Dit jaar mocht ik een groep van 29 pelgrims begeleiden bij een bedevaart naar het Heilig Land. De bedevaart was georganiseerd in een samenwerking tussen Katholiek Nieuwsblad en de Vereniging Nationale Bedevaarten (VNB). Het was inmiddels zo’n twintig jaar geleden dat ik zelf in Israël was. Dat was in de eerste jaren van mijn priesterschap toen het Seminarie een reis organiseerde. Deze tweede keer was heel anders omdat ik nu als begeleider meeging. Dat gaf me de gelegenheid om op alle historische plaatsen waar we de Eucharistie vierden, korte overwegingen te houden bij het Evangelie dat op die plaats betrekking had. Zo hebben we de Eucharistie gevierd in Bethlehem op het Herdersveld, in Jeruzalem in de kerk waar Jezus door Pilatus werd getoond met de woorden: Zie de Mens. We hebben de kruisweg gelopen op de Via Dolorosa, midden in het drukke gekrioel van de stad, waardoor je beter besefte hoe Jezus toen daar gelopen heeft.
We hebben natuurlijk ook Yad Vashem bezocht het grote complex ter nagedachtenis van de vermoorde Joden in de Tweede Wereldoorlog. In het museum is veel historisch materiaal bijeengebracht waardoor je een duidelijk beeld krijgt van de sluipende indoctrinatie van de Nazi’s in de jaren dertig van de vorige eeuw. Tegelijk blijft het een mysterie hoe een totale bevolking zo als dwazen achter een hoogmoedwaanzinnige leider aan kon lopen. Het opent mij wel de ogen voor processen in onze tijd, die net zo sluipend met mooipraterij het denken beïnvloedt.
We hadden een Joodse gids die zelf veel interesse had in de geschiedenis van het Jodendom en het Christendom. In de bus kon ik geregeld met hem van gedachten wisselen. Bij de opgravingen zagen we bijvoorbeeld een historische mikwe. Dit is een reinigingsbad dat niet de lichamelijke reiniging beoogd maar een geestelijke zuivering. Door deze traditie kunnen we het ontstaan van het doopsel zoals wij dat kennen beter begrijpen met zowel de overeenkomsten als de verschillen. Het hielp me weer herinneren dat het nodig is om je steeds te blijven verdiepen in de Joodse wortels van ons geloof, om enerzijds beter te begrijpen in welke omgeving Jezus is opgegroeid en tegelijk te zien wat het nieuwe is dat Hij heeft gebracht.
Misschien een mooie aanleiding om weer eens wat avonden te beleggen over oude Joodse gebruiken die ergens in ons geloof nog doorklinken.
Pastoor Michel Hagen
Wassenaar, december 2013 (parochieblad Gaffel)