Hoe word je heilig? Die vraag kan betekenen: Hoe wordt iemand heilig verklaard? Op de website van pater Dries van den Akker “heiligen.net” staan beschrijvingen van meer dan vierduizend heiligen. De vraag kan ook betekenen: Hoe word je een heilig mens? Dat is belangrijker: Want al is meer dan vierduizend heiligen een enorm aantal, in de Apokalyps (7, 14) lezen we: “Daarna zag ik een grote menigte, die niemand tellen kon, uit alle rassen en stammen en volken en talen. … Dat zijn degenen die komen uit de grote verdrukking, die hun gewaden hebben wit gewassen in het bloed van het Lam.” Zij komen uit de grote verdrukking. Kan je dan ook heilig worden als je niet verdrukt wordt, als je in luxe leeft en alles meezit? Ook daarover staat het één en ander te lezen op “heiligen.net”, want in de loop van de eeuwen zie je verschillende wegen naar heiligheid.
De heiligen van de eerste eeuwen zijn meestal martelaren, mensen die hun leven gaven in trouw aan Christus. Na hen komen de geloofsverkondigers en al degenen die het geloof in de toenmalige wereld hebben verspreid. Na keizer Constantijn, als het Christendom wordt erkend en nog later als het Christendom staatsgodsdienst wordt, zie je minder martelaren. Dan tref je onder de heiligen meer monniken en kluizenaars, mannen en vrouwen die een heldhaftig leven leiden om de bekoringen van de wereld te verslaan. Vanaf 500 ontstaat weer iets nieuws; mensen die veel aan de kerk schenken; weldoeners worden als heiligen vereerd. Zo wordt Karel de Grote in Aken als heilige vereerd, terwijl hij als militair heel wat heeft uitgehaald. Je moet dus goed kijken waarom en waarin een heilige verering heeft gekregen; niet alle heiligen zijn hetzelfde. Na ongeveer het jaar 1000 komt de menselijkheid van Jezus meer naar voren en worden er heiligen vereerd die op een nieuwe manier heilig waren in menslievendheid, in naastenliefde. Weer 500 jaar later, vanaf de Reformatie, komen de martelaren terug. Het is ook de tijd van een nieuwe missie overzee, waar veel missionarissen, mannen en vrouwen hun leven geven. De laatste eeuwen komen daar de heiligen bij die worden vereerd vanwege hun diaconale charitatieve werk. En heel recent zie je nieuwe martelaren die in de islamitische wereld hun leven geven, trouw aan hun geloof en trouw aan de mensen voor wie ze er wilden zijn.
Er zijn dus veel wegen naar heiligheid. Ook in een tijd waarin je zoals hier in het Vrije Westen je geloof mag beleven kan je heilig worden, zelfs als je leven nu niet zo vroom en niet zo op orde is, dat zien we aan Karel de Grote. Één ding hebben de heiligen bij hun heiligheid echter wel gemeenschappelijk; in wat ze deden waren ze buitengewoon, bovengemiddeld. Ze waren in een bepaald opzicht radicaal, met een grote inzet. Dat kunnen we ook zien aan de heiligen uit onze tijd, zoals Johannes Paulus II en Moeder Teresa. Bij hun namen mogen onze namen komen als we net als zij meer dan gewoon proberen Jezus na te volgen. Als onze blijken van liefde buitengewoon zijn tellen veel andere tekorten niet meer mee en mogen we ons eens voegen bij die schare die niemand tellen kan; ja, ook wij uit het Rijke Westen.
Pastoor Michel Hagen