vindt Hij de ware macht waarin Gods wil zichtbaar wordt. Alle macht zou moeten worden geleid door wijsheid, waarheid en liefde. Wijsheid omvat kennis en ervaring en behoedt ons voor naïviteit. Waarheid bevrijdt van leugen en bedrog. Liefde behoedt ons voor egoïsme en opportunisme vanwege allerlei belangen. Jezus laat ons ook zien hoe God zijn macht inzet. Hij zegt: ‘Ik ben niet gekomen om gediend te worden, maar om te dienen’. Door Hem ontdekken we dat God Zelf dienstbaar is aan zijn eigen schepping. Gods bestaan is een dienend bestaan. Als wij Christus navolgen kunnen wij groeien in dienende liefde en wordt onze macht een dienst aan de samenleving.
Straks gaan we weer stemmen. Ik vraag me wel eens af of de politiek wel gebaat is bij specifiek christelijke partijen. Hoe zou het zijn als er geen christelijke partijen waren, maar dat alle christenen actief werden binnen al de verschillende partijen en daar hun stem zouden laten horen? De maatschappij heeft in het materialisme van deze tijd de verbindende kracht van het Evangelie harder nodig dan ooit. Dat begint bij authentiek gelovig leven, voorleven dat wij een antwoord hebben in Christus. Als gelovigen radicaal leven naar hun idealen, worden zij als vanzelf een bron van zingeving voor de hele samenleving. U weet wel, zoals Jezus spreekt over een klein beetje zout dat zoveel verschil maakt of een klein beetje zuurdesem dat het hele brood doet rijzen. Misschien is dat wel de toekomst, niet alleen voor de politiek: dat wij als gelovige mensen in de hele maatschappij teken zijn van de levende Christus, die niet gekomen is om gediend te worden, maar om te dienen.
Pastoor Michel Hagen