U kent ongetwijfeld het verhaal van de toren van Babel. De mensen besloten samen een toren te bouwen tot in de hemel. Daarmee zouden ze onsterfelijke roem verwerven (Genesis 11, 1-9).
Het is een verhaal van alle tijden. Op een of andere manier zit het in onze genen: steeds hoger, groter, verder, beter en meer. De technologische revolutie is in allerlei golven over de wereld gegaan. Van het houten- en stenen tijdperk tot onze tijd en van de vuistbijl tot en met kunstmatige intelligentie. Vanaf het begin probeerden mensen de wereld, de aarde te beheersen en te veranderen.
In het boek van de Openbaring van de heilige apostel Johannes lezen we: “Ik zag een nieuwe hemel en een nieuwe aarde; de eerste hemel en de eerste aarde waren verdwenen en de zee bestond niet meer. En ik zag de heilige stad, het nieuwe Jeruzalem, van God uit de hemel neerdalen …” (Apocalyps 21, 1-2a).
Een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. Dat schitterende visioen heeft veel christenen geïnspireerd om zichzelf te geven in dienst van Christus en de Kerk, in dienst van de mensen om mee te bouwen aan die nieuwe aarde, een nieuwe wereld van vrede en gerechtigheid.
Maar altijd ligt daar die sluwe slang op de loer, dezelfde uit de boom van Adam en Eva. Als God het niet geeft, als die nieuwe wereld te lang op zich laat wachten, dan maken we hem zelf. Alle grote ideologiën, vanaf de Verlichting, met het atheïsme, het liberalisme, het communisme en het kapitalisme, allemaal droegen ze een belofte met zich mee van een gelukkige wereld, welvaart voor iedereen, de macht bij het gewone volk, geen rijke bovenlaag meer. En soms luidop gezegd, soms niet gezegd maar wel gedacht: “Wij hebben God niet nodig voor die nieuwe wereld”.
Onze samenleving heeft ongemerkt deze gedachte overgenomen, ook buiten de grote ideologieën. Ja, ook wij katholieken zijn ongemerkt gaan denken dat we die nieuwe hemel en een nieuwe aarde in eigen macht hebben. Het is een deel van het vooruitgangsdenken geworden.
Maar we vergeten die tweede zin uit het visioen: “En ik zag de heilige stad, het nieuwe Jeruzalem, van God uit de hemel neerdalen …”. Wanneer we die toekomst willen grijpen, pakken, naar ons toehalen, zijn we terug bij af, bij Adam en Eva onder de boom. Die nieuwe wereld daalt van God uit de hemel neer. Die komt als de mensheid Christus aanvaart en navolgt. Tot die tijd eindigen alle eigengemaakte werelden in distels en doornen.
Plebaan Michel Hagen
Katholiek Nieuwsblad #22 – Week 46 2023