In april maakten de relieken van Bernadette een rondgang door ons land. Het waren wonderlijke dagen. Heel nuchtere mensen zeiden eerst: “Wat moet ik me nu voorstellen bij een paar stukjes bot?” Diezelfde mensen zeiden naderhand dat ze toch sterk die ervaring van aanwezigheid hadden gevoeld. Die kleine heilige Bernadette in ons midden, eenvoudig door de aanwezigheid van haar relieken. Een gevoel, een beleving, een ervaring. Ze bracht een gestage stroom van pelgrims op gang. De aanwezigheid van Bernadette, die ons in de aanwezigheid van Maria brengt en Maria die ons dichter bij Jezus brengt.
Relieken zijn dingen die een heilige heeft nagelaten. Het kan een stukje uit het gebeente of iets anders van de heilige zijn, maar ook voorwerpen die de heilige dikwijls heeft gebruikt. Het is niet nieuw; van Jezus bewaren we de lijkwade van Turijn, het is zijn doodskleed of grafdoek. Ook bezoeken mensen in Bethlehem de plek van zijn geboorte en in Jeruzalem het graf waarin Hij begraven was.
Relieken zijn altijd tastbaar, concreet. Ze helpen ons de werkelijkheid van de heilige dichterbij te brengen. De heiligen zijn geen figuren uit een roman of verzonnen figuren in een film. Ook die kunnen inspireren, maar de heiligen zijn juist concreet. Ze hebben Jezus nagevolgd en hebben dat in hun leven volgehouden.
Onder de christenen was het al vroeg een gebruik om op de graven van de heiligen de Eucharistie te vieren. Dit gebruik kennen we uit Rome in de eerste eeuwen. Zo hebben bepaalde plekken op aarde een bijzondere betekenis. We kunnen dat al zien in de Bijbel, waar Jakob de plaats waar hij de hemelladder zag, een nieuwe naam gaf: Betel – dit is het huis van God en de poort van de hemel (Genesis 28, 11-22).
Toch behouden wij als katholieken ook altijd een zekere nuchterheid. Het Joodse volk had al ontdekt dat God niet alleen in Israël, maar ook in Egypte macht had. God is niet aan een plek of gebouw gebonden. Jezus zond zijn leerlingen naar alle windstreken van deze aarde en beloofde met hen te zijn tot het einde van de wereld (Matteüs 28, 20b). Hij is overal bij ons en bijzonder als er twee of drie in zijn Naam bijeen zijn (Matteüs 18, 20). Dat neemt niet weg dat plekken belangrijk zijn. Zo zijn de relieken van de heiligen voor ons belangrijk omdat de heiligen voor ons voorbeelden en voorsprekers zijn; hemelse helpers. Zij brengen Gods koninkrijk dichterbij en helpen ons Jezus na te volgen.
Plebaan Michel Hagen
Katholiek Nieuwsblad #9 – Week 19 2024